by admin | dec 6, 2024 | Verkiezingen 2024
Dat de derde poging van formateur Bart De Wever (N-VA) om een akkoord te vinden over de begroting niet op een crash is uitgedraaid, zien de meeste onderhandelaars als vooruitgang. Tegelijk blijven de Arizona-partijen hetzelfde rondje draaien: de zoektocht naar een evenwichtige verdeling van de inspanningen.
Stonden de toponderhandelaars van de N-VA, de MR, Les Engagés, Vooruit en CD&V op een zucht van een akkoord over het budgettaire kader voor de volgende federale regering toen ze maandagochtend om 5 uur een punt zetten achter hun onderhandelingsmarathon van 15 uur? Of gaan de inhoudelijke gesprekken over de hervormingen van de pensioenen, de arbeidsmarkt en de fiscaliteit pas nu echt in de diepte, en blijft er dus een massa werk? Het hangt af van aan welke van de vijf partijen je maandag de vraag stelde.
Na een gespreksmarathon van 15 uur hebben de federale onderhandelaars vooruitgang geboekt, maar nog geen akkoord bereikt over het budgettaire kader.
In tegenstelling tot in augustus en oktober kwam het niet tot een breuk, maar de Arizona-partijen blijven wel hetzelfde rondje draaien: zijn de gevraagde inspanningen evenwichtig verdeeld?
De verslechterende economische en geopolitieke toestand maken de inspanning extra lastig.
Over één ding zijn ze het eens: dat niemand op het punt staat de stekker eruit te trekken. In augustus en in oktober zorgden eerdere pogingen van De Wever om een doorbraak te forceren nog voor vele kwalijke lekken en een harde confrontatie met respectievelijk MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en Vooruit-leider Conner Rousseau. Zondag en de daaropvolgende nacht waren er dezelfde spanningen, maar kwam het niet tot een ontploffing. Iedereen blijft naar een compromis zoeken en de nieuwe budgettaire tabellen die De Wever tijdens de vergadering op tafel legde, kregen nog geen voetjes.
De vraag blijft of de ‘opening’ over het aanspreken van de sterkste schouders meer was dan taalkunde.
Alle partijen snappen de ernst van de situatie nu de Europese economie flink afkoelt en Donald Trump in januari het Witte Huis bestormt. Om van de Europese Commissie groen licht te krijgen voor een meer gespreide miljardensanering en uit het vizier van de markten te blijven, is er idealiter tegen Kerstmis een nieuwe regering met een meerjarenplan.
Alle partijen zeggen dat nog altijd te ambiëren, maar net die economische tegenwind maakt een akkoord moeilijker: hoe lager de groei, hoe minder inkomsten voor de staat. En dus hoe meer bespaard moet worden. Nu gaat De Wever nog uit van een uitgavenreductie van 16 miljard euro. Maar de vrees is dat dat cijfer niet zal standhouden wanneer het Planbureau zijn volgende economische vooruitzichten aflevert.
Na bijna zes maanden blijft de formatie gevangen in dezelfde Bermudadriehoek. Met aan de linkerkant Vooruit, dat een grotere bijdrage van de ‘sterkste schouders’ eist als compensatie voor de enorme besparingen in de sociale zekerheid. Aan de rechterkant de MR en de N-VA, die de lasten op arbeid willen verlagen, maar vooral de economie niet willen beschadigen met nieuwe taksen voor beleggers en bedrijven. En in het midden CD&V, dat het compromis tussen die twee standpunten – een minder omvangrijke taxshift – bemoeilijkt, omdat ze blijft hameren op een ambitieuze fiscale hervorming.
In de budgettaire tabel die De Wever woensdag op tafel legde als startpunt voor de nieuwe gesprekken was de fiscale hervorming gereduceerd van 10 miljard euro tot ‘enkele miljarden’. Na 15 uur onderhandelen zou dat deels teruggedraaid zijn, maar dus niet volledig. ‘CD&V zal blij mogen zijn met een operatie van 5 à 6 miljard’, zegt een onderhandelaar.
Aan de rechterzijde heerst vooral irritatie over Rousseau, ‘die maar met de voeten blijft slepen’ en door een tijdelijke afwezigheid wegens ziekte ‘de groepsdynamiek niet zou voelen’. Daarbij blijven de opmerkingen terugkeren dat zijn vicepremier Frank Vandenbroucke wel heel gretig is om tot een akkoord te komen. Vooruit pikt die ‘spin’ niet en blijft benadrukken dat beide socialistische toponderhandelaars hard aan een doorbraak sleutelen.
Wat enkele partijen enerveert, is dat De Wever om de zoveel maanden ‘make or break’-momenten creëert en de indruk wekt dat hij in een verschroeiend tempo werkt, ‘terwijl nog altijd te weinig tot in de diepte over individuele maatregelen werd gesproken’. ‘We zijn content over de nacht van zondag op maandag’, zegt een partijwoordvoerder. ‘We zitten eindelijk in een echte onderhandelingsdynamiek.’
Andere bronnen kijken eerder pessimistisch terug op het feit dat er zelfs na een nacht doorduwen geen handshake in zat. ‘We stonden dicht bij een ja, maar een bijna-ja bestaat niet ons vak.’
De grote vraag blijft of de openingen die Rousseau drie weken geleden ontwaarde in een nieuwe compromistekst van De Wever veel meer waren dan semantiek. Volgens die tekst kan een derde van een derde van de totale oefening van 22 miljard (besparingen plus nieuw beleid) bij ‘de sterkste schouders’ gehaald worden. Dat is 2,4 miljard euro.
Maar is dat echt zo’n stap vooruit? Als je alle maatregelen uit De Wevers eerste supernota van augustus optelt die neerkomen op een verhoging of een betere inning van de belastingen die bedrijven, banken en beleggers betalen, dan kom je al ongeveer op dat bedrag uit. Ook dinsdag gaan de gesprekken verder. Vooralsnog met de hoop om te landen met de Arizona-formule. Bouchez zei dat half december te vroeg komt, maar dat een kerstakkoord realistisch blijft.
Bron: De Tijd
by admin | dec 5, 2024 | Verkiezingen 2024
Militairen, luchtverkeersleiders, brandweerlui en politieagenten zullen nog altijd een dikke twee jaar vroeger met pensioen mogen gaan. Agenten mogen zelfs nog altijd vanaf 59 jaar stoppen met werken. Dat staat in de pensioenplannen van formateur Bart De Wever. Die zijn een stukje minder streng dan de supernota’s die de N-VA’er de voorbije maanden bij elkaar schreef.
Nog geen minuut hebben de vijf Arizonapartijen (N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés) onderhandeld over de hervorming van de pensioenen en de arbeidsmarkt. Die twee moeten nochtans miljarden euro’s in het laatje brengen en zo de budgettaire reddingsboei worden voor de toekomstige federale regering. Om de kosten van de vergrijzing niet te laten ontsporen, moesten de pensioenen volgens De Wevers supernota’s van de voorbije weken voor 3 miljard euro besparingen zorgen. Die teksten zijn ondertussen wel van tafel, maar het laatste plan van de formateur – een nota van 19 november waar de redactie de hand op kon leggen – stoelt grotendeels op die eerdere voorstellen.
