Het antwoord van de regering van het Verenigd Koninkrijk op de stijgende levensduurte is niet minder dan een regelrechte klassenoorlog. Je kunt niet verwachten van de werkers dat ze lijdzaam die aanvallen zullen ondergaan, zegt Lord John Hendy.
Het gevecht van de stakers deze zomer en herfst, van de werkers en vakbonden, die nog het recht op collectieve onderhandelingen hebben, is een gevecht voor heel de werkende klasse. In de jaren 1970 genoten zo’n 85 procent van de werkers van dat recht, nu nog maar 25 procent.
Maar we moeten nog iets anders onthouden uit de geschiedenis van de jaren 1970. Vijftig jaar geleden, in de zomer van 1972, werden in Pentonville vijf dokwerkers opgesloten omdat ze tegen een gerechtelijk bevel in toch hadden gestaakt. Ze werden vrijgelaten nadat de werkers over heel het land spontaan het werk hadden neergelegd en de Trades Union Congress (TUC) had opgeroepen tot een algemene staking.
De situatie is nu minstens even erg: de werkende klasse kijkt aan tegen een gigantische inflatiegolf die honderdduizenden families in armoede zal storten. Is het weer tijd voor een algemene staking? Deze keer om de hoge prijzen die het profiteurskapitalisme aan de werkende klasse opdringt, een halt toe te roepen omdat de werkers anders tot armoede veroordeeld zijn?
Want het antwoord van de regering op de huidige catastrofe is niet minder dan een klassenoorlog. De Tories (de conservatieve partij) delen aan de armen een paar honderd pond belastinggeld uit die niet eens de energiefactuur dekt en die de armen bij de betaling van hun factuur weer mogen doorsluizen naar de rijke energieondernemingen.
De Bank of England verhoogt de rente waardoor miljoenen burgers meer moeten betalen aan hun geldschieters. Rishi Sunak, kandidaat-voorzitter en -premier van de conservatieve partij, belooft de belastingen te verlagen. Dat is vooral gunstig voor wie veel belastingen betaalt maar helpt niets voor de miljoenen mensen met een inkomen dat niet eens het belastingvrije minimum haalt. Het straft wel de mensen die de openbare diensten nodig hebben die met die belastingen gefinancierd worden.
De Tories leggen de profiteurs een beperkte “belasting op onverhoopte winsten” op met talrijke achterpoortjes in plaats van een echte “woekerbelasting” die de hand kan leggen op elke penny extra winst. Ze weigeren de energieondernemingen een bovengrens op te leggen voor de prijzen die ze aanrekenen. En zowel de Tories als Labour wijzen de evidente oplossing af: de nationalisatie van de energiebedrijven zodat we de controle op de energieprijzen en winsten weer zelf in handen krijgen.
Dat heeft de Franse regering wel gedaan met EDF, waardoor de inflatie in Frankrijk beperkt bleef tot 6,5%. Terwijl de regering weigert de prijzen te beteugelen van sleutelsectoren die de inflatie hebben opgedreven, is ze vastbesloten het gevecht van de werkers voor hogere lonen, te verhinderen. Aan de ene kant staan de vakbonden die vechten voor de werkers, aan de andere kant staat de regering die met nieuwe wettelijke boeien komt om ze tegen te houden.
Minister van Transport Grant Shapps nam deze week nog meer maatregelen tegen de vakbonden en zei: “Margaret Thatcher wist dat de Luddites[1] een obstakel waren voor die hervorming [van de vakbonden n.v.d.r.]. Zij bracht welvaart door het tegen hen op te nemen — en wij gaan hetzelfde doen.” De vakbonden zijn al aan strenge regels en beperkingen gebonden. In 1997 noemde Tony Blair terecht Thatchers hervorming als “de grootste dwangbuis voor vakbonden in de westerse wereld”.
Toch trokken de Labourregeringen die wetten niet weer in. Daarna kwamen de Tories weer aan de macht en legden met de Trade Union Act 2016 de vakbonden en de piketten nog meer aan banden. Dit jaar zijn er ook wetten goedgekeurd tegen luidruchtige piketten, moeten de vakbonden vier keer meer schadeloosstelling betalen (tot wel 1 miljoen pond voor grote vakbonden) en werd het aannemen van tijdelijke werkers om stakingen te breken, gewettigd.
Shapps heeft het ook al gehad over de invoering van een minimum dienstverlening in bepaalde sectoren. Deze week kondigde hij bijkomende maatregelen aan om de mogelijkheden van de werkers om te vechten voor betere lonen of betere werkomstandigheden verder te beperken.
