Een nieuw jaar, een nieuwe maand dat betekent nieuwe regels en veranderingen.
Een overzicht.
• Minimumpensioen
De minimumpensioenen voor bijna 815.000 burgers gaan vanaf 1 januari geleidelijk omhoog. De verhoging van het minimumpensioen verloopt in vier fases, telkens op de eerste januari van 2021, 2022, 2023 en 2024. Tegen 2024 moeten het minimumpensioen en de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) met 22 procent stijgen.
De verhoging van het minimumpensioen tot 1.500 euro netto voor een volledige loopbaan, zoals voorzien in het regeerakkoord, gaat op voor werknemers, zelfstandigen en statutaire ambtenaren. Dit gaat over meer dan 706.000 begunstigden. 106.000 mensen zullen genieten van de verhoging van de IGO-uitkering.
• Werkloosheidsuitkeringen
De minimumwerkloosheidsuitkeringen worden vanaf 1 januari met 1,125 procent opgetrokken. Dat is het gevolg van een beslissing van minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne (PS).
De stijging komt bovenop het budget in de welvaartsenveloppe en de automatische index van uitkeringen.
Concreet houdt de maatregel in dat voor een samenwonende met personen ten laste de minimale uitkering maandelijks met 15,1 euro wordt verhoogd, om uit te komen op 1.357,22 euro per maand. Voor mensen die alleen wonen gaat het om een maandelijkse verhoging met 12,37 euro tot 1.111,9 euro per maand.
• Loon van 470.000 bedienden verhoogd
Ongeveer 470.000 bedienden die deel uitmaken van paritair comité 200 – de grootste groep bedienden in ons land – gaan door de indexering hun loon met 0,95 procent zien stijgen in januari 2021. Dat blijkt uit berekeningen van HR-bureau Acerta.
Het statistiekbureau Statbel had eerder bekendgemaakt dat de inflatie in december gedaald is naar 0,41 procent. Voor heel 2020 is de gemiddelde inflatie in België uitgekomen op 0,74 procent.
Dat inflatiecijfer is belangrijk voor de indexering van de lonen. Zo zien de bedienden uit PC 200 – een kwart van alle bedienden in België uit verschillende sectoren – hun loon in januari met 0,95 procent stijgen, stelt Acerta.
De loonindexering is daarmee groter dan in januari 2020.
• Federale regering hertekent overbruggingsrecht voor zelfstandigen
Het crisis-overbruggingsrecht wordt vanaf 2021 volledig herzien. Het nieuwe systeem zal op twee pijlers gebaseerd zijn. Ten eerste een tijdelijke crisismaatregel voor zelfstandigen die hun activiteit volledig moeten stopzetten als gevolg van gezondheidsmaatregelen. Ook voor starters is deze pijler rechtstreeks toegankelijk, zonder enige voorwaarde van eerder betaalde bijdragen. Het is de bedoeling dat deze pijler op 1 februari in werking treedt.
• Lonen leerkrachten gaan omhoog
Alle leerkrachten zien hun salarissen vanaf 1 januari met 1,1 procent stijgen, ten opzichte van augustus 2018. Het gaat om een belofte van de vorige regering.
• Doktersbezoek duurder
Huisartsen en specialisten mogen volgend jaar meer aanrekenen voor een aantal raadplegingen. Maar voor de patiënten zal dat nauwelijks gevolgen hebben: enkel het remgeld voor een huisbezoek stijgt met 14 cent, van 13,87 euro naar 14,01 euro. Het remgeld voor een raadpleging blijft wat het was.
• Geboorteverlof uitgebreid
Het geboorteverlof voor vaders en meemoeders wordt verlengd van tien naar vijftien dagen, voor geboortes vanaf 1 januari 2021. In 2023 komen daar nog eens vijf dagen extra bij. Dat besliste de federale regering. Ook voor Vlaamse ambtenaren en het Vlaams onderwijzend personeel wordt het geboorteverlof uitgebreid.
De verlenging geldt zowel voor werknemers als voor zelfstandigen en ambtenaren.