De voorbije dagen en weken ontstond er grote bezorgdheid over de plannen. Bij de politie, die vreesde dat veel toplui vroeger dan voorzien zouden stoppen uit schrik voor een lager pensioen. En afgelopen weekend nog bij de overheidsvakbonden, die de pensioenplannen door een rekenmachine gooiden en tot de conclusie kwamen dat ambtenaren tienduizenden euro’s gaan verliezen door de plannen van De Wever.
Koen Van Kerkhoven, topman van de christelijke onderwijsvakbond, waarschuwde afgelopen weekend dat leraars door de pensioenhervorming van Bart De Wevers tienduizenden euro’s dreigen te verliezen.
De ingrepen uit de supernota’s blijven ook grotendeels overeind in de laatste versie van de pensioenplannen. Denk maar aan het schrappen van de zogenaamde perequatie van de ambtenarenpensioenen, een systeem waardoor die los van de indexering stijgen wanneer ook de ambtenarenlonen stijgen. De Wever wil ook komaf maken met de voordelige pensioenberekening van de ambtenaren. Dat is nu gebaseerd op de wedde van de laatste 10 jaar, terwijl dat voor werknemers een gemiddelde is van de hele loopbaan. Stap voor stap en tegen 2050 worden de twee systemen nu gelijkgeschakeld. Ook de berekening zelf – volgens de zogenaamde tantièmes – wordt minder voordelig voor ambtenaren. De voordelige pensioensystemen van NMBS-personeel en militairen, die respectievelijk op 55 en 56 jaar met pensioen kunnen, worden ook geschrapt.
Niet alleen ambtenaren moeten echter veranderingen slikken. Om een minimumpensioen te krijgen, moet je straks 35 jaar gewerkt hebben. Periodes dat je niet hebt gewerkt – zoals voor brugpensioen of langdurige werkloosheid – tellen niet meer mee. En er komt ook een pensioenmalus: per jaar dat je vroeger stopt met werken, vermindert het pensioen met een nog te bepalen bedrag.
Over de pensioenplannen van formateur Bart De Wever werd binnen Arizona nog niet onderhandeld. Maar de hervorming moet voor de begroting wel miljarden opleveren.
Maar de nieuwe voorstellen bevatten toch ook een reeks bepalingen die het voor sommige groepen ietwat verteerbaarder maken, bepalingen die in de supernota’s niet stonden. Zoals voor de zogenaamde “actieve diensten”. Het gaat dan over militairen, luchtverkeersleiders en het operationeel kader van de brandweer en politie. Zij mogen ook nu al vroeger met pensioen, maar daar wordt in tegenstelling tot andere stelsels niet aan geraakt. Hun voordelige berekening van de pensioenleeftijd – elk gewerkt jaar telt voor 1,05 in plaats van 1 – zorgt ervoor dat ze een dikke twee jaar vroeger mogen stoppen met werken. Het moet dan wel over “werkelijk gepresteerde diensten” gaan.
Het doet wat denken aan de discussie rond de zware beroepen waar de vorige regeringen de tanden stuk op beten en die een gunstigere pensioenregeling moest voorzien voor personen met een zwaar beroep. De vraag wie nu al dan niet een zwaar beroep uitoefent, zorgde echter voor onoplosbare hoofdbrekens. De regeling die nu voorligt, moet zo’n discussie vermijden, valt bij de Arizona-partijen te horen.
Onder meer brandweermannen mogen vroeger stoppen met werken. Formateur De Wever wil dat zo houden.
Een stelsel dat De Wever ook overeind laat – toch voorlopig – is de Navap-regeling die politieagenten toelaat op hun 59ste vervroegd uit te treden. Vivaldi, en vooral Open VLD, wilde dat stelsel schrappen, maar botste daarbij op hevig protest van de politiebonden. Zij kregen ook gelijk van de Raad van State. In de nota-De Wever staat wel dat het systeem op termijn uitdooft, maar toch blijft het voorlopig wel bestaan. De periode van inactiviteit mag wel maar maximaal twee jaar duren en moet aansluiten op een vervroegd pensioen. Binnen Arizona valt te horen dat het ook niet uitgesloten is dat de regeling finaal niet op de schop gaat.
De Wever vijlde dus aan een paar scherpe randjes van zijn pensioenvoorstellen. “Je ziet in de verschillende nota’s en in de begrotingstabel die dit weekend op tafel lagen dat het team van de formateur niet ongevoelig is voor misnoegde reacties op gelekte nota’s”, zegt een insider daarover.
De Wever houdt in zijn nota overigens rekening met een inwerkingtreding van de hervorming op 1 januari 2025. Wie op een paar jaar van zijn pensioen staat, behoudt minstens tot dat moment ook alle verworven rechten. Enkel de jaren die nadien nog worden gepresteerd, zullen voor sommigen aan een minder voordelige berekening opleveren.
Bron:GVA
by admin | nov 10, 2024 | Verkiezingen 2024
Het lijkt niet goed te gaan met de regeringsonderhandelingen.
Vooruit-voorzitter Conner Rousseau keurde de regeringsvoorstellen van Bart De Wever niet goed zodat de slaagkansen van een federale formatie moeilijk worden.
Daardoor wordt de kans steeds groter dat formateur Bart De Wever (N-VA) maandag 4 november zijn ontslag moet indienen bij de koning.
Terwijl formateur Bart De Wever (N-VA) probeert om de formatie ter redden, ziet Vooruit-voorzitter Conner Rousseau minieme slaagkansen. ‘Ik hoop dat ik ongelijk heb, maar ik acht de kans klein dat het nog lukt’, zei hij in een interview met Het Nieuwsblad op zaterdag.
Volgens Rousseau zitten de onderhandelaars nog steeds op ‘ongeveer dezelfde tekst en dezelfde tabellen te werken als vier maanden geleden’. Hij zegt te begrijpen dat mensen snel een regering willen, maar hamert erop dat het ‘eerlijk’ moet zijn. Daarmee doelt hij op een verdeling van de inspanningen, waarbij de grote vermogens bijdragen om de begroting op orde te zetten.
Rousseau gaf eerder al aan dat er moet bijgestuurd worden naar een ‘budget first’-regering met de focus op vermogensbelastingen en begrotingsdiscipline. Zo wil hij meer vermogenstaks voorzien dan het geval is met een meerwaardebelasting. Volgens de Vooruit-voorzitter moet er een centrumbeleid komen en geen ‘zeer rechts programma’.
‘Als dat al niet mogelijk is, waarom zou ik dan als socialist in zo’n regering stappen?’, zei hij.
Rousseaus uitspraken gaan volledig in tegen de laatste reddingspoging van De Wever. Die laatste wordt maandag opnieuw bij de koning verwacht, nadat hij donderdag in een maak- of kraakmoment mislukte om de socialisten over de streep te trekken. Met de uitspraken lijken een kans op een ‘go’ van Vooruit, cd&v, MR en Les Engagés rond het grote sociaal-economische plaatje van zijn ‘supernota’ bijzonder klein.
Achter de schermen wordt verder gezocht naar een oplossing.
Als Rousseau de deur dichthoudt, moet De Wever zijn ontslag als formateur aanbieden aan de koning. Toch laat het entourage van De Wever zijn hoofd niet hangen. ‘Achter de schermen wordt verder gezocht naar een oplossing’, klinkt het.
