Het aantal onbetaalde schoolfacturen stijgt in het Gemeenschapsonderwijs. Vorig schooljaar liep het GO 11 miljoen euro mis door ouders die hun factuur niet konden betalen. Het wordt voor scholen steeds moeilijker creatief om te springen met de stijgende kosten. “Het is aan de Vlaamse overheid om met een creatief beleid te komen, zodat het draaglijk blijft”, klinkt het bij het GO!.
n 2018 bedroeg het totale bedrag aan onbetaalde schoolfacturen nog zo’n 8 procent van de omzet, maar vorig jaar is dat bedrag gestegen naar 13 procent. “We zijn erg geschrokken van de serieuze stijging”, zegt topman van het gemeenschapsonderwijs (GO!) Koen Pelleriaux. “Daar komt nog eens bij dat ouders langer wachten met betalen. De gemiddelde betaaltermijn is gestegen van 30 dagen naar 50 dagen.”
De alarmbellen gaan af in het GO!. “De schoolfacturen worden normaal als eerste betaald. Bij een gezin dat de schoolfactuur niet betaalt, is er dus een onderliggend probleem”, gaat Pelleriaux verder. “De scholen doen al jaren hun best om de facturen zo laag mogelijk te houden, maar de context met de digitalisering en commercialisering is erg veranderd.”
Moeilijker voor scholen
Pelleriaux merkt geen verschillen per regio, maar wel een verschil tussen opleidingen. “We weten dat de opleidingen voor vakscholen veel duurder zijn.” Ook Christine Hannes, directeur van de GO! Spectrumschool in Deurne, een vakschool, merkt dat de prijzen stijgen. “Het is heel ironisch dat dit de dure opleidingen zijn, want hier zitten net de meest kwetsbare ouders. De prijzen van hout zijn nog nooit zo hoog geweest: zo wordt een richting onbetaalbaar. Wij proberen dat niet door te rekenen, maar dat is een enorme uitdaging.”
Het uitblijven van de betalingen zorgt ervoor dat het voor scholen minder evident is rond te komen. “Dat en de inflatie maakt dat heel wat scholen creatief moeten omspringen met de kosten. Daarom willen we onze schoolteams overtuigen geen extra kosten te maken”, zegt Pelleriaux.
Meer wafels verkopen om op uitstap te gaan?
10 jaar geleden kwam het GO! al met voorstellen over hoe scholen beter konden omspringen met de kostenbeheersing. Nu willen ze die visie actualiseren. Ze vertrekken daarvoor vanuit preventie: kosten voor ouders vermijden. Ze pleiten onder andere voor een transparantie van de schoolkosten en een garantie op schoolboeken voor iedereen bij de start van het schooljaar. Ook bij schooluitstappen vragen ze scholen creatief om te springen met de kosten.
Een koekenverkoop is vaak zo’n manier om creatief om te springen met de kosten, maar is dat de oplossing? “Nee, het is niet de job van de leerkracht om dat te organiseren. Hoe goed ze dat ook doen, dat mag niet de manier zijn om aan de middelen te komen. Er moet een duurzame oplossing komen.”
Een mogelijkheid die Pelleriaux wel ziet, is om een keuze te maken tussen schoolboeken of laptops. “Heel wat leerkrachten werken ondertussen met laptops, vaak in combinatie met schoolboeken. Misschien wordt het tijd te kiezen voor een van de twee dragers, zo moeten ouders nog maar voor een van beide betalen.”
Scholen kunnen creatief zijn, maar beleid moet volgen
Wafels verkopen, een keuze maken tussen boek of laptop: scholen kunnen creatief denken, maar ook daar staat een limiet op. “Het is aan de beleidsmakers om actie te nemen. We zijn al lang vragende partij voor een maximumfactuur. Als dat niet kan, moeten we overwegen de schooltoelage af te stemmen op de kosten van de richting. Ik denk dan aan een maximumfactuur voor de technische richtingen. Zo worden ze niet langer vermeden door het kostenplaatje.”
Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) was nooit te vinden voor de maximumfactuur, want wil de vrijheid aan de scholen geven. “Ik hoop toch dat hij er nu anders over denkt. Ik snap langs de andere kant ook wel dat zo’n beslissing gepaard gaat met kosten voor de Vlaamse regering en dat ze die middelen niet zomaar beschikbaar hebben.”
Kosteloze, gezonde maaltijden en een vijfjaarlijkse monitoring van de schoolkosten zijn nog andere voorstellen die het GO! doet aan de beleidsmakers om de kosten te drukken.