• ING voert negatieve rente in (voor miljonairs)
De bank ING voert vanaf 1 januari een negatieve rente in België. Die geldt alleen voor erg rijke particulieren en bedrijven. ING benadrukt dat het merendeel van de klanten dus niet te maken krijgt met de negatieve rente.
Concreet plafonneert ING het bedrag dat particuliere klanten op een gereglementeerde spaarrekening kunnen zetten op 1 miljoen euro. Op die rekeningen moeten banken wettelijk minimaal 0,11 procent rente geven (0,01 procent basisrente en 0,10 procent getrouwheidspremie).
• Einde aan onbelast bijverdienen
Vanaf 1 januari vervalt de regeling van het onbelast bijverdienen, nadat die in april werd vernietigd door het Grondwettelijk Hof. Er is wel een tijdelijke regeling die het mogelijk maakt om ook in 2021 tot 6.000 euro per jaar bij te verdienen als verenigingswerker in een sportclub.
In 2018 maakte de federale regering het mogelijk voor mensen om in hun vrije tijd tot 6.000 euro per jaar onbelast bij te verdienen. De maatregel werd vooral ingevoerd met het oog op (sport)verenigingswerk, maar ook diensten van burger aan burger en activiteiten in de deeleconomie werden erin opgenomen. In april van dit jaar vernietigde het Grondwettelijk Hof de regeling echter omdat het die discriminerend vond, waardoor onbelast bijverdienen vanaf 2021 in principe niet meer mogelijk is.
• Postzegels worden opnieuw duurder
Vanaf 1 januari verhoogt Bpost de tarieven van postzegels. Non-priorzegels worden 9 procent duurder, priorzegels zelfs een derde. Brieven sturen naar het buitenland wordt tot een vijfde duurder.
De verhoging betekent dat het niet langer mogelijk zal zijn een postzegel te kopen die minder dan een euro kost. Tot 31 december betaal je nog 0,98 euro per non-priorzegel als je die per tien koopt, dat wordt vanaf 1 januari 1,07 euro. Per stuk zal een non-priorzegel 1,10 euro kosten (tegen 1,01 euro in 2020).
• Sigaretten worden duurder
Vanaf 1 januari worden sigaretten duurder. Dat meldt de FOD Financiën. De accijnzen op sigaretten en rooktabak stijgen volgend jaar.
De prijs van een pakje van 20 sigaretten stijgt van 6,80 naar 7,50 euro. Die van een pakje rooktabak van 50 gram stijgt van 9,70 naar 11,17 euro.
• Verbod op tabaksreclame wordt strenger
Vanaf 1 januari is het verboden om het merk van een tabaksproduct te vermelden op affiches of in de etalage van winkels die tabak verkopen. De FOD Volksgezondheid zal vanaf januari controles verrichten.
Dat verbod vloeit voort uit de wijziging van de wet op tabaksreclame. Alle verwijzingen naar merken zullen moeten verdwijnen, zowel aan de binnen- als de buitenkant van winkels die tabak verkopen. In de andere winkels is het sinds 1999 al verboden om reclame te maken voor producten op basis van tabak.
• Matrassen worden gratis ingezameld
Vanaf 1 januari 2021 kan je je afgedankte matras gratis inleveren op het recyclagepark. Het is een rechtstreeks gevolg van de producentenverantwoordelijkheid. Een goede zaak, vindt de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Wie nog kan wachten met de inlevering doet dat wel best na 1 juli 2021, dan worden de matrassen ook overal gerecycleerd.
• Proximus verhoogt prijzen van aantal bundels
Een aantal klanten van Proximus moet vanaf 1 januari meer betalen voor hun telecomdiensten. Onder meer de bundels Internet+TV, Tuttimus en Familus worden duurder. De prijzen van de gsm-abonnementen veranderen niet.
Net als vorig jaar trekt Proximus zijn prijzen met Nieuwjaar op. Zo betaal je vanaf 1 januari maandelijks 1 euro meer voor Internet+TV en Phone+TV. Ook de bundels Minimus (+ 1 euro) en Familus/Tuttimus (+ 1,5 euro) worden duurder. Bizz Office en Bizz All-in worden maandelijks ook 1 tot 2 euro duurder.