Opmerkelijk is dat Rousseau meerdere alternatieven ziet, zoals een regering zonder Vooruit of met de PS. Dat laatste is weinig realistisch. De PS wil zich herbronnen in de oppositie. ‘We kozen voor de oppositie en we blijven daar ook’, zei PS-voorzitter Paul Magnette vorige week in De Tijd.
De uitspraken van de voorman van de socialisten kunnen twee dingen betekenen. Of het is een ultieme poging om formateur De Wever te dwingen zijn nota alsnog te herschrijven. Of het is een aanloop naar maandag, wanneer De Wever mogelijk zijn ontslag aanbiedt bij de koning.
Dat het niet meer zal lukken, was vorige donderdag al duidelijk.
Rousseau zet zich schrap voor de Arizona-ondergang en anticipeert om maandag niet de schuld te krijgen van de regeringsmislukking. ‘Dat het niet meer zal lukken, was donderdag al duidelijk’, klinkt het. Neutr-On is benieuwd of Rousseau een vermogensbelasting kan afdwingen of dat hij zijn eisen zal afzwakken.
Hoe moet het nu verder?
Formateur Bart De Wever (N-VA) heeft geen groen licht gekregen voor zijn nieuwe versie van de supernota. Een nieuwe mislukking betekent wellicht het einde van zijn opdracht.
Federaal formateur Bart De Wever (N-VA) legde zijn collega-voorzitters zijn herwerkte supernota voor. Zolang die socio-economische basis geen groen licht krijgt, liggen de onderhandelingen stil. Het was Vooruit-voorzitter Conner Rousseau die vorige week de tweede supernota afwees wegens te onevenwichtig.
De partij van Conner Rousseau zit als enige centrumlinkse partij in een overwegend centrumrechtse coalitie.
De MR van Georges-Louis Bouchez zou amper bezwaren hebben geuit. De Franstalige liberalen willen vaart maken.
De CD&V, Les Engagés en vooral Vooruit gaven wel tegengas. Bij Les Engagés, de partij van Maxime Prévot, is er vooral veel ongenoegen over de voorstellen rond de gezondheidszorg. Volgens een bron zou De Wever een besparing van 4 miljard euro op tafel hebben gelegd. De CD&V en Les Engagés zouden evenwel kenbaar hebben gemaakt dat zij de onderhandelingen niet zullen opblazen.
Vooruit zou dan weer opnieuw gehamerd hebben op een eerlijkere verdeling van de lasten. Lees: de superrijken – of de ‘breedste schouders’ – worden nog te veel gespaard.
Dat onevenwicht bleek eerder al een struikelblok voor Conner Rousseau. Vooruit zit als enige centrumlinkse partij in een overwegend centrumrechtse coalitie.
Volgens twee bronnen zouden er amper meningsverschillen zijn over ‘harde’ thema’s als defensie en migratie. ‘Maar het geld enkel zoeken binnen de sociale zekerheid, pensioenen en gezondheidszorg? Dat gaat echt niet.’ Volgens de jongste berekeningen moet de federale regering zeker zo’n 19 miljard euro vinden.
De tijd tikt voor De Wever. Als hij geen goed nieuws kan brengen, dan dreigt het einde voor zijn opdracht. De Vlaams-nationalist kan moeilijk zijn nota blijven herwerken. Tegelijk is er het besef dat er amper alternatieven zijn voor Arizona. Hoe meer tijdverlies, hoe kleiner de kans dat cruciale wetgeving voor het einde van het jaar kan worden goedgekeurd door de Kamer.
De druk ligt in de eerste plaats bij Vooruit.
Steeds nadrukkelijker weerklinkt de vraag of Rousseau wel wil landen. ‘Vier van de vijf partijen willen aan tafel’, klinkt het ergens. ‘Slechts één partij blokkeert dat.’
Ondertussen is Open VLD ingegaan op de uitnodiging van federaal formateur Bart De Wever (N-VA) voor een gesprek. Dat meldt voorzitter Eva De Bleeker op X.
De VRT meldde eerder op de dag dat Bart De Wever gevraagd heeft aan de liberalen om federaal mee te onder-handelen, en het nieuws werd ook off the record aan Belga bevestigd. Nu bevestigt De Bleeker het nieuws ook op X.
“Ik ben ingegaan op de uitnodiging van de formateur voor een gesprek. We gaan de inhoud van ons gesprek intern bespreken”, schrijft ze.
Het onderhoud heeft al plaatsgevonden, maar meer details worden er voorlopig niet meegedeeld. Plannen voor een vervolgvergadering zouden er voorlopig niet zijn.
Open VLD had de deur voor een regeringsdeelname de afgelopen weken voorzichtig op een kier gezet, nadat de partij na de verkiezingsnederlaag van 9 juni had aangekondigd verkiezingsresultaat voor de oppositie te kiezen. Kopstuk Egbert Lachaert zei woensdag nog dat “Arizona is veruit de meest logische coalitie” is maar dat je “de deur niet formeel kunt sluiten, want je weet nooit wat er gebeurt”.
Onafhankelijk Kamerlid Jean-Marie Dedecker lanceerde een opmerkelijk voorstel: een noodregering die met volmachten zou werken. De regering zou een minderheid hebben, maar door volmachten te vragen aan het parlement kan er beslist worden. Hoe werkt dat allemaal?
De context: Vooruit wil niet in een regering stappen met N-VA, cd&v, Les Engagés en MR als er geen aanpassingen komen aan de supernota van formateur Bart De Wever (N-VA). De Wever werkt daardoor aan een andere piste: een regering zonder Vooruit maar met Open Vld.
Zo’n ‘Zweedse coalitie’ tussen N-VA, cd&v, Open Vld, Les Engagés en MR heeft echter maar 1 zetel op overschot in de Kamer. Een volwaardige regering vormen, ligt daarom lastig. Cd&v en Les Engagés vinden zoiets niet werkbaar.
In het nieuws: Jean-Marie Dedecker heeft de oplossing, een noodregering met volmachten.
“We zitten met een crisis, een budgettaire crisis. Net zoals de coronacrisis. Ze hebben toen een noodregering gemaakt. We moeten ook nu een noodregering maken. Een soort voorlopig bewind, laat ons het zo noemen, eventueel met volmachten. Om de budgettaire crisis voor dit land af te wenden. We zijn op zoek naar 26 miljard euro. We moeten doen op korte termijn. En we kunnen dit doen met een soort noodregering. En dan kijken wat daar uit voorkomt binnen zes maand of over een jaar”, zo legt Dedecker uit bij Villa Politica. Maar de andere partijen willen daar niet van weten.
Ontslag nemen met behoud van uitkering
Als u uw job beu bent, bevat de supernota van formateur Bart De Wever (N-VA) met de trampolinepremie een interessant voorstel: het zou mogelijk worden om ontslag te nemen en toch recht te hebben op een werkloosheids-vergoeding. ‘Deze maatregel zal uiteindelijk een besparing blijken’, zegt arbeidsmarktexpert Ans De Vos.
In de herziene tweede versie van de supernota van formateur Bart De Wever (N-VA) werd volgens De Standaard een opmerkelijk voorstel om de arbeidsmarkt te hervormen behouden. Elke werknemer die al minstens een jaar werkt zou eenmalig zelf ontslag kunnen nemen en toch een werkloosheidsvergoeding krijgen, weliswaar beperkt in de tijd. Wie van die optie gebruikmaakt om een opleiding voor een knelpuntberoep te volgen, krijgt bovendien een hogere uitkering. Het is voorlopig afwachten of De Wever hiermee de potentiële coalitiepartners MR, Les Engagés, Vooruit en CD&V kan overtuigen.
