Een nieuwe maand, nieuwe regels. Er verandert heel wat deze maand, hierbij een overzicht.
• CORONAMAATREGELEN
Heel wat beperkingen die gelden wegens de coronapandemie, vallen weg op 1 september. Terwijl er tot vandaag maximaal acht mensen binnen mogen samenkomen in een woning, zullen er geen beperkingen meer gelden in de private ruimte.
Ook vervallen de meeste maatregelen voor de horeca. Een gezelschap mocht uit maximaal acht personen bestaan en cafés en restaurants mochten maar open zijn tussen 5 uur ‘s ochtends en 1 uur ‘s nachts, maar die regels vervallen vanaf vandaag, net als de verplichte afstand tussen de tafelgezelschappen en het verbod op rechtstaan en bediening aan de bar. Alleen de mondmaskerplicht blijft gelden bij verplaatsingen binnen een horecazaak.
Op activiteiten georganiseerd door verenigingen en clubs zijn vanaf vandaag eveneens geen beperkingen meer van kracht, net als op privéfeesten, waarbij ook weer gedanst mag worden. Ook voor erediensten is er geen maximale capaciteit meer, al blijft de mondmaskerplicht behouden.
Voor kleinere evenementen gelden geen coronamaatregelen meer, tenzij gemeentebesturen daar anders over beslissen: aanwezigen moeten dus geen mondmaskers meer dragen of afstand houden. Voor evenementen vanaf 200 aanwezigen binnen en 400 buiten gelden de maatregelen in principe wel nog, al kunnen zij voortaan altijd gebruikmaken van het Covid Safe Ticket, waardoor de beperkingen eveneens vervallend
Het Covid Safe Ticket is een bewijs dat aangeeft dat iemand volledig gevaccineerd is, negatief getest heeft of recent hersteld is van Covid-19. Midden augustus werd het eerst ingevoerd voor evenementen in de openlucht met meer dan 1.500 bezoekers.
• MONDMASKERPLICHT
Leerlingen in het 5de en 6de leerjaar lager onderwijs moeten bij de start van het schooljaar geen mondmasker meer dragen. Voor het secundair geldt dat er opnieuw les mag worden gegeven en gevolgd zonder mondmasker wanneer wordt stilgezeten.
Voor alle activiteiten in het secundair onderwijs buiten de klasvloer gelden veelal de regels zoals die in de rest van de samenleving gelden. Er geldt dus bijvoorbeeld wel een mondmaskerplicht op de speelplaats indien geen afstand kan worden gerespecteerd. Voorts moeten leerlingen geen mondmasker dragen tijdens sportactiviteiten.
Op plekken waar de coronacijfers, in negatieve zin, sterk afwijken van de Vlaamse gemiddelden, komen er extra maatregelen. Zo blijven in het Brussels gewest de maatregelen gehandhaafd zoals deze van toepassing waren op het einde van het afgelopen schooljaar en dat tot minstens eind september. Ook op andere plaatsen waar de cijfers sterk afwijken, kan opnieuw de mondmaskerplicht worden ingevoerd en kunnen klasgroepen preventief worden getest of in quarantaine geplaatst. Zo liet de gemeente Vilvoorde al weten dat de mondmaskerplicht in secundaire scholen behouden blijft wegens de hoge besmettingscijfers en de lage vaccinatiegraad bij de Vilvoordse jongeren.
Tot slot vervalt de mondmaskerplicht ook in publiek toegankelijke ruimtes van ondernemingen, openbare besturen of verenigingen.
• VASTE BENOEMING VOOR LEERKRACHTEN
Vanaf 1 september 2021 veranderen de regels om zich kandidaat te stellen voor een vaste benoeming in het onderwijs. Leerkrachten kunnen al na 290 dagen – in praktijk een volledig schooljaar – zicht krijgen op een vaste benoeming en na 360 dagen effectief vast benoemd worden. Tot nu kon dat pas na 690 dagen.
Ook de evaluatieprocedure wordt aangepast. Zo krijgen beginnende leerkrachten aan het einde van elk schooljaar een beoordeling, zodat ze weten wat hun werkpunten zijn. Zo weten ze na maximaal 3 jaar of ze echt een toekomst hebben in het onderwijs.
De evaluatieprocedure voor vast benoemde leerkrachten wordt ook aangescherpt. De verplichting om ieder personeelslid minstens om de 4 jaar te evalueren, vervalt. Scholen zullen de evaluaties kunnen toespitsen op de personeelsleden die niet meer goed functioneren. Op basis van die evaluatie kan de directie veel sneller overgaan tot een persoonlijk coachingstraject van 120 dagen. Als zo’n coachingstraject twee keer zonder gevolg blijft en als de tekortkomingen blijven bestaan, dan kan een personeelslid ontslagen worden. Voor alle andere personeelsleden moet enkel nog een (informeel) functioneringsgesprek georganiseerd worden op regelmatige basis.