• Subsidies voor dienstencheques opgeschroefd
Vanaf 1 januari 2021 verhoogt de subsidie voor dienstencheques met 0,12 euro per cheque. Er komt ook een versoepelde regeling voor de terugbetaling van dienstencheques van overleden gebruikers. De terugbetalingsregeling wordt ook aangepast aan het fiscaal voordeel dat verlaagd werd van 30 naar 20 procent. Daarnaast komt er een officiële richtlijn voor het gebruik van dienstencheques voor het mindermobielenvervoer.
• Vlaanderen gaat nieuwe wagens anders belasten
Vlaanderen gaat vanaf januari nieuwe wagens anders belasten. Er wordt gebruikgemaakt van de nieuwe CO2-meting volgens de zogenaamde WLTP-cyclus. Sommige wagens zullen zwaarder worden belast, andere lichter. De vrijstellingen voor plug-in hybrides en cng-wagens verdwijnen.
• Bedrijfswagens
De bedrijfswagens zullen vanaf 2021 zwaarder belast worden. Dat is een gevolg van de jaarlijkse aanpassing van de CO2-norm bij de berekening van het belastbaar voordeel.
Wie van zijn werkgever of vennootschap een bedrijfswagen krijgt en die wagen ook voor het woon-werkverkeer en privéverplaatsingen mag gebruiken, wordt op dat voordeel belast. De belasting wordt niet berekend op het werkelijke voordeel, maar op een forfait: het voordeel van alle aard.
Een van de elementen in die berekeningsformule is de CO2-uitstoot. Concreet gebeurt dat door de uitstoot van de bedrijfswagen te vergelijken met de gemiddelde uitstoot van de nieuw ingeschreven wagens.
• Prijzen van autokeuring gaan omhoog in Vlaanderen
In het nieuwe jaar worden de prijzen voor de autokeuring opgetrokken, aangepast aan de index. Dat meldt bevoegde instantie Goca Vlaanderen. Ook de prijs van het rijbewijs B wordt iets duurder.
Voor een basis autokeuring bijvoorbeeld betaalt men vanaf 1 januari 33 euro in plaats van 32,70 euro nu. De prijs voor de keuring van een lichte vracht- of kampeerauto stijgt van 36,8 naar 37,20 euro. Een technische herkeuring kost vanaf 2021 13,20 euro (tegenover 13,10 euro nu). De toeslag voor een laattijdige keuring wordt in de eerste maand opgetrokken naar 8,40 euro.
• Tarieven kilometerheffing voor vrachtwagens
De tarieven van de kilometerheffing voor vrachtwagens worden op 1 januari geïndexeerd. In juli werden de tarieven ook geïndexeerd in Vlaanderen en Brussel. Ook op 1 januari treedt de wetgeving rond nieuwe commerciële groene nummerplaten in werking, wat ook gevolgen heeft voor de kilometerheffing.
• Brussel wordt grotendeels zone 30
Het hele Brusselse gewest wordt een ‘Stad 30’ waar de maximale snelheid van 30 kilometer per uur de norm wordt, al zijn er enkele uitzonderingen.
Een volledige zone 30 wordt Brussel echter niet. Hoofdwegen zoals tunnels en de belangrijke toegangswegen maken deel uit van de uitzonderingen, waar wel nog 50 of 70 km/u mag gereden worden.
• Stroomfactuur
Door het verdwijnen van het exclusief nachttarief zien bijna 150.000 gezinnen hun stroomfactuur in 2021 gevoelig stijgen. Voor gezinnen die verwarmen met accumulatoren, stijgen de distributienettarieven volgend jaar gemiddeld met 113 euro.
Het uitsluitend nachttarief voor elektriciteit en het daarbij horende speciaal voordeeltarief wordt afgebouwd. Dat betekent dat de distributienettarieven voor die groep consumenten fors omhoog gaan. Om de pil wat te verzachten, wordt de verhoging gespreid over acht jaar. Er zijn momenteel iets minder dan 150.000 exclusief nacht-klanten in Vlaanderen.
