Volgens het VBO, de Vereniging van Belgische Ondernemingen is er geen ruimte voor een loonsverhoging.
Zo zegt Pieter Timmermans in De Standaard: ‘België heeft na grote crisissen zoals de oliecrisis in 1973 en de financiële crisis uit 2008 de lonen laten ontsporen.’
Het VBO schetste – twee weken voor de onderhandelingen voor een nieuwe loonakkoord starten – een grimmig beeld van de toestand van de Belgische bedrijven. 100.000 bedrijven die voor de crisis kerngezond waren, hebben volgens het VBO ernstige financiële problemen. Marge voor loonsverhogingen is er daardoor nauwelijks.
Pieter Timmermans, topman bij het VBO, gaf bij de presentatie van de conjunctuurvooruitzichten een schot voor de boeg in het vooruitzicht van de onderhandelingen voor een Interprofessioneel Akkoord (IPA). Dat is het tweejaarlijks overleg tussen werkgevers en werknemers dat de lonen van alle werknemers in de private sector bepaalt. ‘We mogen niet de fouten uit het verleden herhalen. België heeft telkenmale na grote crisissen zoals de oliecrisis in 1973 en de financiële crisis uit 2008 de lonen laten ontsporen. Dat heeft veel jobs gekost en vergde pijnlijke correcties achteraf, zoals de devaluatie van de Belgische frank of de indexsprong in 2016. Op dit moment staat de competitiviteit van de Belgische bedrijven opnieuw onder druk. De productiviteit is door de coronacrisis gezakt, wat betekent dat de loonkosten per product gestegen zijn. Bovendien zijn er zo’n 100.000 ondernemingen die voor de crisis financieel kerngezond waren en nu door het snel opdrogen van de financiële reservers op omvallen staan.’
Timmermans wil zich wel niet concreet uitspreken hoeveel de lonen kunnen stijgen. Hij verwijst wel naar Nederland: ‘Daar zijn de vakbonden akkoord gegaan met een nominale loonstijging van 1,2 procent. Dat is evenveel als de inflatie’, waarmee Timmermans aangeeft dat er nauwelijks ruimte is voor een reële loonsverhoging (verhoging bovenop de inflatie). Timmermans waarschuwde ook dat heel wat bedrijven extra kapitaal zullen nodig hebben. ‘Veel bedrijven hebben of hadden een liquiditeitsprobleem, en daarvoor zijn er steunmechanismes uitgewerkt. In 2021 zal er voor heel wat bedrijven stilaan nood zijn aan ondersteuning van de solvabiliteit, zodat ze niet failliet gaan. Ik denk aan achtergestelde obligaties (vorm van eigen vermogen, red.) of een nieuwe wet Cooreman-De Clercq die in de jaren 80 beleggingen op de beurs aanmoedigde.’
VBO-hoofdeconoom Edward Roosens gaf in de presentatie wel aan dat bedrijven volgens de VBO-enquêtes wat minder somber zijn dan zes maanden geleden. In de eerste jaarhelft verwachten ze dat de omzet 3 tot 5 procent lager zal liggen dan tegenover een normaal niveau. Nu ligt die 6,8 procent lager. De verschillen tussen de sectoren zijn wel groot. De papiersector verwacht een daling met 30 tot 50 procent. De werkgelegenheid zou volgens het VBO met 2 tot 4 procent zakken. Let wel: in de cijfers van het VBO is de horeca niet inbegrepen. Roossens raamt dat nu 9,8 procent van alle werknemers (inclusief horeca) tijdelijk werkloos is. Dat zijn zo’n 300.000 mensen. Dat zijn er drie keer minder dan in april 2020, maar wel drie keer zoveel als in afgelopen zomer, toen de horeca wel open was.
Uit de enquêtes van het VBO blijkt ook dat de meeste bedrijven een daling van de productiviteit zien. Dat komt volgens Roosens omdat er door de coronaveiligheidsmaatregelen meer personeel nodig was voor dezelfde omzet. Hierdoor stijgen de loonkosten per product. Het VBO stelt ook vast dat bedrijven in 2021 minder gaan investeren.
De werkgeversorganisatie verwacht dus een al bij al zwak eerste semester. Het herstel zal in functie van de opening en de heropstart van de economie geleidelijk aantrekken. Het gedwongen sparen bij de consumenten de afgelopen maanden, leidt ertoe dat in de tweede jaarhelft veel meer uitgegeven zal worden. Het VBO verwacht pas tegen de tweede helft van 2022 een volledig herstel van de economie.
Opvallend op de persconferentie was dat Timmermans het vaccinatiebeleid van de regering ondersteunt. Hij onderschrijft niet de oproep van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka dat de regering de vaccinaties dringend moet opschalen.
Bron: De Standaard