Knack legde de maatregel voor aan Ans De Vos, professor duurzame loopbanen aan de Antwerp Management School en Universiteit Antwerpen.
Dit voorstel wordt ook wel de ‘trampolinepremie’ genoemd. Wat vindt u van die term?
De Vos: (lacht) Ach, het kind moet een naam hebben, zeker? Ik ben geen fan. Het wekt de indruk dat mensen wel eens een foute jobkeuze kunnen maken en dan één kans krijgen om iets anders te kiezen. Maar het gaat niet louter om een foute loopbaankeuze. Het gaat breder over mensen die zich niet meer thuis voelen in een bedrijf waar ze al twintig jaar werken, of die uitgeput zijn doordat de inhoud van hun job is veranderd. Veel mensen blijven te lang steken in een job die ze niet graag doen, of niet meer graag doen. Ze verengen loopbaanzekerheid tot jobzekerheid. Dit initiatief kan hen helpen uit die comfortzone te komen en die grote stap te zetten.
U bent geen fan van de naam, maar dus wel van de maatregel?
De Vos: Klopt, het is een stap in de goede richting. Al jaren roepen zowel werkgevers als werknemers om maatregelen die zorgen voor meer flexibiliteit. Vaak komt die er aan de kant van de werkgevers, maar dit is een belangrijk signaal dat ook de werknemer meer autonomie geeft. Uiteraard moet die maatregel ondersteund worden met begeleiding naar een passender job.
We hebben meer dan een half miljoen langdurig zieken in België. Ga je dat alleen oplossen door hen te re-integreren met dure premies en coaches? Ik denk het niet. Ook dit soort preventieve maatregelen is broodnodig, zodat we de oorzaken kunnen aanpakken. Deze maatregel zal wat geld kosten, maar uiteindelijk een besparing blijken als er minder mensen langdurig uitvallen. De 42-jarige loopbaan bij dezelfde werkgever in hetzelfde tempo, met dezelfde goesting en competenties is voltooid verleden tijd. Toch zit dat ideaalbeeld nog te veel in ons denken ingebakken.
Werkgeversorganisatie VOKA sprak bij eerdere voorstellen voor dit soort maatregelen over de ‘matras van de uitkering’. Moeten we misbruik vrezen?
De Vos: Ik heb geen cijfers die daarop wijzen. Mochten er hierdoor bij bepaalde werkgevers plots veel werknemers ontslag nemen, dan zou dat vooral voor die werkgevers een signaal zijn dat er iets mis is met hun hr-beleid. Maar ik verwacht dat niet. De maatregel lijkt niet bedoeld om mensen een sabbatical te gunnen. Hoewel dat misschien ook niet verkeerd is als mensen na twintig jaar zeer intensief werken daar nood aan hebben. Het is belangrijk om het geheel van de arbeidsmarkthervorming te bekijken en niet op deze ene maatregel en de kostprijs te focussen. Bovendien is de uitkering beperkt in de tijd.
En de werknemer zou maar eenmaal van de optie gebruik kunnen maken.
De Vos: Wat mij betreft zou het vaker mogen. Al is dit experiment in de huidige context al een redelijk grote stap. En ik begrijp ook de voorzichtigheid. Maar zelfs als het meer dan één keer zou mogen, gaan niet plots miljoenen werknemers ontslag nemen. Mensen in beweging zetten die vastzitten in hun job is niet eenvoudig. Dit zal misschien nog onvoldoende blijken voor mensen die zijn vastgeroest.
Kan de hogere premie voor mensen die na hun ontslag een opleiding voor een knelpuntberoep volgen een gamechanger zijn?
De Vos: Dat is te sterk uitgedrukt. Het kan een randvoorwaarde scheppen waardoor iemand tussen twee jobs een opleiding tot leerkracht of verpleger kan volgen. Maar daarmee is bijvoorbeeld het grote cultuurverschil tussen de privé en voor de klas staan niet weggewerkt.
Scholen en ziekenhuizen zijn gebaat met arbeidskrachten met een zekere maturiteit. Dus het is absoluut een goed idee om in te zetten op mensen die in hun huidige loopbaan vastlopen.
Is de trampolinepremie nadelig voor werkgevers? De Vos: Als een werkgever zijn personeel alleen kan behouden omdat ze niet weg durven of kunnen, dan is die werkgever niet goed bezig. Deze maatregel zou hen dus geen angst mogen inboezemen. Integendeel, het kan zorgen voor een flexibelere arbeidsmarkt. En die geeft een bedrijf dan weer de kans om makkelijker nieuwe gemotiveerde krachten aan te trekken. Het is een win-winsituatie.’
Bron: Knack
by admin | nov 6, 2024 | Verkiezingen 2024
Analyse – Marc Vandepitte
Trump heeft het voor de tweede keer gehaald. Wat mogen we van hem verwachten of vrezen op binnenlands en buitenlands vlak?
We kunnen natuurlijk niet in de toekomst kijken, maar wat vaststaat is dat zijn beleid in elk geval (nog) straffer zal zijn dan in zijn eerste ambtstermijn. In 2016 was Donald Trump een absolute outsider zonder ervaring in het besturen, zonder uitgewerkt plan en zonder netwerk van steun in Washington of binnen de Republikeinse Partij. Zijn agressievere ambities werden ingetoomd door functionarissen en wetgevers van de centrumrechtse mainstream van zijn partij.
Ondertussen heeft hij het partijapparaat helemaal naar zijn beeld herschapen. Deze keer heeft hij een stevig uitgewerkt plan en zal hij kunnen rekenen op een kern van ervaren en zeer trouwe aanhangers.
Hieronder een overzicht van ontwikkelingen waarvoor te vrezen valt.
Binnenland
1. Machtsgreep
Trump wil ongestoord kunnen regeren en alle eventuele weerstand vanuit het staatsapparaat aan banden leggen. Daartoe wil hij de hoogste rangen van de regering zuiveren. Er zijn plannen om ongeveer 50.000 ambtenaren te ontslaan en aan alle federale ambtenaren een loyaliteitstest op te leggen.
Het Pentagon[1] vreest dat Trump autoritaire figuren zal aanstellen in de topfuncties van de inlichtingendiensten en het leger, en misschien zelfs zal proberen om lagere officieren, die aan zijn kant staan, tegen de top van het leger op te zetten.
In het verleden heeft Trump zich al uitgesproken voor het inzetten van militairen tegen relschoppers of demonstranten. Op het einde van zijn eerste ambtstermijn heeft Trump naar verluidt de hoogste militaire leider van de VS gevraagd om Black Lives Matter-demonstranten neer te schieten.
Zoals bij zijn eerste ambtstermijn zal hij zoveel mogelijk volgzame rechters benoemen. Op onafhankelijke instellingen wil hij greep krijgen en hij denkt eraan om zo nodig subsidies af te schaffen, een idee waar de N-VA ook bij ons mee flirt.