• Nieuwe huizen moeten “bijna energieneutraal” zijn
De energie-eisen voor nieuwe huizen in Vlaanderen worden opnieuw strenger. Nieuwe woningen moeten voortaan “bijna energieneutraal” zijn: hun E-peil mag nog maximaal E30 bedragen.
Het E-peil is een maat voor het energieverbruik van de woning. Het werd de voorbije jaren stelselmatig verstrengd. In 2006 stond het maximale E-peil nog op E100, in 2008 werd dat E80 enzovoort tot vorig jaar E35. Nu wordt dat dus E30.
Het strengere E-peil geldt voor bouwaanvragen die vanaf 1 januari 2021 worden ingediend.
• Strengere sancties bij ontbreken van rookmelder in woning
Vanaf 2021 worden schendingen van de rookmeldersverplichting strenger gesanctioneerd in Vlaanderen. Wie geen rookmelder(s) in zijn woning heeft, riskeert voortaan dat zijn woning ongeschikt verklaard wordt.
Sinds 1 januari 2020 moeten alle woningen in Vlaanderen een rookmelder of branddetectiesysteem hebben. De verplichting geldt zowel voor huurwoningen als voor woningen die de eigenaar zelf bewoont.
• Btw op afbraak en heropbouw
De Vlaamse sloop- en heropbouwpremie wordt verlengd tot eind 2022, en verhoogd van 7.500 naar 10.000 euro. De federale btw-verlaging voor afbraak en heropbouw, van 21 naar 6 procent, wordt op 1 januari uitgebreid naar het hele land, maar die verlaging geldt niet voor alle woningen. Enkel wie niet in aanmerking komt voor de federale btw-maatregel kan vanaf 2021 van de Vlaamse sloop- en heropbouwpremie genieten. Zo werken beide systemen aanvullend op elkaar, is te horen op het kabinet van bevoegd Vlaams minister Zuhal Demir.
• Stookolieketels niet langer toegelaten bij nieuwbouwprojecten
Bij bouwwerken waarvoor een omgevingsvergunning nodig is, mag vanaf 2021 geen gebruik meer worden gemaakt van stookolieketels. Bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovaties moet vanaf 2021 gekozen worden voor een andere energiedrager dan stookolie. Dat besliste de Vlaamse regering. De maatregel komt er als gevolg van de Europese Ecodesign-verordening van 2015, die de minimumvereisten voor nieuwe verwarmingstoestellen verhoogde.
• Terugdraaiende teller voor zonnepanelen
Wie in 2021 in Vlaanderen zonnepanelen plaatst, kan geen aanspraak meer maken op de terugdraaiende teller. Er komt wel een investeringspremie om het plaatsen van pv-installaties aan te moedigen.
Het principe van de terugdraaiende teller verdwijnt voor alle installaties die worden gekeurd na 1 januari. Dus ook wie in de laatste weken van 2020 nog snel zonnepanelen plaatste, maar ze niet meer gekeurd kreeg, hoeft niet meer te rekenen op het principe van de terugdraaiende teller.
Eigenaars van zonnepanelen kunnen elektriciteit die ze niet direct verbruiken weer in het stroomnet injecteren. Doordat de elektriciteitsteller terugdraait, kunnen die overschotten opgesoupeerd worden op momenten dat de zon niet schijnt. Ze worden dus niet meegerekend in de factuur. Omdat die eigenaars op die manier het stroomnet dubbel gebruiken, dienden ze wel al enkele jaren een specifiek nettarief – een prosumententarief – te betalen.
• Distributienettarieven elektriciteit
De distributienettarieven voor elektriciteit, die een groot deel uitmaken van de energiefactuur, dalen in 2021 opnieuw. Dat heeft de Vlaamse energieregulator Vreg beslist. Voor aardgas is er een lichte stijging. Eigenaars van zonnepanelen betalen ook wat extra.
