Schulden in Vlaanderen

Schulden in Vlaanderen

Het systeem van invordering, kwijtingsrechten en rentes moet eenvoudiger, dat zegt Marijn Sillis in Sociaal.net.

Het schuldenprobleem in ons land is gigantisch. Heel wat OCMW’s zoeken dan ook naar nieuwe manieren om mensen met schulden te helpen. Vijf jaar geleden ging de dienst schuldbemiddeling van de Stad Antwerpen samenwerken met de gerechtsdeurwaarders van Modero. Het kwam de sociaal werkers op kritiek te staan, maar coördinator Kay Remon en maatschappelijk werker Charis Van Gysel zijn overtuigd van het potentieel. Een gesprek.

De andere kant van armoede

Meer dan 56.000 Vlaamse gezinnen waren in 2019 bij OCMW’s en Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW) in begeleiding voor schuld- en budgethulpverlening. In 2020 werden in ons land 315.165 mensen met afbetalingsproblemen geregistreerd.

In 2019 waren er 12.399 nieuwe aanvragen bij rechtbanken voor een ‘procedure collectieve schuldenregeling’. Slechts in een derde van die juridische schuldenregeling ging het over kredietproblemen. Veel vaker gaat het om schulden voor energie- en telefoonfacturen, huurgelden of gezondheidskosten.

Het schuldenprobleem is gigantisch, het helemaal in kaart brengen moeilijk. Dat het de andere kant van de armoedemedaille is, is duidelijk. En wat sociaal werkers ook goed weten: dat er een heuse schuldenindustrie bestaat. Wie eenmaal gevangen zit in het schuldenweb, betaalt op een bepaald moment vooral invorderingsrechten, boetes en interesten.

Gerechtsdeurwaarders

De voorbije jaren werkte de dienst schuldbemiddeling van Stad Antwerpen aan een betere samenwerking met gerechtsdeurwaarders. Het kwam de sociaal werkers op kritiek te staan – heulen ze niet met de vijand? –  maar vandaag zijn ze overtuigd van het potentieel.

Het model dat uitgewerkt werd met Modero Gerechtsdeurwaarders wordt op dit moment opgeschaald door de Nationale kamer van Gerechtsdeurwaarders. Op het CommunicatiePlatform (CPC) kunnen nieuwe gerechtsdeurwaarders en andere OCMW’s nu intekenen.

Sociaal.Net sprak met deskundige schuldhulpverlening en projectverantwoordelijke Kay Remon en Charis Van Gysel, dossierbegeleidster en al meer dan twaalf jaar actief op de Antwerpse dienst schuldhulpverlening.

Eerst dit: welke mensen kloppen bij jullie aan?

Van Gysel: “Iedereen. Mensen die door een uitkering niet meer in hun basisbehoeften kunnen voorzien. Waarbij de vaste kosten hoger zijn dan de inkomsten. En dan gaat het niet over luxeproducten, maar bijvoorbeeld energiekosten.”

‘Er zijn mensen die door medische zorgen in de problemen komen.’

“Er zijn mensen die door medische zorgen in de problemen komen, of door gezondheidsissues… lees verder via:  Schulden in Vlaanderen — Achtergrond — Sociaal.Net

Kan je zomaar verlofdagen overdragen naar volgend jaar?

Wat als je op het einde van het jaar niet alle vakantiedagen hebt opgenomen? Kun je die zomaar overdragen naar volgend jaar of zijn er nog andere opties?

Recht op vakantie

Als werknemer heb je recht op een aantal betaalde vakantiedagen. Het aantal verlofdagen waar je wettelijk recht op hebt, vind je terug in de collectieve arbeidsovereenkomst van je werkgever en wordt bepaald in functie van het aantal gepresteerde arbeidsdagen en gelijkgestelde inactiviteitsdagen zoals feestdagen.

Ontdek: Op hoeveel vakantiedagen heb ik recht?

Basisprincipe en opties

Als basisprincipe geldt dat je als werknemer verplicht bent om al je wettelijke vakantiedagen op te nemen vóór 31 december van het lopende jaar. Toch zijn er situaties (bv. ziekte, ongeval, moederschapsrust) die ervoor zorgen dat je onmogelijk al je vakantiedagen kunt opnemen. In dit geval verlies je het recht op die vakantiedagen maar wordt het vakantiegeld wél uitbetaald voor de dagen die je niet kon opnemen.