2. Cultus van geweld
Met de 91 strafrechtelijke aanklachten tegen zijn persoon is Trump de emanatie van straffeloosheid. Zijn brutaal en provocerend taalgebruik stimuleert een cultus van geweld. In 2016 zei hij: “Ik zou midden op Fifth Avenue kunnen staan en iemand neerschieten, en ik zou geen kiezers verliezen.”
Zijn extreemrechtse gedachtengoed vindt gehoor bij een geradicaliseerde achterban. Eén op de vijf burgers in de VS gelooft vandaag dat geweld nodig kan zijn om de natie weer op de rails te krijgen. Tijdens zijn eerste ambtstermijn traden bewapende milities meer en meer op de voorgrond.
Naar schatting zijn er op dit momenten honderden paramilitaire groepen in de VS actief. Sommige beschikken over zware wapens. Ze tellen samen zo’n 50.000 leden. In het laatste jaar van zijn eerste ambtstermijn waren er bijna 500 incidenten van intimidatie of geweld door gewapende burgers, voornamelijk witte supremacisten en andere rechtsextremisten. De helft van dat geweld was gericht tegen demonstranten. Het doet denken aan de fascistische knokploegen in de jaren dertig.
Nu Trump opnieuw verkozen is, zullen deze milities zich gesterkt voelen en zullen ze nog meer van zich laten horen. Er dreigt grootschalig geweld. Aan wapens ontbreekt het in elk geval niet: zo circuleren er ongeveer 44 miljoen semiautomatische militaire geweren van het type waarmee Trump afgelopen campagneperiode werd beschoten.
Het is geweten dat de politie in de VS een lange geschiedenis heeft in het helpen van neonazi’s en rechtsextremisten. Daarnaast heeft Trump aangekondigd dat hij in de toekomst militairen wil inzetten tegen demonstranten en migranten. Ook denkt hij eraan om federale troepen te mobiliseren in door Democraten gecontroleerde steden.
3. Vervolging tegenstanders
Voormalig president Donald Trump zei dat hij bereid is zijn politieke vijanden te vervolgen als hij nu verkozen wordt. Hij denkt daarbij onder andere aan Hillary Clinton, Joe Biden en diens familie.
Als president zal hij effectief de macht hebben om dergelijke juridische vergeldingen uit te voeren. Hij kan het ministerie van Justitie aansturen om een onderzoek te beginnen tegen zijn rivalen en hen te vervolgen. Functionarissen die weigeren, kunnen worden ontslagen.
Naast politieke tegenstanders zijn er ook plannen om journalisten aan te klagen.
Normaal biedt het rechtssysteem in de VS enkele waarborgen tegen politieke vervolgingen, maar dit vereist dat aanklagers, de FBI en anderen hun onafhankelijkheid behouden, en dat juryleden en rechters niet meewerken aan dergelijke politieke vervolgingen. Het is maar de vraag of dit nog voldoende het geval zal zijn, gezien Trumps greep op de rechterlijke macht en de verregaande polarisatie van de samenleving.
Alleen al het uiten van deze dreigementen brengt ernstige schade toe aan de rechtsstaat en maakt het normaal functioneren van de politiek bijna onmogelijk. Het ondermijnt ook het vertrouwen in de integriteit van het strafrechtelijk systeem. Als Trump daadwerkelijk de wetshandhaving zal gebruiken tegen politieke tegenstanders puur uit wraak, dan degradeert hij zijn land tot een bananenstaat.
4. Reactionair beleid
Het voorbije beleid van Joe Biden kan je bezwaarlijk progressief noemen, maar nu Trump herkozen is zal zijn beleid een pak reactionairder zijn dan van zijn voorganger, onder meer op het vlak van migratie, vrouwenrechten, sociale zekerheid en klimaat.
Nu hij de verkiezingen heeft gewonnen, is Donald Trump van plan om de grootste massadeportatie van migranten zonder papieren in de geschiedenis van de VS te ontketenen. Langs de zuidelijke grens wil hij enorme detentiekampen bouwen en de grensmuur voltooien. Ook wil hij de toegang verbieden tot de VS voor mensen uit bepaalde landen met een moslimmeerderheid.
Een tweede regering-Trump brengt de toegang tot abortus en reproductieve rechten in het hele land verder in gevaar. Herhaaldelijk heeft Trump gezegd dat hij staten zou toestaan om het recht op abortus te beperken zoveel als ze willen, inclusief het opsporen van zwangerschappen.
Trump wil af van de zorgverzekering die onder Obama is tot stand gekomen (de zogenaamde Obamacare).
De kans is groot dat Trump de steun afschaft die Biden geeft aan groene industrieën ten gunste van fossiele energie. Hij heeft beloofd om vanaf zijn eerste dag in functie de olie- en gasboringen in zijn land uit te breiden. Een nieuwe Trump is een ramp voor het klimaat en voor de planeet.
Buitenland
1. It’s China, stupid!
Met Biden deelt Trump de mening dat China de belangrijkste rivaal is waarvan de opkomst zoveel mogelijk moet gesaboteerd worden. Maar Trump wil het nog harder spelen dan zijn politieke rivaal.[2] Om de confrontatie met China te volle aan te gaan is het nodig dat de VS minder actief is in Europa en het Midden-Oosten, zodat het meer middelen kan vrijmaken in Azië.
Dat is de reden waarom de oorlog in Oekraïne zo snel mogelijk moet stoppen en waarom Europa zelf meer voor zijn veiligheid moet zorgen. Trumps pas aangestelde running mate J.D. Vance is het daar helemaal mee eens.
Een tweede termijn van Trump zal leiden tot een verzwakking van de NAVO of zelfs een terugtrekking van de VS uit de alliantie. Het zou ook wel eens het einde kunnen betekenen van het Westen als organiserend idee op het wereldtoneel. Op zich zijn dat geen slechte zaken.
Maar, met Trump aan het roer komt een clash tussen de twee titanen wel een stuk dichterbij, en dat is allesbehalve een gunstige evolutie.
2. Gaza
Wellicht laat Netanyahu de oorlog voortduren tot Trump opnieuw in het Witte Huis zit. Dan valt de lichte druk weg die hij nu ondervindt van zijn belangrijkste geldschieter en wapenleverancier.
Biden heeft Israël ‘een beetje’ ingetoomd, om electorale redenen en vanuit diplomatieke overwegingen. Van beide factoren heeft Trump niet de minste last. Een belangrijk deel van zijn electoraat bestaat uit rechtse evangelische christenen, die de zionistische staat onvoorwaardelijk steunen. En van een mogelijk diplomatiek isolement trekt hij zich niets aan.
Trump omschrijft zichzelf als “de beste president in de geschiedenis van Israël”. Tijdens zijn eerste ambtsperiode erkende hij Jeruzalem als onverdeelde hoofdstad van Israël en de Golan hoogvlakte als Israëlisch territorium. Hij beëindigde ook de financiering aan VN-agentschappen die Palestijnse vluchtelingen ondersteunen.
Onder Trump II zullen de extreemrechtse krachten in Israël zich gesterkt voelen en zal Israël zich noch minder aantrekken van de internationale gemeenschap.
3. Oorlogszucht
Trump is voorstander van een gespierde defensie. Tijdens de NAVO-top in Brussel in juli 2018 drong hij er bij bondgenoten op aan om hun defensie-uitgaven niet alleen aan de 2 procent doelstelling te voldoen, maar deze uiteindelijk te verhogen naar 4 procent van hun bnp. Op dit moment besteedt de VS 2,9 procent van zijn bnp aan bewapening.
