Het niveau begrijpend lezen van de Vlaamse leerlingen van het vierde leerjaar is opnieuw sterk achteruitgegaan, blijkt uit het internationale PIRLS-onderzoek. Bij de verschillende onderwijskoepels is men ongerust.

Uit de test blijkt dat leerlingen zowat een schooljaar achter lopen op hun Vlaamse leeftijdsgenoten uit 2006. We scoren nu net boven het gemiddelde van alle deelnemende landen.

Katholiek Onderwijs Vlaanderen verwacht “dat de overheid nu eindelijk het lerarentekort en de kansarmoede doortastend aanpakt”. “Alle knipperlichten staan op rood”, zegt directeur-generaal Lieven Boeve.

Volgens Katholiek Onderwijs Vlaanderen moet meer worden ingezet op de verbreding van de instroom en moeten startende leerkrachten beter worden begeleid. “Leraren moeten voelen dat zij er niet alleen voor staan, de onderwijsketting verdraagt geen zwakke schakel”, zegt Boeve nog. “We willen ook verbeteren wat beter moet: in het begeleidingsaanbod meer prioriteit maken van begrijpend lezen, intensieve trajecten aanbieden aan lerarenteams en voorrang geven aan scholen met grotere ondersteuningsnoden, die we proactief opsporen op basis van data.”

“Enkel het correct toekennen van werkingsmiddelen aan de scholen maakt het voor onderwijs mogelijk daarin een rol te spelen”, aldus de onderwijskoepel. 

Het gemeenschapsonderwijs reageert iets minder dramatisch. “Onze pedagogische begeleidingsdienst begeleidde de voorbije jaren al 260 basisscholen met een intensief traject, specifiek gericht op leesvaardigheid met sterke resultaten”, zegt afgevaardigd bestuurder Koen Pelleriaux van het GO! “We moeten die inspanningen langdurig volhouden om impact te zien.”

Het GO! erkent dat bijkomende nascholing nodig is om lerarenteams te versterken op vlak van taalonderwijs. Ook de Vlaamse toetsen kunnen helpen. “Door jaarlijks alle leerlingen van alle scholen te toetsen, kunnen we dit veel nauwer opvolgen en onze leerstrategieën analyseren en bijsturen waar nodig”, zegt Pelleriaux.

Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV) is naar eigen zeggen “zeer bezorgd”. “We zien in Vlaanderen al enige tijd een neerwaartse tendens die moet gekeerd worden. Daarom heeft het provinciaal onderwijs de voorbije jaren niet stilgezeten wat het leesbeleid in onze scholen betreft”, reageert voorzitter Luk Lemmens.

Hij benadrukt dat leerkrachten en pedagogische begeleiders zich in wetenschappelijke kaders hebben verdiept en op basis daarvan een aanpak hebben gecreëerd “op maat van en samen met” scholen.

“In onze vormingen en begeleidingen merken we dat onze scholen gemotiveerd zijn om in te zetten op sterk leesonderwijs”, reageert Walentina Cools van de Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten (OVSG). “De leraren kunnen wel degelijk een verschil maken, dat merken we in de praktijk.”

“Tegelijk moeten we, net zoals voor topsport, iedereen betrekken: jong beginnen met (voor-)lezen, naar de bib gaan, opgroeien in een kansrijk gezin en in een stimulerend leesklimaat, … het speelt allemaal een rol. In het gemeentelijk onderwijs hebben we de kans om de andere lokale beleidsdomeinen (kinderopvang, cultuur, bibliotheek, … ) mee te engageren voor lezen. Die lokale samenwerking willen we nog sterker uitbouwen.”

“We hadden een daling van de resultaten verwacht, maar dat ze zo slecht zouden zijn? Ik ben verbijsterd”, reageert onderwijsspecialist Dirk Van Damme.

“Dit zou een moment moeten zijn waarop het hele onderwijsveld en alle actoren zeggen: ‘zo kan het niet verder'”, aldus Van Damme. Hij vreest echter dat de “zwarte piet gaat worden doorgespeeld” en dat we “in een politiek spel” verzeild raken. “Die sense of urgency bepleiten klinkt hol. Wanneer gaat men eindelijk wakker schieten?”

Bron: VRT NWS