Voor zover we kunnen nagegaan, zou het om volgende maatregelen gaan:
- Een wetswijziging die de minister de toestemming geeft om gebruik te maken van noodbevoegdheden om elke stakingsactie die beschouwd kan worden als een “nationale noodsituatie”, te verbieden. Dit zal gelden voor zowel de openbare als de privé-sector en is duidelijk gericht op de “werkers in de sleutelsectoren” van transport, onderwijs, gezondheidszorg, voeding, energie enzovoort, waarvoor de regering elke donderdag van de lockdown nog heeft geapplaudisseerd. Als ministers zo’n beslissingsrecht krijgen, belandt het stakingsrecht in de prullenbak.
- In “belangrijke openbare diensten” zal naast een meerderheid van stemmen ook minstens 50 procent van alle stemgerechtigden vóór actie moeten stemmen, tegenover 40 procent nu.
- De vakbonden zullen een stakingsactie voortaan vier in plaats van twee weken op voorhand moeten aankondigen.
- Wanneer een stemming groen licht geeft voor een stakingsactie, zal die beperkt blijven tot één stakingsactie binnen de zes maanden die door die stemming gedekt is. Is er meer actie nodig, dan moet er opnieuw gestemd worden. Een vakbond die dus eendagsstakingen wil organiseren, zal voor elke dag een nieuwe stemming moeten organiseren. De vakbonden zullen daardoor de voorkeur geven aan langere stakingsperioden.
- Het aantal deelnemers aan een piket zal beperkt worden. Hoe er van de vakbonden kan verwacht worden dat zij het aantal mensen (of parlementsleden) die de piketten komen steunen zullen controleren, is vooralsnog niet duidelijk.
- Piketten in de buurt van locaties met “essentiële nationale infrastructuur” zullen aan banden gelegd worden. Dit zal opnieuw de werkers van sleutelsectoren treffen. Verpleegsters zullen geen piketten kunnen vormen aan hun ziekenhuis, leraars niet aan hun school, spoorwegarbeiders niet aan hun stations enzovoort.
- Er komt een verbod op opruiende en intimiderende taal aan de piketten. Dit is wat vreemd aangezien dat al tientallen jaren verboden is.
- Online intimidatie is verboden. Waarom de huidige bescherming tegen online intimidatie ondoeltreffend is bij geschillen tussen werkgevers en werknemers maar niet nodig is in andere situaties, daar hebben we het raden naar.
- De werkgevers zullen voortaan de lopende collectieve onderhandelingen mogen omzeilen en hun werknemers rechtstreeks een aanbieding doen. Het huidige verbod op zulke rechtstreekse aanbiedingen dateert van de Wilson en Palmer-uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens uit 2002 die het recht op collectieve onderhandelingen handhaafde.
- De stembrieven moeten niet alleen de geschilpunten vermelden (zoals nu het geval is) maar ook het antwoord van de werkgever erop.
Ook Liz Truss, de tweede kandidaat-premier, doet een duit in het zakje met het voorstel van een aangepaste minimum dienstregeling voor de “essentiële nationale infrastructuur” en aangepaste minimumdrempels voor stakingsacties. Het is niet duidelijk of Shapps haar daarin volgt. “Essentiële nationale infrastructuur” is wellicht hetzelfde als Shapps’ “belangrijke openbare diensten”.
Voor alle sectoren zou volgens Truss de huidige minimum vereiste van 40 procent van de stemgerechtigden moeten worden opgetrokken naar 50 procent. En er is meer. Net als Shapps wil Truss ook dat stakingen vier weken op voorhand worden aangekondigd. Ze maakt het wel niet zo bont als Schapps: in haar voorstel zal actie binnen de limiet van zes maanden een bepaald aantal keren toegestaan worden (met, naar het schijnt, afkoelingsperiodes tussenin). Afwachten welk van de twee voorstellen het zal halen.
Maar de kers op de taart is toch wel haar voorstel om de vakbonden te verbieden stakersgeld te betalen uit hun eigen fondsen (m.a.w. de bijdragen van de leden). Shapps heeft daar blijkbaar niet op gereageerd. Al die maatregelen zijn schendingen van de internationale wetgeving die door het Verenigd Koninkrijk is goedgekeurd en ook bindend is. Maar de vakbonden en werkers gaan niet zitten wachten op advocaten om die maatregelen aan te vechten. Ze zullen de blok erop leggen. Solidariteit nu! Genoeg is genoeg!
Bron: DeWereldMorgen