Strijd opbouwen voor controle van de werkende klasse over de rijkdom
“Tax the rich!” Activisten scanderen het terwijl ze golfterreinen van de rijken bezetten. De PVDA populariseert #taxtherich in de aanloop naar de verkiezingen. Zelfs in de pagina’s van rechtse media, zoals de Financial Times, duiken stemmen op die duiden dat de onrechtvaardige belastingsystemen niet volgehouden kunnen worden. Zeggen dat het idee dat de rijken ook eens belastingen mogen betalen populair is, is een understatement. Een belangrijk instrument in de verschuiving van belastingdruk naar de rijken is telkens een ‘miljonairstaks’ (zoals de PVDA ze noemt) of vermogensbelasting (een belasting, niet op wat iemand verdient of koopt, maar op wat iemand bezit). In België is 75% tot 85% van de bevolking gewonnen voor zo’n ‘rijkenbelasting’.
door Jeroen (Gent) uit maandblad De Linkse Socialist
Het idee van een vermogensbelasting is niet nieuw. In Europa hebben drie landen – Spanje, Noorwegen en Zwitserland – een vorm van vermogensbelasting. In Frankrijk bestond er één tot 2018. Dat het niet alle problemen van de werkende klasse zal oplossen, is dus duidelijk. Ook in de landen waar er één bestaat, bleven problemen zoals de torenhoge levensduurte, de structurele onderfinanciering van openbare diensten of de hoge belastingdruk voor werkenden bestaan.
Als het establishment al verplicht is om na te denken over een vermogensbelasting, dan kan dat voor hen alleen maar als de last ervan bijna niet gevoeld wordt. Ze stellen microscopisch lage belastingen voor of eisen de afschaffing van andere belastingen ter compensatie. Zo werd in Zwitserland wel een belasting op vermogen ingevoerd, maar werd de erfbelasting afgevoerd. Zwitserland haalt ongeveer 4% van haar budget uit een vermogensbelasting, wereldwijd is dat het hoogste percentage.
Dat de verwachtingen hoog gespannen zijn, komt vooral door decennia van neoliberaal beleid dat de belastingdruk stap voor stap van de sterkste schouders heeft gehaald, maar die bij de werkenden mooi liet liggen. Een poetsdame in een fabriek betaalt vandaag soms meer belastingen dan haar multinationale werkgever. En dat is volledig legaal. Een bonte verzameling van consultancybedrijven en boekhoudkantoren loodsen bedrijven en vermogenden vlotjes naar alle achterpoortjes zodat de meesten amper belastingen betalen. Voor wat legaal niet lukt, zijn er andere oplossingen te vinden. Zo blijkt uit Luxleaks, Panama papers, Paradise papers … De daling aan belastinginkomsten compenseerden de politici met steeds verregaander besparingen op openbare diensten.
Samen heeft dit wereldwijd de meest ongelijke verdeling van rijkdom in de geschiedenis van de mensheid in de hand gewerkt. Het blijft een schatting, want in België bestaat er geen vermogenskadaster (een lijst met alles wat iedereen bezit). Volgens de World Inequality Database is tussen 2000 en 2020 de waarde van alle opgespaarde rijkdom gestegen van ongeveer 3,7 keer het nationaal inkomen (alles dat als inkomen verdiend wordt door alle Belgen) naar meer dan 5,5 keer! Veel meer rijkdom dus, maar in steeds minder handen. De rijkste 10% in België bezit ongeveer 60% van al het vermogen, de armste 50% minder dan 8%.
Zelfs als onze ambitie alleen nog maar is om de toegenomen ongelijkheid van de laatste paar decennia terug te draaien, zal niet alleen een échte vermogensbelasting nodig zijn, maar moeten ook alle achterpoortjes, uitzonderingen en alle georganiseerde belastingontduiking van de rijken en bedrijven op de schop. Elke maatregel die echt raakt aan hun opgespaarde fortuinen zal door de rijken steeds met alle middelen bestreden worden. Alleen al het idee van een vermogenskadaster om bezit efficiënt te kunnen belasten, wordt al tientallen jaren bot geblokkeerd door de neoliberale politiekers.
Zoals we recent ook zagen in de strijd tegen de verhoging van de pensioensleeftijd in Frankrijk, waar 80% van de bevolking zich uitsprak ertegen, volstaat het niet dat een meerderheid van de bevolking overtuigd is van iets. Enkel via massale druk kunnen we hervormingen afdwingen. Die druk moet in eerste instantie opgebouwd worden op straat en dan vooral vanuit die sectoren – onderwijs, kinderopvang, pensioenen, openbare diensten… – waarop jaren is bespaard om de korting op de belasting van de rijken te betalen. Zo zullen we ook alleen via de actieve participatie van een brede beweging op straat in staat zijn om te reageren op alle chantage en tegenreacties van de 1% en daar escalerende maatregelen, inclusief onteigeningen en nationalisaties, tegenover plaatsen om hen te dwingen een deel van hun opgepotte rijkdom uit handen te geven.
Bron: Socialisme.be