Heb je gewoon geen zin om je verlofdagen op te nemen en wil je liever blijven werken? Slecht nieuws: het opnemen van je wettelijke vakantiedagen is een verplichting en je werkgever is verplicht om je daarop te wijzen. Wil je wat dagen opsparen om volgend jaar extra lang op vakantie te gaan? Dat kan, op voorwaarde dat het om een beperkt aantal dagen gaat en dat je werkgever akkoord is.

Extra: Bereken je vakantiegeld

Feestdagen, ADV-dagen en extralegale vakantie

Naast wettelijke vakantiedagen heb je ook nog betaalde feestdagen, ADV-dagen (arbeidsduurvermindering) en andere extralegale vakantiedagen.

  • Valt een feestdag op een zaterdag of zondag? Dan wordt deze vervangen door een vervangingsdag die samenvalt met een werkdag. Deze vervangingsdagen worden eveneens op ondernemingsniveau vastgelegd voor het volledige personeel (of in bepaalde gevallen voor elke werknemer afzonderlijk).
  • Werk je meer dan 38 uur per week? Dan heb je recht op inhaalrustdagen (de zogenaamde ADV-dagen). Bv. wanneer je een 40 uren contract hebt, werk je dus 8 uur per maand méér en heb je bijgevolg recht op 12 betaalde ADV-dagen per jaar. Deze dagen moeten voor het einde van het jaar opgenomen worden en kunnen onmogelijk overgezet worden naar het nieuwe jaar.
  • Extralegale vakantiedagen zoals anciënniteitsdagen, graadsdagen en politiek verlof worden in principe opgenomen in samenspraak met de werkgever. Of die specifieke dagen wel of niet kunnen overgedragen worden naar volgend jaar, hangt af van wat er in de collectieve arbeidsovereenkomst vermeld staat. 

Bron:  Jobat       Lees ook: Al je vakantierechten en -plichten op een rijtje

Het minimumloon moet omhoog

Het minimumloon moet omhoog

“Het is meer dan tijd dat we het federaal minimumloon verhogen naar 15 dollar over het hele land.” Dat staat op de website van de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden. Eén van zijn eerste acties was dan ook om aan het parlement te vragen om het minimumloon naar 15 dollar te brengen voor federale werknemers en onderaannemers.

In België maakt het minimumloon deel uit van de onderhandelingen tussen vakbonden en werkgevers over een nieuw interprofessioneel akkoord voor 2021-2022. Corona maakte nog meer duidelijk dat ook in België het minimumloon omhoog moet.

Veel laagbetaalde werknemers werken in essentiële sectoren. Het gaat bijvoorbeeld om huishoudelijke hulpen, verkopers in supermarkten en winkels, arbeiders in de land- en tuinbouw, pakjesbezorgers en een deel van de kinderopvang. Daarnaast is ook de horeca een laagbetaalde sector, terwijl de pandemie duidelijk maakt hoe belangrijk die sector is voor ons geluk. En als de platformwerkers van Deliveroo en Uber Eats een arbeidscontract zouden hebben, zouden ze waarschijnlijk ook tot de laagstbetaalde werknemers behoren.

Verdienen al deze essentiële werknemers geen hoger loon? Heeft corona niet blootgelegd hoezeer zij bijdragen aan het functioneren van onze samenleving? Zijn veel van hen niet blijven doorwerken, met gevaar voor lijf en leden en zelfs leven?

Het minimuminkomen bedroeg in België op 1 januari 1.593,81 euro bruto, omgerekend zo’n 9,66 euro per uur. Daarmee blijft het sterk achter bij de ontwikkeling van de Belgische economie en de gemiddelde lonen. Als het minimumloon sinds 1999 gestegen was zoals het gemiddelde maandloon, zou het in 2018 al 10,55 euro per uur geweest zijn, of op maandbasis 1.741 euro.

Verder terug in de tijd zien we een nog grotere kloof. Als het minimumloon sinds 1975 de evolutie van het bbp per gewerkt uur was gevolgd, zou het vandaag zelfs meer dan 2.850€ per maand of zo’n 17,5€ per uur bedragen. Een inhaalbeweging is dus op zijn plaats.

Zo’n hoger minimumloon heeft ook op andere vlakken positieve gevolgen. Ten eerste is het nodig om de armoede terug te dringen. Een hoger minimumloon is belangrijk om te vermijden dat het aantal werkende armen stijgt. Nog belangrijker is dat een verhoging van de sociale uitkeringen tot boven de armoedegrens best samengaat met een hoger minimumloon, zodat critici niet kunnen stellen dat “werken niet zou lonen”.