• NIEUWE EINDTERMEN IN DERDE MIDDELBAAR
De eindtermen zijn het minimum van wat leerlingen moeten kennen en kunnen. Aan de nieuwe, aangescherpte eindtermen voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs is ruim twee jaar gewerkt, in samenspraak met onder meer de koepels en onderwijsexperts. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) ziet er een deel van de oplossing in voor de dalende resultaten van onze leerlingen in internationaal onderzoek.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen wil de eindtermen echter laten vernietigen omdat ze “zo overladen zijn, dat scholen en leraren in hun vrijheid worden beknot”. Onder meer de Federatie van Rudolf Steinerscholen in Vlaanderen en andere partijen sloten zich daarbij aan.
Eind juli besliste het Grondwettelijk Hof dat de vraag om de eindtermen te schorsen niet terecht is. Voor een schorsing is namelijk onder meer vereist dat de verzoekende partijen kan aantonen dat de onmiddellijke toepassing van de nieuwe eindtermen “hen een moeilijk te herstellen ernstig nadeel berokkent”. Dat was volgens het Hof niet het geval.
Het Grondwettelijk Hof moet zich wel nog uitspreken over de beroepen tot vernietiging van de eindtermen. Dat betekent dat de eindtermen voor de tweede graad secundair onderwijs op 1 september kunnen ingaan, maar dat ze nog niet definitief zijn bevestigd.
• VOLTIJDS ONDERWIJS VOOR LEERLINGEN BUITENGEWOON BASISONDERWIJS
Alle leerlingen in het gewoon en buitengewoon basisonderwijs kunnen vanaf 1 september voltijds naar school. Daarbij moet wel nog rekening gehouden worden met een hele lijst voorschriften. Aandachtspunt daarbij is dat zoveel mogelijk turnlessen, lessen en lunchpauzes in de buitenlucht gebeuren. Uitstappen zijn toegelaten conform de regels die gelden in de rest van de samenleving. De lunchpauze kan worden georganiseerd in de refter, maar klasgroepen moeten zoveel mogelijk gescheiden worden. Speeltijden kunnen gelijktijdig voor meerdere klasgroepen tegelijk. Het onderwijspersoneel draagt een mondmasker in contact met andere volwassenen en ook ouders hebben mondmaskerplicht.
• MILITAIREN VOLLEDIG WEG UIT HET STRAATBEELD
De militaire operatie Vigilant Guardian, de bewakingsopdracht van soldaten op straat, in luchthavens en andere strategische plaatsen, komt vandaag na meer dan zes jaar helemaal ten einde. De voorbije maanden werd de operatie in verschillende fasen afgebouwd. In de Joodse wijk in Antwerpen bleven de militairen het langst nog aanwezig. De politie neemt in verschillende fasen de bewakingstaken van de militairen weer over.
Vanuit het leger werd de voorbije jaren regelmatig de vraag gesteld om de missie stop te zetten, omdat er te veel militairen voor moesten vrijgemaakt worden. Daardoor kwamen die niet meer toe aan de nodige training en konden ze zich niet langer op hun kernopdracht focussen. De geleidelijke afbouw werd eind vorig jaar ingezet. Nu de militairen ook uit de Antwerpse Joodse wijk verdwijnen, wordt er een definitief punt achter de operatie gezet.
• VERDUBBELING OPLEIDINGSVERLOF
Het Vlaams opleidingsverlof wordt dit schooljaar eenmalig verdubbeld van 125 uur naar 250 uur. Die verdubbeling vanaf 1 september kan enkel als de werkgever de opleiding suggereert. De bedoeling van de maatregel is om een extra boost te geven aan het Vlaams opleidingsverlof, zodat nog meer werknemers gestimuleerd worden om opleidingen te volgen. Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) heeft daarvoor 10 miljoen euro voorzien.
• LAPTOPS VOOR LEERLINGEN VAN VIJFDE LEERJAAR
Vanaf dit schooljaar krijgt elke leerling vanaf het vijfde leerjaar basisonderwijs een eigen laptop of een gelijkwaardig ICT-toestel ter beschikking. Scholen krijgen middelen voor ICT-materiaal voor leraren en er komt een sterk statuut voor de ICT-coördinator in alle onderwijsniveaus. Die maatregelen komen er in het kader van de Digisprong.