Wapenbeheersing dreigt verder te worden uitgehold. Tijdens zijn eerste ambtstermijn trok Trump de VS als terug uit verschillende wapenbeheersingsverdragen. Een Trump-regering zal het New Startverdrag, dat langeafstandsraketten beperkt en in 2026 afloopt, waarschijnlijk niet vernieuwen.[3]
Zoals het lijstje van Ben Norton hieronder laat zien was het eerste kabinet van Trump behoorlijk oorlogszuchtig. Hij bemande zijn regering met een hele reeks oorlogshaviken. Zo was John Bolton, de architect van de oorlog tegen Irak, zijn Nationaal Veiligheidsadviseur.
Een nieuwe Trump-regering voorspelt weinig goeds voor landen als Cuba, Nicaragua of Iran, en nog minder voor de wereldvrede
4. Economisch beleid
Trump is van plan om zijn handelsoorlogen te hernieuwen. Hij denkt daarbij aan een algemeen tarief van 10 procent op alle geïmporteerde goederen, dus ook voor goederen uit Europa.
Voor alle Chinese goederen voorziet hij een tarief van 60 procent. Dat is ongezien en een bijzonder drastische maatregel. Het zal een heuse handelsoorlog ontketenen tussen de twee grootste economische machten en de spanning tussen beide landen ten top drijven. Deze handelsoorlog zal ook andere landen meesleuren en kan een destabiliserend effect hebben op de wereldhandel.
Voor de rijkste huishoudens heeft hij nieuwe belastingverlagingen tot 400.000 dollar in petto. Die zullen gefinancierd worden door de tariefverhogingen op import en door andere maatregelen. Als gevolg daarvan zal een doorsnee gezin jaarlijks ongeveer 1.500 dollar meer betalen voor basisbehoeften zoals benzine en geïmporteerde goederen.
Symptoom van diepe crisis
Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat een incompetente en frauduleuze vlerk als Trump presidentskandidaat van zo’n machtig en ontwikkeld land kan zijn. Nog ernstiger is het feit dat zo’n figuur nu opnieuw verkozen is.
Eind vorig jaar kopte The Economist: “Donald Trump vormt het grootste gevaar voor de wereld in 2024”. Dat klopt, straks zitten we misschien met een Hitleriaans personage[4] dat aan de knoppen zit van een gigantisch kernwapenarsenaal.
Een figuur als Trump toont hoe diep het land is afgegleden. Maar Trump is zelf niet het probleem, in J.D. Vance hij heeft minstens een even gevaarlijke opvolger. Trump is een symptoom van een diepe maatschappelijke crisis.
Angstwekkend veel mensen in de VS zijn blijkbaar zo radeloos dat ze op zoek gaan naar een sterke leider, ook al kraamt die de grootste onzin uit en gaat die zelfs in tegen hun eigen persoonlijke belangen.
Die radeloosheid moet je niet ver gaan zoeken. Het rijkste land ter wereld is terzelfdertijd één groot sociaal kerkhof. 58 procent van de burgers leeft van salaris tot salaris. Vaak moet men twee tot drie jobs aannemen om niet in de armoede terecht te komen.
Zo’n 130 miljoen Noord-Amerikanen (40 procent) hebben niet voldoende geld op de bank om een noodgeval van 400 dollar te kunnen opvangen. 80 miljoen burgers, of 25 procent van de bevolking, stelt een behandeling voor een ernstige medische aandoening uit vanwege de kosten.
Nergens in de Westerse wereld is de kloof tussen rijk en arm zo groot als hier. De 0,1 procent gefortuneerden heeft evenveel rijkdom als de 90 procent onderaan. De drie rijksten bezitten zelfs evenveel als de helft van de bevolking.
Sociale ongelijkheid gaat steeds gepaard met geweld. Om de 15 minuten sterft een persoon door vuurwapens. Jaarlijks zijn er meer dan 1 miljoen misdrijven, waaronder moord, verkrachting, diefstal en zware mishandeling.
De onaanvaardbare sociale malaise in zo’n rijk land vertaalt zich onvermijdelijk in wantrouwen t.a.v. de politiek. Nog slechts een kleine minderheid heeft geloof in de politieke leiders. De laatste tien jaar schommelt het vertrouwen in de federale regering tussen amper 15 en 20 procent. Ook het vertrouwen in andere instellingen gaat achteruit.
Trump speelt handig in op dat wantrouwen door zich steeds als outsider te profileren. Zelf afkomstig uit de toplaag van de bevolking stelt hij zich op als een strijder tegen het establishment en gaat hij tekeer tegen de politieke kaste, de media, de wetenschappers en de intellectuelen. Zijn stoer en vulgair taalgebruik sluit daar perfect bij aan.
Dit fenomeen doet zich helaas niet enkel voor in de VS. In grote delen van de wereld is extreemrechts in opmars. Het kapitalisme verkeert in een diepe crisis. Het is zeer de vraag of dit systeem te hervormen is en of we niet toe zijn aan een reset. Hopelijk trekken we tijdig voldoende lessen uit de geschiedenis.
Dit is een update van een artikel dat eerder verscheen op deze site.
Bronnen
– If Trump wins
– Europe should brace itself for Trump
– What if Trump Wins Again
– Project 2025: A wish list for a Trump presidency, explained
– How MAGA Republicans plan to make Donald Trump’s second term count
– How Far Trump Would Go
– Project 2025: A wish list for a Trump presidency, explained
– Donald Trump is NOT a ‘threat to the deep state’. Here is his warmongering record
Bron: dewereldmorgen.be
by admin | nov 6, 2024 | Verkiezingen 2024
Analyse – Seppe De Meulder
De overwinning van Trump is een ramp, maar komt niet uit de lucht gevallen. De Verenigde Staten van Amerika waren al langer een imperium in verval met een democratie voor de rijken in crisis.
America is lost. In een verkiezingsrace tussen twee kwaden heeft het grootste kwaad gewonnen. Het so-called land of the free zal geregeerd worden door een autocraat. Het heeft geen enkele zin dit te relativeren. Donald Trump is een racistische, seksistische, pathologische leugenaar en een gevaarlijke, extreemrechtse antidemocraat.
Tegelijkertijd heeft het geen enkele zin om te doen alsof dit een donderslag bij heldere hemel was. Het idee dat de Verenigde Staten de grootste democratie ter wereld zijn, is al langer lachwekkend. Politici van beide grote partijen worden er omgekocht door het grote geld om hun belangen te verdedigen in binnen- en buitenland, zelfs als dat betekent dat zij een genocide ondersteunen.
Het kapitaal achter Trump
Sommigen denken dat het establishment vandaag verloren heeft. Ze dwalen. Trump had deze verkiezingen nooit kunnen winnen zonder steun van grote delen van het kapitaal. Bij de vorige verkiezingen koos de tech-industrie nog de kant van Biden, maar één voor één maakten de tech-giganten de switch naar Trump, met Elon Musk als prominent voorbeeld.
Met lede ogen zien zij hoe hun Chinese concurrenten hen proberen voorbij te steken. Teleurgesteld in Biden, die een minimum aan regulering wilde opleggen, kiezen zij nu de kant van Trump. Ze vrezen de controle te verliezen en willen een president die vastberaden is om voor hen te vechten: fight fight fight!
