Regering legt plan op tafel
Hetzelfde verdienen, maar dan op vier in plaats van vijf dagen in de week. Nee, het is geen grap, maar een voorstel dat echt op de tafel ligt van de federale regering. Een plan om werknemers flexibeler de 38 uur te laten presteren die ze nu op vijf werkdagen kloppen. Maar dan 9,5 uur per dag en een extra dag vrij in de week.
De arbeidsmarkt. Het is een van de werven van het herstart- en relanceplan waar premier Alexander De Croo volgende week mee wil uitpakken. Een pakket met een 30-tal voorstellen die de verschillende partijen rond de tafel hebben gelanceerd. Hoeveel er na de discussie van afgelopen zondag nog van overschieten, is niet helemaal duidelijk. Maar het plan van de Vlaamse liberalen om de 38-urige werkweek flexibeler in te vullen, lijkt een blijvertje te worden.
Waar gaat het over? Meer dan 9 uur per dag werken, mag momenteel niet. 38 uur op vier dagen presteren dus ook niet. Terwijl het voor sommigen toch een goede zaak zou kunnen zijn om dat wel mogelijk te maken. Wie vier dagen lang 9,5 uur werkt, zou dan een dag vrijaf hebben tijdens de week. Voor hetzelfde loon, aangezien je ook evenveel uur per week werkt.
Gescheiden ouders
De bedoeling is niet om het systeem verplicht te maken. Zowel werkgever als de werknemer moet het er onderling over eens zijn. Voor sommige werknemers zal het goed uitkomen, voor anderen moeilijk te organiseren zijn. Idem voor ondernemingen. In kmo’s zal het niet makkelijk zijn om dit georganiseerd te krijgen, in grote bedrijven dan weer wel. Niet alle functies zijn er ook even geschikt voor. Voor wie bijvoorbeeld tussen 8 en 17 uur aan een loket klanten bedient, is het niet zo evident om voor of na die uren nog langer aanwezig te zijn.
“Dit is op basis van vrijwilligheid. Wie wil, krijgt zo meer vrijheid om hetzelfde werk op een andere manier in te delen. Om bijvoorbeeld voor gescheiden ouders de ene week – waarin je de kinderen hebt – wat minder te werken en de andere week wat meer. Zelfde aantal uren, zelfde loon, maar meer vrijheid om de werktijd in te vullen, waardoor de loopbaan ook langer leefbaar en duurzaam wordt”, valt bij de liberalen te horen.
Tegen internationale conventies
Ook de groenen zijn voor, liet voorzitster Meyrem Almaci al duidelijk verstaan. Zolang de werknemers hun uren zelf kunnen invullen toch. “Als het vrijwillig is en het werknemers toelaat hun werktijd flexibel in te vullen, zijn wij voor. Dit kan voor sommigen helpen om de combinatie van werken en privé te verbeteren en ook het werk thuis flexibeler te organiseren”, zegt de Groen-voorzitster. Zij wil wel dat de sociale partner hier een kader over uitwerken.
De vakbonden zijn hier alvast het minst voor te vinden. Het ABVV ziet het niet zitten, gezien de socialistische syndicalisten eigenlijk voor een kortere werkweek zijn. Bij ACV is de boodschap genuanceerder. “Een arbeidsweek presteren op vier dagen, kan interessant zijn. Zeker voor mensen die in een regeling zitten van 35 of 36 uren. Maar voor wie in een 38-urenweek actief is, lijkt een samenpersing van de arbeidstijd op structurele basis toch niet wenselijk. 9,5 uren per dag werken, met daarnaast nog de verplaatsing, dat zal weinig bijdragen tot een verbetering van het welzijn. Zeker in zwaar belastende beroepen waar mensen nu al uitgeput zijn. Er is nu al veel stress en er zijn al veel burn-outs, en we zitten met 500.000 langdurig zieken. Bovendien komt zo een regeling waarschijnlijk ook in conflict met de internationale conventies rond arbeidsduur”, valt bij de christelijke vakbond te horen.
Recht op deconnectie
Dat de vakbond niet staat te springen voor het voorstel, verklaart ook waarom de Franstalige socialisten het minst happig zijn om groen licht te geven. Maar ook PS-vicepremier en minister van Werk Pierre-Yves Dermagne schiet het zeker niet af. “Wanneer de regering de maatregel neemt, zal sowieso aan de sociale partners worden gevraagd om een kader uit te werken voor de werkweek van vier dagen. Het wordt dus niet eenzijdig ingevoerd”, klinkt het op zijn kabinet. De PS stelt wel twee voorwaarden: “Ten eerste moet dit voorstel worden gekoppeld aan een recht op deconnectie voor de werknemer. En ten tweede moeten de sociale partners ook een kader uittekenen voor de registratie van arbeidstijd. Daarover velde het Europese Hof van Justitie recent een arrest.”
De kans dat het voorstel het haalt, is dus vrij groot. Ook alle andere partijen van Vivaldi zien er wel brood in. En het maakt ook deel uit van een breder pakket met verschillende voorstellen, waardoor gegeven en genomen kan worden.
Puzzelstukje
Arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) noemt het een kleine stap richting meer flexibiliteit van de arbeidsmarkt. “Het is niet wereldschokkend, maar onze arbeidsmarkt is nu zo rigide dat elke stap zowel voor de werkgever als de werknemer positief is. Het kan een puzzelstukje zijn in een groter geheel, maar ik heb het gevoel dat dit het hoogst haalbare is.”
Maar ook Baert wijst erop dat het voor de twee kanten wel iets positiefs kan opleveren. Voor sommige werknemers die nu soms al negen of meer uren per dag werken. En voor sommige werkgevers die nu dure overuren moeten betalen en hun mensen recuperatie dienen te geven.
De werkgevers zelf willen wel spreken over het voorstel. “Van een collectieve arbeidsduurvermindering met behoud van loon kan absoluut geen sprake zijn. Maar we zijn niet tegen meer flexibiliteit in de arbeidsorganisatie, maar dan graag zowel voor werknemer als werkgever én in onderling overleg”, zegt Benoit Monteyne, woordvoerder van het VBO. Het Verbond van Belgische Ondernemingen wil het debat wel opentrekken en het ook over andere thema’s hebben, zoals thuiswerk, arbeidsorganisatie en de invulling van de werktijd.
Bron: Het Nieuwsblad