• LAADPALEN
Wie thuis zelf een laadpaal plaatst, zal kunnen rekenen op een belastingvermindering van 45 procent. De maatregel geldt zowel voor eigenaars als huurders. Het bedrag waarvoor een belastingvermindering kan worden verleend is wel beperkt tot 1.500 euro per laadpaal en per belastingplichtige. Het laadstation moet bovendien “intelligent” zijn en mag enkel gebruikmaken van groene stroom.
Het fiscaal voordeel voor de particulieren zal stelselmatig worden afgebouwd, om mensen aan te zetten tot een snelle investering. Vanaf 1 januari 2023 daalt het tarief naar 30 procent, een jaar later naar 15 procent.
Ook bedrijven worden via een verhoogde investeringsaftrek gestimuleerd om laadpalen te plaatsen. Voor hen geldt vanaf september een aftrekpercentage van 200 procent, dat van 2023 wordt wel afgebouwd naar 150 procent. Hun laadinfrastructuur moet tijdens een deel van de dag ook toegankelijk zijn voor andere gebruikers.
• LAMPEN
Lampen moeten vanaf 1 september het vernieuwde Europese energielabel dragen. In maart werd het etiket met een nieuwe indeling al ingevoerd voor koelkasten, vaatwassers, wasmachines en tv’s.
De nieuwe labels moeten het consumenten mogelijk maken om het energieverbruik beter in te schatten. Ze maken gebruik van een nieuwe, strengere schaal van A tot G (van meest tot minst energie-efficiënt) ter vervanging van de achterhaalde verdeling van A+++ tot D.
• ARGENTA
Belgische klanten van Argenta die buiten de Sepa-zone wonen, moeten tegen 1 september verplicht overstappen naar een andere bank. De stopzetting slaat op rekeningen van Belgen die in het buitenland wonen. Met ‘buitenland’ doelt Argenta op alle landen die niet behoren tot de -zogenaamde Sepa-zone. Sepa staat voor Single European Payment Area en omvat alle landen van de Europese Unie, plus een ¬beperkt aantal niet-EU-lidstaten, ¬zoals Zwitserland, Noorwegen, Monaco en het Verenigd Koninkrijk. Transacties in dit gebied worden beschouwd als een ‘binnenlandse betaling’.
• TUIN VAN JE BUUR BETREDEN
Vanaf 1 september gelden er onder meer soepelere regels voor wie de tuin van zijn buur wil betreden om bijvoorbeeld een verloren bal te gaan halen. Dankzij een hervorming van het goederenrecht heb je niet langer de expliciete toestemming van je buur nodig om dat te doen. Hetzelfde geldt voor wie een stelling of een kraan wil plaatsen op het terrein van de buur omdat er in z’n eigen tuin onvoldoende ruimte is om dat te doen. De buur kan zich daar in principe tegen verzetten, maar moet dan wel met rechtmatige motieven over de brug komen.
• LAGER TARIEF BIJ PSYCHOLOOG
Mensen die psychische hulp nodig hebben én terugbetaalde zorg willen, zullen vanaf september rechtstreeks bij een psycholoog kunnen aankloppen, zonder eerst de huisarts te moeten raadplegen. Voor veel van die sessies zal je enkel het remgeld van 11 euro moeten betalen.
Er geldt wel een limiet op het aantal terugbetaalde sessies. Het protocol maakt een onderscheid tussen eerstelijnspsychologische zorg en gespecialiseerde psychologische zorg, voor mensen met een onderliggende psychologische aandoening. Voor die eerste zijn per jaar 8 terugbetaalde sessies toegelaten, voor gespecialiseerde zorg zijn dat er 20.
Hou er wel rekening mee dat de psycholoog of orthopedagoog moet aangesloten zijn bij 1 van 32 Vlaamse netwerken. De Vlaamse overheid heeft hier het voorziene budget voor opgetrokken van 39 miljoen naar 152 miljoen euro.
• MEER MANTELZORGVERLOF
Sinds 1 september 2020 kunnen mantelzorgers mantelzorgverlof opnemen. Het ging toen om één maand voltijds mantelzorgverlof per zorgbehoevende. De federale regering heeft eerder dit jaar beslist om dat verlof verder uit te breiden naar drie maanden per zorgbehoevende. De nieuwe regeling gaat op 1 september in. Je kan het verlof voltijds opnemen of deeltijds, zowel halftijds als 1/5e onderbreking. Als je kiest voor een deeltijds systeem kan je tot zes maanden mantelzorgverlof opnemen.
In totaal kan je maximaal zes maanden mantelzorgverlof opnemen over je gehele beroepsloopbaan of maximaal 12 maanden in geval van een opname in een halftijdse of 1/5 onderbreking.