Op deze koude winterdag waren zo’n 20.000 arbeiders en bedienden afgezakt naar Brussel om hun ongenoegen te uiten. Ze hadden twee belangrijke eisen: blokkeer niet langer de lonen en doe iets aan de peperdure energiefacturen. Een (foto)verslag.
Bevries de prijzen en niet de mensen
Vanuit het hele land en uit alle sectoren van de economie verzamelden mensen aan het Noordstation in Brussel. Tot de betoging was opgeroepen door het gemeenschappelijk vakbondsfront.
De betogers vertolkten heel wat boosheid en ongenoegen. “De mensen zijn het beu om letterlijk in de kou te staan”, aldus Toon Melis. “Er is geen ruimte voor loonsopslag, maar als je dan ziet hoeveel winst bedrijven als Engie en Total maken, dat is gewoon onzin.”
“Een vriend van mij zag zijn energiefactuur springen van 200 naar 700 euro per maand. Hij zit met zijn handen in zijn haar. Het kan toch niet dat de gewone mens wordt kaalgeplukt door grote multinationals, die bakken geld verdienen op de rug van de gewone mensen”, weet Jonas Willems, een arbeider uit de chemie.
Voor Mathieu Verjans, nationaal secretaris van ACV, moet de regering dringend iets doen aan haar prijzenpolitiek. Prijzen, en niet alleen die van energie, moeten geplafonneerd worden zodat dit “een werkelijke impact heeft op de factuur van de mensen”.
“Het kan toch niet dat de gewone mens wordt kaalgeplukt door grote multinationals?”
Volgens ABVV-voorzitter Thierry Bodson kan de regering veel meer doen dan ze vandaag doet. “België geeft driemaal minder steun aan de bevolking dan Frankrijk of Nederland.”
De reden hoef je niet ver te zoeken. “De regering heeft één miljard subsidie vrijgemaakt voor de grote bedrijven, zelfs voor bedrijven die grote winsten maken. Zo zal zelfs Engie subsidies ontvangen. Het is dan ook niet moeilijk te begrijpen waarom onze regering geen geld heeft om de prijzen te blokkeren.”
Omdat Europa er niet in geslaagd is om een serieus prijzenplatform in te stellen moet het volgens Bodson dan maar op het niveau van België gebeuren.
Wie zal dat betalen?
Het belasten van overwinsten is een mogelijkheid om een prijsplafond, zowel voor gas, elektriciteit of brandstof te financieren. Maar heel wat betogers vinden dat de plannen van de Belgische regering op dat vlak niet ver genoeg gaan.
De waanzinnige woekerprijzen hebben aangetoond dat de marktwerking gefaald heeft. Volgens Paul Schokaert, een werkloze bouwvakker, moet de energie terug in publieke handen komen. “De bedrijven werden indertijd verkocht aan de privésector. Dat moet terug in de handen van de overheid. Dan kan men zelf de prijs bepalen, biet via de omweg via overwinstbelastingen.”
“Het kapitaal en de vermogens moeten meer bijdragen.”
Een andere piste om het prijsplafond te subsidiëren is te gaan zoeken waar het grote geld zit. Mario Coppens, nationale voorzitter van de liberale vakbond vindt dat “het kapitaal en de vermogens meer moeten bijdragen. Waarop wacht de regering om deze fiscale onrechtvaardigheid aan te pakken?”
Inge Amé van Metea bevestigt dat. “Heel wat bedrijven maken recordwinsten en delen hoge dividenden uit aan de aandeelhouders. Dat is niet meer in verhouding.”
Vrije loononderhandelingen
Een wet van 1996 zorgt ervoor dat er vandaag in België niet kan onderhandeld worden over loonsverhoging. Grote Belgische bedrijven maken de laatste jaren recordwinsten, maar lonen blijven geblokkeerd. De betogers vinden dat een schande.
“Werknemers verdienen meer respect”, aldus Thierry Bodson. “Tijdens de coronacrisis hielden de werkende bevolking het land overeind. De crisis heeft één ding getoond, dat het belangrijker is om arbeiders te hebben die het huisvuil ophalen dan profiteurs die dividenden ophalen”.
Bovendien is België omwille van deze wet op de vingers getikt door de Internationale Arbeidsorganisatie (IOT), omdat die geen vrije onderhandelingen toelaat. Daarom moet die wet ingetrokken worden.
Voor Bodson is het ondenkbaar dat een progressieve partij in een volgende regering stapt zonder die wet te wijzigen.
Zogezegd om tegemoet te komen aan de eisen van de vakbonden laat de Belgische regering toe dat bedrijven die hoge winsten maken een eenmalige premie geven, tot 750 euro. Maar voor Mario Coppens van ACLVB probeert de regering de regering de vakbonden daarmee te paaien.
“Het is belangrijker om arbeiders te hebben die het huisvuil ophalen dan profiteurs die dividenden ophalen.”
De patroonsorganisatie VOKA heeft zelf aangegeven dat acht op de tien bedrijven geen premie zullen geven. Bovendien kunnen noch ambtenaren noch mensen uit de non profit hiervan genieten. Het gaat dus over heel weinig mensen, het is een eenmalige maatregel die bovendien niets opbrengt voor de sociale zekerheid van de werknemer in kwestie.
Volgens Olivier Valentin, nationaal secretaris van ACLVB, toont het invoeren van die premies eigenlijk aan dat de loonnormwet niet werkt en dat er behoefte is aan onderhandelingsruimte in verband met het loon.
De werkgevers koppelen de loonnormwet aan de automatische indexering. Als het ene verdwijnt, dan ook het andere. Maar volgens Mathieu Verjans, nationaal secretaris van ACV, is dat flauwe kul. “Dankzij de index krijgen wij na de feiten [enkele maanden tot een jaar na de prijsverhogingen, nvdr] een deel van de koopkracht terug, maar dat is nooit helemaal. Voor ons is het essentieel dat die index overeind blijft en dat de aanvallen van de werkgevers daartegen stoppen.”
Hoe moet het verder?
Op enkele maanden tijd zijn de vakbonden al twee maal op straat gekomen en zijn er ook stakingsacties geweest. Het ziet er voorlopig nog niet naar uit dat de regering luistert naar de eisen van de werkende bevolking. Daarom zullen er meer acties nodig zijn.
Mathieu Verjans ziet deze strijd als een marathon. “We blijven acties voeren. Het is een opbouw.” “Als de regering niet luistert, dan zullen er hardere acties komen”, weet Inge Ané. “We zullen doorgaan tot het einde” verzekert Bodson ons.
“Als de regering niet luistert, dan zullen er hardere acties komen.”
Volgende dinsdag komen de vakbonden opnieuw samen om zich te beramen over nieuwe acties. Die mogen we wellicht verwachten in het voorjaar. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Bron: DeWereldMorgen