Trump belooft alles op alles te zetten om de opkomst van China te stoppen, onder meer met invoerheffingen van 60 procent op Chinese producten. Om hem in het zadel te helpen zijn alle middelen goed. Musk maakte X tot een megafoon voor Trumps verkiezingscampagne en beloofde zelfs giften van 47 dollar voor mensen die potentiële kiezers aanbrengen in de strijdstaten.
Falende Harris
De strategie van Harris bestond grotendeels uit het zichzelf net zo rechts als Trump presenteren, maar dan minder gestoord. “Ik rijd ook voor de rijken, maar hey, ik kom op voor het recht op abortus. Ik wil ook massaal migranten deporteren, maar ik scheld ze niet uit voor het vuil van de straat. Ik steun Israël ook, maar ik doe wel alsof ik empathie heb voor de Palestijnen.”
De strategie om niets anders te bieden dan het feit dat men niet Donald Trump is, heeft – opnieuw – gefaald. Niet compleet gestoord zijn bleek geen mobiliserend verhaal waarmee je mensen naar de stembus krijgt. Zeker niet als je tegelijkertijd een beleid voert dat niet tegemoetkomt aan hun noden, maar wel geld beschikbaar stelt om een genocide te financieren.
Een imperium in verval
Terwijl ik naar de verkiezingsresultaten kijk, dwalen mijn gedachten af naar de roman Alkibiades van Ilja Pfeijffer. Dit boek is naast een fictieve autobiografie van het historische personage Alkibiades ook een verhaal over hoe de ondergang van het Atheense imperium samenging met de teloorgang van de democratie.
Net als de Verenigde Staten was Athene van bij het begin een democratie voor de rijken, waarbij een grote groep mensen bij voorbaat het recht om te stemmen werd ontzegd. Net als de Verenigde Staten ging het Atheense imperium ten onder aan haar noodzaak om permanent oorlog te voeren. Net als in de Verenigde Staten werd de democratie niet door buitenstaanders ten val gebracht, maar van binnenuit ondermijnd door opportunisten die haar nalieten te verdedigen.
“De democratie was geleidelijk aan zo’n deplorabel spektakel geworden dat de afschaffing ervan aanvankelijk een goed idee kon lijken”, zo klinkt het in het boek. “Een gezonde democratie is niet eenvoudig omver te werpen, maar het grote gevaar van sluipend verval in de kwaliteit van de democratische besluitvormingsprocessen, die de democratie op een ziek systeem doet lijken, is dat omstandigheden of gebeurtenissen die de democratie bedreigen, worden verwelkomd als een verfrissend alternatief voor alom zichtbaar bederf.”
Democratie in crisis
Tegenover de zielloze democratie die kwetsbaar is voor de dreiging van autoritaire tendensen, stelt Perikles in de roman van Pfeijffer het voorbeeld van hoe een democratisch politicus aan politiek moet doen. “Het volk”, zo stelt Perikles in dat boek, “dat zijn soms net mensen. Ze hebben dromen nodig. Ik geef hen een gemeenschappelijk ideaal dat zin geeft aan hun leven.”
Wellicht is er sprake van enige romantisering van de figuur Perikles, maar toch zouden democraten er goed aan doen de les die hij ons in Pfeijffers boek meegeeft serieus te nemen.
“Men is”, waarschuwde Jan Blommaert al in 2001, “de democratie aan het reduceren tot een reeks praktijken, vormen, handelingen en discoursen, op zichzelf staand zonder connecties met de rest van het maatschappelijke bestel.”
“Het is”, zo gaat Blommaert verder, “dé fout die hier zowel als elders genadeloos en virtuoos wordt uitgebuit door extreemrechts, dat zich daardoor kan vermarkten als de nieuwe democratie. Een democratie die zich niet meer kan verwoorden en motiveren als een ‘groot verhaal’, een ideologie, is een democratie in stervensbegeleiding.”
Socialisme
Willen we de opmars van extreemrechts stoppen, dan moeten we de ideologische dimensie van democratie herstellen. Er is opnieuw nood aan een groot verhaal over systemen, macht en tegenmacht. We moeten weer spreken over emancipatie en de strijd om een nieuw mens- en wereldbeeld.
De democratie zal niet gered worden door de Kamala Harrisen van deze wereld. Wat we nodig hebben, is de energie zoals die in de eerste campagne van Bernie Sanders zat. De energie van onderop heeft Harris niet kunnen aanboren. Syndicalisten, klimaatactivisten en de beweging voor Palestina werden grotendeels genegeerd, wat de lage opkomst van Democratische kiezers deels kan verklaren.
Progressieve politiek heeft verder een horizon nodig om naartoe te werken. Na de val van de Sovjet-Unie is het taboe geworden om te spreken over een samenleving voorbij het kapitalisme. Maar willen we de huidige polycrisis aanpakken, dan hebben we nood aan oplossingen die tegemoetkomen aan de omvang van de problemen waarmee we te maken hebben.
Nu het alternatief van barbarij steeds nadrukkelijker op de voorgrond treedt, heeft de progressieve politiek meer dan ooit behoefte aan een herontdekking van het socialisme.
Bron: dewereldmorgen.be
by admin | nov 5, 2024 | Verkiezingen 2024
Er wordt openlijk gespeculeerd of formateur Bart De Wever (N-VA) niet beter Vooruit zou dumpen voor de Open VLD. Voor een partij dus waarvan de eigen leden toegeven dat ze zich helemaal kapot heeft geregeerd. Een partij die zo weinig zetels overhield dat ze De Wevers meerderheid van bij de start rekenkundig in de problemen zal brengen. Toch is het voor de rechterzijde een onweerstaanbare gedachte: een zo rechts mogelijke regering. Hoka-Hey!
In een niet onopgemerkte vrije tribune in De Tijd merken twee bestuursleden van het Liberaal Vlaams Verbond op dat ‘in deze formatie een principiële liberale partij een rol te spelen heeft.’ ‘Open VLD worstelt nog altijd met een geloofwaardigheidsprobleem’, schrijven ze. ‘Herbronning is essentieel.’ Maar: ‘Dat dit alleen in de oppositie kan, is geen wet van Meden en Perzen. Een doorstart kan evengoed vanop de regeringsbanken.’ En de Supernota van Bart De Wever ‘biedt genoeg eten en drinken voor een liberale partij om op zijn minst het gesprek aan te gaan’. Dat besluit valt alleen te lezen als: Vooruit eruit en de Open VLD mee in bad.
Natuurlijk kan zelfs een blinde zien dat de federale regeringsvorming de voorbije weken in een onverwachte impasse is terechtgekomen. Dat alles is het resultaat van een nieuwe verwerping van de Supernota door Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. De argumenten waarmee Rousseau die nota verwerpt, zijn voor sommige liberalen precies de reden waarom ze ondanks alles toch maar zo snel mogelijk mee aan de onderhandelingstafel willen aanschuiven.