Ten tweede kan een hoger minimumloon bijdragen aan de economische relance. Voor de laagstbetaalde werknemers leidt een hoger loon wellicht tot meer consumptie, met een positief effect op de Belgische economie. Bovendien gaat een hoger minimumloon vaak samen met loonstijgingen bij een groep werknemers die boven die loonschaal zit. Ook hun consumptie kan dus stijgen.

Ten derde is een hoger minimumloon goed voor de productiviteit. Enerzijds bevordert het het welzijn van de werknemers, waardoor zij meer gemotiveerd zijn en kwalitatiever werken. Anderzijds zet het werkgevers aan om productiviteitsverhogende maatregelen te nemen. Bovendien kan een hoger minimumloon bedrijven aanmoedigen om de kwaliteit van geleverde producten en diensten te verhogen.

Critici van een hoger minimumloon zullen zeggen dat het volgens de economische theorie jobs kost. Er bestaat echter al langer kritiek op de modellen en assumpties die de basis vormen van die theorie. Nog belangrijker is dat tal van recente empirische studies aantonen, van de Verenigde Staten over het Verenigd Koninkrijk tot Duitsland en België, dat het effect van een hoger minimumloon op het aantal jobs in de praktijk beperkt tot onbestaande is.

Volgens Arindrajit Dube, één van de specialisten, zou een stijging tot 60 procent van het mediaanloon in de meeste gevallen weinig tot geen impact hebben op het aantal jobs. Voor België betekent dat dat een minimumloon van zo’n 2.016 euro per maand, of 12,2 euro per uur, geen enkel probleem zou zijn.

Bovendien zijn veel laagbetaalde jobs niet onderhevig aan internationale concurrentie en kunnen ze dus niet gedelokaliseerd worden. Tot slot voorspellen sommige analisten dat we in de toekomst eerder te maken zullen hebben met krapte op de arbeidsmarkt. Een hoger minimumloon kan net mensen aanzetten om te werken, en zo potentiële krapte tegengaan.

Kortom, mensen in een laagbetaalde job verdienen beter. Een hoger minimumloon is bovendien populair. Joe Biden heeft dat begrepen, maar ook in buurlanden als Frankrijk en Duitsland vinden stijgingen plaats. Een nieuw sociaal contract na corona kan geen genoegen nemen met slechts een minieme stijging van het minimumloon.

Oxfam: armsten lijden ergst onder pandemie

Volgens Oxfam zullen de armsten de gevolgen van de pandemie 10 jaar voelen, de rijksten maar 9 maanden.

De coronapandemie doet de economische ongelijkheid wereldwijd bovenmatig toenemen. De 1000 rijkste mensen ter wereld kunnen al hun covid-19-verliezen in een recordtijd van negen maanden terugverdienen, maar de armste mensen zouden meer dan tien jaar nodig hebben om van de economische gevolgen van de crisis te herstellen.
Dat schrijft ngo Oxfam in een nieuw rapport, dat gebaseerd is op bijdragen van 295 economen uit 79 landen en dat de gevolgen van de pandemie in kaart probeert te brengen.

De coronapandemie heeft de economische ongelijkheid in bijna elk land ter wereld enorm vergroot, concludeert Oxfam. Terwijl de tien rijkste mensen ter wereld hun rijkdom tussen midden maart en eind december met 500 miljard dollar hebben zien toenemen, hebben de meest kwetsbaren hun inkomen drastisch zien dalen. Door dat verschil zou het totaal aantal mensen dat in armoede leeft in 2020 met 200 tot 500 miljoen gestegen kunnen zijn.

Vrouwen worden het hardst getroffen, omdat ze vaker in precaire situaties verkeren, en omdat ze 70 procent uitmaken van het medisch personeel, vaak in slechtbetaalde banen die hen tegelijk een verhoogd risico op besmetting opleveren.

Verder stelde Oxfam vast dat historisch onderdrukte groepen, zoals zwarten en inheemsen, grotendeels worden uitgesloten van kwaliteitsvolle gezondheidszorg: ‘raciale ongelijkheid kost levens’. In de VS zouden 22.000 zwarten en latino’s minder gestorven zijn als ze volgens hetzelfde percentage zouden getroffen worden als hun witte landgenoten.

