Duurdere dienstencheques, geen godsdienstvakken meer en geschrapte jobbonus: zo wil de Vlaamse regering haar plannen financieren
Er komt een wegenvignet, afzonderlijke godsdienstvakken verdwijnen in het officieel onderwijs en de prijs van de dienstencheques gaat omhoog. Dat heeft kersvers Vlaams minister van Begroting en Financiën Ben Weyts (N-VA) gezegd in een persconferentie over het zogeheten centenboekje, de Vlaamse term voor de begrotingstabellen. “Maar in de eerste plaats besparen we bij onszelf, bij de overheid”, klinkt het.
De nieuwe Vlaamse minister-president Matthias Diependaele (N-VA) beloofde eerder vandaag tijdens zijn beleidsverklaring 3 miljard euro aan extra investeringen. De Vlaamse regering gaat voluit voor “een warm en welvarend Vlaanderen”, klonk het, en investeert daarom naar eigen zeggen een historisch bedrag.
Een groot deel van dat geld gaat naar Welzijn, waarvoor meer dan een miljard euro extra voorzien wordt tegen 2029, het einde van de legislatuur. Zo komt er 478 miljoen euro bij om de wachtlijsten voor personen met een beperking weg te werken.
De kinderopvang krijgt er 200 miljoen euro bij. “Met dat geld kunnen er zo’n 10.000 plaatsen bijkomen in de kinderopvang”, zegt VRT NWS-journalist Steven Rombaut. “Of dat is toch de bedoeling. Of dat realistisch is, hangt af van de zoektocht naar kinderbegeleiders. En die zoektocht is al moeilijk gebleken.”
Er gaat ook 80 miljoen euro naar de buitenschoolse kinderopvang. Daar staat wel iets tegenover. Er wordt voortaan een zinvolle tijdsbesteding en een focus op het Nederlands gevraagd. Voor de ouderenzorg is er 140 miljoen euro extra en voor de jeugdhulp 120 miljoen euro.
Voor de digitalisering in het onderwijs wordt de komende twee jaar telkens 200 miljoen euro uitgetrokken. Daarmee kunnen bijvoorbeeld nieuwe laptops worden aangekocht. De gezonde maaltijden op school, het breekpunt van Vooruit, mogen 70 miljoen euro kosten. “We gaan wel niet elke school verplichten tot het uitdelen van gezonde voeding”, zegt Weyts. “Maar scholen die een probleem hebben om gezonde voeding te voorzien, kunnen een tussenkomst krijgen op voorwaarde dat ook het lokale bestuur meebetaalt.”
Voor de grote infrastructuurwerken van de komende jaren loopt het budget op tot 476 miljoen in 2029. De Oosterweelwerken horen daar niet bij, die worden nog steeds buiten de begroting gehouden. De Lijn krijgt er volgend jaar eenmalig 400 miljoen euro bij, onder meer om nieuwe bussen te kopen.
Voor de scholenbouw komt er tot 180 miljoen euro jaarlijks bij en voor de zorginfrastructuur 100 miljoen euro. De hervorming van de erfbelasting, tot slot, kost op volle snelheid 350 miljoen euro en de verlaging van de registratierechten 190 miljoen.
Besparingen en nieuwe inkomsten
Waar haalt de regering dat geld? Besparingen en nieuwe inkomsten, licht de nieuwe minister van Begroting en Financiën Ben Weyts (N-VA) toe in een persconferentie. “We hebben afgelopen nacht opnieuw al werkend aan de cijfers gespendeerd. De rekening op orde zetten is ons absolute doel.”
“In de eerste plaats besparen we bij onszelf, bij de overheid. Die inspanning moet 1 miljard euro opleveren.” Maar niet alleen de overheid moet zich inspannen, het geld zal ook van verschillende andere plekken moeten komen.
De jobbonus, een premie van 700 euro per jaar voor de laagste inkomens, wordt geschrapt. “Tenminste, als er op het federale niveau een algemene lastenverlaging komt voor wie werkt”, zegt Rombaut. “Dat moet 200 miljoen euro opleveren.”
De dienstencheques worden 1 euro duurder en de fiscale aftrek verdwijnt. Als de inflatie tijdens de legislatuur hoog genoeg gaat, is er een optie om nog eens met 1 euro op te slaan. “Dat extra geld zelf gaat naar de poetshulp”, zegt Rombaut. “Het geld dat de belastingaftrek opleverde voor de gezinnen – 1,80 euro per cheque – wordt gebruikt voor de begroting. Dat is dus een vorm van besparing. Dat moet zo’n 270 miljoen euro opleveren tegen 2029.”
Onderwijs
Positief verrast, maar teleurgesteld over lerarentekort: dit vinden onderwijsexperten van het regeerakkoord
In het stedelijk, gemeentelijk, provinciaal en gemeenschapsonderwijs zal je niet langer kunnen kiezen voor lessen in een levensbeschouwing naar keuze. In de plaats komen er , zowel in het basis- als in het secundair onderwijs, twee uren interlevensbeschouwelijke dialoog. Dat vormt een jaarlijkse besparing van 100 miljoen euro. Zuhal Demir, de nieuwe minister van Onderwijs, moet ook een manier vinden om jaarlijks 159 miljoen euro te besparen op het secundair onderwijs.
Er komt een aanzienlijke hervorming van de verkeersfiscaliteit. Vlaanderen wil een wegenvignet invoeren voor buitenlanders, dat vanaf 2027 elk jaar 130 miljoen euro moet opbrengen. Dat zou in overleg gebeuren met Wallonië, dat gelijkaardige plannen heeft.
Eigenaars van nieuwe ingeschreven elektrische wagens moeten voortaan verkeersbelasting betalen, en de kilometerheffing voor vrachtwagens stijgt, op basis van milieukenmerken. Dat levert in beide gevallen jaarlijks 140 miljoen euro op tegen het einde van de legislatuur. Doordat er de komende jaren veel moet worden geïnvesteerd in de infrastructuur voor het leidingwater, zal er een manier worden uitgewerkt om daarvoor jaarlijks 113 miljoen euro op te halen bij de Vlamingen. Ook hier is het aan de bevoegde minister om dat uit te werken.
Bron: VRT NWS