De wens is natuurlijk de vader van de gedachte. Vandaar dat het in de pers en zeker op sociale media figuurlijke Tinderberichtjes voor Eva De Bleeker regende: ‘Iedereen houdt van jou!’ De Bleeker, de nieuwe voorzitter van de Open VLD, houdt de boot nog even af: ze wil Arizona niet ‘depanneren’. Maar tegelijk liet ze weten dat er met de Open VLD erbij geen rode rampen te vrezen zijn waarop Conner Rousseau aanstuurt. De Wever en de andere onderhandelaars hebben meteen een idee van de mogelijke inhoudelijke inbreng van de Vlaamse liberalen. Het is een variant op de visie van Georges-Louis Bouchez (MR), en dus op die van de N-VA. Dat is aantrekkelijk: een partij die nu al alles met enthousiasme lijkt te steunen wat Rousseau met opvallende koppigheid blijft bestrijden.
In de lappenmand
Zelfs dergelijke goodwill verandert niets aan de rekenkundige wetmatigheid: als Vooruit vervangen zou worden door de Open VLD daalt de meerderheid van wat nu nog ‘Arizona’ heet tot 76 zetels op 150. Dat is, in mensentaal, een meerderheid met geen enkele zetel op overschot. In politieke termen: dan heeft de meerderheid juist voldoende zetels om het quorum te halen in de Kamer. Artikel 53 van de Grondwet stelt duidelijk: ‘Geen van beide Kamers kan een besluit nemen indien niet de meerderheid van haar leden aanwezig is.’ Dus telkens als één Kamerlid van de meerderheid afwezig is, kan de verzamelde oppositie opstappen en kan de Kamer niet meer vergaderen, debatteren of stemmen. Machtelozer kan een regering niet zijn in een parlementaire democratie. Zou een controlefreak als Bart De Wever dat risico nemen?
Daarnaast is de Open VLD, op haar politieke bereidwilligheid na, allesbehalve een aantrekkelijke partner. Haar een partij ‘in de lappenmand’ noemen is een belediging voor lappenmanden. Het is erger. De voornaamste hoop op de toekomst – de jonge en naar verluidt getalenteerde Vincent Verbeecke, zeg maar ‘de blauwe Conner Rousseau’ – zit op een zijspoor sinds hij de voorzittersverkiezingen verloor. Tegelijk zijn de liberale politici die een paar jaar geleden nog gemakshalve ‘de partijtop’ werden genoemd intussen allemaal gedesavoueerd: Alexander De Croo, Tom Ongena, Vincent Van Quickenborne, Gwendolyn Rutten, Bart Tommelein, Lydia Peeters, allemaal kregen ze klappen.
Dat geldt ook voor Egbert Lachaert, de partijvoorzitter die het Vlaamse publiek onvergetelijke beelden schonk door tijdens een straatinterview de VRT-camera de rug toe te keren en hard weg te lopen. Het illustreert hoe gek de Wetstraat een mens kan maken, wat eigenwaan met een ego kan doen. Zijn politieke pauze deed de ex-voorzitter evenwel deugd. Op 13 oktober deed Lachaert het niet onaardig bij de lokale verkiezingen. Hij wordt de nieuwe burgemeester van Merelbeke-Melle en is opnieuw Vlaams fractieleider. Het zou niet verwonderen mocht hij thuis al eens voor de spiegel geoefend hebben voor zijn eerste toespraak als Vlaams minister.
De Botermarkt in Gent
Want als de Open VLD erbij zou kunnen raken in de federale regering, dan zal ze ook willen binnenbreken in de Vlaamse regering. Ook al is die al in september gevormd volgens de toen geldende Arizona-logica: een nipte coalitie van 65 zetels op 124. Dat zijn er slechts twee ‘op overschot’. Men kan natuurlijk hopen dat Vooruit dat zal pikken en zelfs bereid zal zijn een nieuw en rechtser Vlaams regeerakkoord te onderhandelen, en mogelijk zelfs een minister in te leveren. Maar dat lijkt toch allemaal heel erg op wensdenken.
Vooruit eruit dus? Zonder Vooruit en met de Open VLD heeft de hypothetische regering-Diependaele II zeven zetels te weinig. Dan moet men er ook nog eens Groen bij halen. Diependaele kan zijn eigen kabinet in dat geval beter meteen laten vallen, en in lopende zaken gaan tot de volgende Vlaamse verkiezingen van 2029. Met alle problemen van dien. Een Vlaamse regering kán immers niet vallen, tenzij er een zogenaamde ‘constructieve motie van wantrouwen’ komt, waarbij de indieners meteen een nieuwe, alternatieve meerderheid vormen. Juist dat is met de huidige zetelverdeling zo goed als onmogelijk.
Dus blijft de vraag: waarom vrijt men langs steeds meer kanten (tenminste tijdelijk) Eva De Bleeker op? Denkt men echt dat die formule kans van slagen heeft? Kan men echt niet tellen? Misschien speelt er helemaal iets anders mee. Zou het kunnen dat de verklaring voor deze crisis niet ligt in de Wetstraat, maar op de Gentse Botermarkt? U weet wel: Voor Gent (een kartel van Open VLD en Vooruit) sloot onlangs een nieuw Gents bestuursakkoord met de N-VA. Een knap gespeelde campagne van het opzij gezette Groen zette de socialistische achterban zo onder druk dat dit ontwerpakkoord zelfs geen meerderheid kreeg. Volgens het nieuwe decreet ligt het initiatiefrecht in Gent momenteel bij Groen. Dat loopt binnen een paar dagen af. Dan is het aan de N-VA.
Gedeukt gezag
Die nieuwe Gentse fase volgt dus op een hevige politieke periode waarin Conner Rousseau bijzonder duidelijk heeft gemaakt dat hij en Vooruit geen schoothondje zijn van de N-VA of van welke rechterzijde ook. Zijn verzet krijgt in progressieve kringen ruime appreciatie, niet het minst bij vakbondsmensen en andere figuren uit de linkervleugel die zich in Gent zo hard tegen het door Rousseau gesteunde, zoniet mee afgesproken bestuursakkoord hebben verzet. Rousseau heeft met zijn verzet tegen de laatste Supernota aan politieke credibiliteit gewonnen op links, en heeft mogelijk ook zijn gedeukt gezag als voorzitter enigszins hersteld.
Vervolgens is het perfect mogelijk dat de Vooruit-leiding het afschoten bestuursakkoord (met N-VA) opnieuw ter stemming voorlegt. In dat geval volstaat volgens de partijstatuten geen tweederde-, maar ‘slechts’ een gewone meerderheid. Als de Gentse Vooruit-leiding de voorbije weken haar best heeft gedaan om voldoende leden te overtuigen en/of te mobiliseren, dan zou een nieuwe stemming ook tot een andere meerderheid kunnen leiden.
Zodra Vooruit en de N-VA elkaar (zoals vooraf afgesproken) hebben gevonden in Gent, en naar verwacht wordt straks ook in Antwerpen, dan kan dat ook weer in Brussel. Zeker, wat hierboven staat, is een analyse uit de glazen bol. Bij Vooruit ontkent men trouwens bij hoog en bij laag dat het verzet tegen de Supernota is ingegeven door de Gentse situatie. Maar feit is dat de twee crisissen zich tegelijk voltrekken en mogelijk min of meer gelijktijdig een oplossing zullen krijgen. Het ene kan het andere helpen – wat is daar fout aan? Er werden in dit land al onwaarschijnlijkere politieke akkoorden gemaakt.
Bron: Knack