De distributienettarieven zijn de tarieven voor de aanleg en het onderhoud van de netten voor het vervoer van elektriciteit en aardgas en voor de daarbij geleverde diensten. Ze maken een groot deel uit van eindfactuur: 34 procent van de totale elektriciteitsfactuur en 25 procent van de totale aardgasfactuur.
Voor een gemiddeld gezin dalen de distributienettarieven in 2021 gemiddeld met 16 euro per jaar, of een daling met 4 procent. Voor aardgas komt er jaarlijks 2 euro bij.
• Sociale energietarieven stijgen
De sociale tarieven voor energie gaan op 1 januari 2021 omhoog. Het sociaal tarief voor elektriciteit stijgt met 10 procent (enkelvoudige en tweevoudige tarieven) en dat van aardgas wordt 15 procent duurder, zo bepaalde de energiewaakhond CREG.
De sociale tarieven zijn de laagste tarieven op de markt. Ze worden toegekend aan personen of gezinnen die genieten van bepaalde tegemoetkomingen, zoals bijvoorbeeld personen met een handicap of mensen met een leefloon.
• Vlaams Sporttribunaal en grensoverschrijdend gedrag
Vanaf 1 januari 2021 kan het Vlaams Sporttribunaal (VST) grensoverschrijdend gedrag in de sport onderzoeken en sanctioneren. Het tribunaal, dat op 8 juni 2020 werd opgericht en het Vlaams Dopingtribunaal vervangt, krijgt daarvoor ruimere bevoegdheden dan zijn voorganger.
De nood aan een overkoepelend orgaan voor tucht rond grensoverschrijdend gedrag was hoog. Het Vlaams Dopingtribunaal, dat in 2008 werd opgestart, kreeg in juni dus een make-over, met ruimere bevoegdheden en een nieuwe naam.
• CM, Partena en OZ verzekeren leden tegen hoge kosten tandzorg
De Christelijke Mutualiteit (CM) geeft vanaf 1 januari een hogere tegemoetkoming voor orthodontische behandelingen en tandprotheses. De maandelijkse ledenbijdrage wordt daarom met 80 cent verhoogd. En ook Partena en OZ trekken de terugbetaling van orthodontie voor jongeren op.
• Deel van activiteiten OZ en Partena fuseren
Op 1 januari fuseren OZ en Partena een deel van hun activiteiten. Vanaf volgend jaar gaan de poets- en strijkhulp, gezinszorg en kinderopvang samen. Een jaar later, op 1 januari 2022, fuseren ook de ziekenfondsen.
• Nederland voert vliegbelasting van 7,45 euro per passagier in
De Nederlandse regering heft vanaf 1 januari een belasting van 7,45 euro per passagier die vanuit Nederland met het vliegtuig vertrekt. De regering wijst daarvoor naar het regeerakkoord, waarin vastgelegd werd om de belastingen te vergroenen in lijn met de internationale klimaatdoelstellingen. Internationaal vliegen wordt in tegenstelling tot de auto, bus of trein nu niet belast, maar levert tegelijkertijd wel een bijdrage aan de (wereldwijde) uitstoot, klinkt het.
• Verenigd Koninkrijk verlaat Europese markt en douane-unie
De Britten verlaten op 1 januari de Europese douane-unie en interne markt. Daarmee zal de impact van de Brexit voor het eerst concreet voelbaar worden. Als gevolg van een op de valreep bereikt akkoord zal de schok minder groot zijn dan soms werd gevreesd, al moet dat akkoord wel nog officieel worden goedgekeurd.
• “Prijs van de liefde” verdwijnt voor personen met een handicap
De “prijs van de liefde” verdwijnt, dat is het feit dat een deel van de inkomsten van de partner in rekening wordt genomen voor de berekening van de integratietegemoetkoming voor personen met een handicap..
Personen met een handicap die gaan samenwonen met een partner ondervinden daar een financieel nadeel van omdat hun integratietegemoetkoming wordt verminderd in functie van het inkomen van die partner. Soms valt de tegemoetkoming zelfs volledig weg. Dat is al zo sinds 1987, al werd de vrijstelling in 2018 wel nog verhoogd.
Wat verandert er deze maand?