Ook andere economische ongelijkheid kost levens.
Dat geldt ook voor België: ‘Het sterftecijfer voor mannen van 40-65 jaar in de 10 laagste inkomensgroepen lag tot 5 keer hoger dan voor hun tegenhangers in de 10 procent hoogste inkomensgroep’, licht het rapport toe. Aurore Guieu, beleidsmedewerker van Oxfam België, verduidelijkt: ‘Vrouwen en gemarginaliseerde raciale en etnische groepen worden in armoede geduwd, hebben meer kans om honger te lijden en worden vaker uitgesloten van de gezondheidszorg.’

Oxfam stelt dat ongelijkheid niet onvermijdelijk is: er moeten duidelijke beleidskeuzes worden gemaakt om de gevolgen van de crisis op lange termijn te voorkomen. Zo moet er gewerkt worden aan universele sociale bescherming, belastingen voor de rijksten, en een eerlijke verdeling van de vaccins. ‘Deze maatregelen moeten een “nieuw normaal” worden’, aldus Guieu. Bron: Knack

Pleegde NUOD fraude?

Het openbaar ministerie van Antwerpen vervolgt vakbondsleden van NUOD Financiën (onderdeel van de onafhankelijke vakbond Nationale Unie van Openbare Diensten) en een aan hen gelieerde vzw, Modus Vivendi. Gesjoemel met het ledenaantal deed miljoenen euro’s in de zakken van de vakbond belanden. “Het is op zijn minst ironisch dat de vakbond van de fiscus nu zelf vervolgd wordt voor oplichting. Maar het is geen alleenstaand geval. Er is te weinig controle op de machtsstructuren die vanuit de zuilen werden uitgebouwd. Ze zijn onaantastbaar geworden door de politieke linken”, reageert N-VA-Kamerlid Van Peel.

Een klokkenluider bracht aan het licht dat de vakbond NUOD dankzij een kunstmatig opgepompte ledenlijst zich naast de erkende vakorganisaties ACOD, FCSOD en VSOA mocht tronen. De ledenlijst werd bijvoorbeeld opgekrikt door leden die in werkelijkheid geen lid waren of geen bijdrage hadden betaald. “Aan die erkenning als een representatieve vakorganisatie is heel wat lekkers verbonden”, stelt Van Peel.

Opnieuw subsidiefraude bij een vzw

“Met deze regelrechte subsidiefraude werden onterecht wedden uitbetaald aan vakbondsafgevaardigden. Middelen die de overheidsdienst Financiën niet kon aanwenden voor eigen personeel en werking”, vervolgt Van Peel. “En opnieuw is er een gelieerde vzw betrokken bij fraude. Nog recent diende ik een resolutie in om de schimmige constructie tussen ziekenfondsen en de aan hen verbonden vzw’s, die de deur openzet voor fraude, te laten onderzoeken door het Rekenhof. Ook bij de vakbonden zou zo’n onderzoek zeker geen overbodige luxe zijn.”

Schaf ontransparante vakbondspremies af

NUOD Financiën was er als de eerste bij om te beweren dat de middelen die de FOD Financiën ontving ontoereikend waren, maar ondertussen roomden ze middelen af voor eigen gewin. “Dat kan natuurlijk niet en is des te cynischer als het in dergelijke organisaties gebeurt. Is het geen beter idee om de klassieke, weinig transparantie vakbondspremies af te schaffen en te vervangen door een veralgemeende rechtsbijstandsverzekering voor werknemers? Dan kan de werknemer zich nog steeds laten bijstaan door een erkende werknemersorganisatie en de kost van die rechtsbijstand als extralegaal voordeel ontvangen, maar dan heeft de werknemer ook de keuze om die rechtsbijstand te gaan zoeken bij een andere private dienstverlener”, besluit Valerie Van Peel.

Neutr-On keurt de vermeende  fraude natuurlijk niet goed, maar het wordt tijd dat het machtsmisbruik van de grote vakbonden stopt. Het wordt tijd dat ook kleine vakbonden mee kunnen doen met de syndicale verkiezingen. Nu ligt de lat voor kleine vakbonden veel te hoog, want de kiesdrempel van  50.000 leden is quasi onhaalbaar. Daarnaast hebben we ook tijdens de coronacrisis gemerkt dat de grote vakbonden de vlotte werking van de HVW dwarsboomt. Volgens Neutr-On moeten ook kleine vakbonden uitkeringen kunnen uitbetalen aan hun leden.