CD&V-voorzitter Sammy Mahdi verraste iedereen met zijn pleidooi om de werkloosheidsuitkering te laten uitdoven in de tijd. Hij wil de uitkering de eerste maanden wat verhogen, om ze dan sterk terug te schroeven en na drie jaar te laten verdwijnen. Wie 2,5 jaar werkloos is, krijgt een ‘ultiem voorstel’ om aan de slag te gaan: wie dat weigert, zou zijn recht op een uitkering verliezen indien hij of zij geen 20 jaar heeft gewerkt. Goed idee of niet?
Zijn wij echt het enige land waar de werkloosheidsuitkering niet beperkt is in de tijd?
“Dat klopt wel degelijk”, zegt Fons Leroy, arbeidsmarktdeskundige en gewezen topman van de VDAB. “Maar dat kan en mag geen argument zijn in de discussie pro of contra. België is bij mijn weten ook het enige land waar dienstencheques bestaan, gaan we die daarom afschaffen?”
“Bovendien is de ene beperking de andere niet”, zegt professor Ludo Struyven, hoofd van de onderzoeksgroep Onderwijs en Arbeidsmarkt van HIVA, het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving van de KU Leuven. “Neem nu Australië. Alle uitkeringen zijn daar forfaitair én inkomensafhankelijk. Begunstigden moeten actief op zoek zijn naar werk en moeten beschikbaar en bereid zijn om passend werk te aanvaarden. Een werkloosheidsverzekering bestaat er niet, wel een soort van ‘bijstand’: de eerste 12 maanden ontvangen werkzoekenden een ‘Job Search Allowance’, daarna een ‘Newstart Allowance’, en die is wél onbeperkt in de tijd.”
Kan je dan bij ons écht je leven lang ‘stempelen’?
“In theorie wel”, zegt Fons Leroy. “Maar de VDAB en haar Brusselse en Waalse tegenhanger kunnen werklozen wel degelijk sanctioneren, bijvoorbeeld wanneer ze manifest weigeren om te solliciteren of een geschikte baan aan te nemen. Die mensen kunnen dan hun uitkering verliezen. Maar geloof me vrij: de meeste mensen worden werkloos buiten hun wil om en willen niets liever dan snel opnieuw aan de slag gaan.”
Is dit echt dé oplossing om meer mensen aan het werk te krijgen?
“Het effect zal zeer beperkt zijn”, aldus professor Struyven. “Al zeker in tijden als deze, met veel vacatures en weinig werklozen.”
Volgens het recentste ‘Werkzoekendenbericht’ van de VDAB telt Vlaanderen 182.255 ‘werkzoekenden zonder werk’, van wie driekwart in bemiddeling is bij de VDAB en 14 procent bezig is met een opleiding of voortraject. De resterende 10 procent is niet inzetbaar op lange termijn en heeft nood aan specifieke dienstverlening. In mensentaal: “Er zullen altijd mensen zijn die werkloos zullen blijven. Welk vangnet gaan we die mensen aanbieden? Een leefloon?”
Klopt het dan niet dat werklozen sneller instromen op de arbeidsmarkt als ze hun uitkering dreigen te verliezen?
“Je kunt dat niet uit zijn context rukken”, zegt Fons Leroy. “Misschien scoren die landen ook beter omdat ze sneller inzetten op begeleiding en vorming, al dan niet op de werkvloer. Wat wél een feit is: hoe langer je werkloos bent, hoe lastiger het wordt om een baan te vinden.”
Waar wel nood aan is in ons land, zo stelt Ludo Struyven, is aan het consequent opvolgen van de beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt en de mogelijke sancties: “Tegenover de activeringsplicht voor de werkzoekenden staat ook een verplichting voor de bemiddelingsdiensten en lokale besturen: zij zullen stevig moeten investeren om een echt sluitend aanbod van begeleiding, opleiding en werkervaring te voorzien.”
Kortom, goed idee of niet?
“Die vraag met ja of neen beantwoorden is te simplistisch, en eigenlijk geldt dat ook voor de politieke discussie daarover”, zegt Fons Leroy. “Ik blijf van mening dat een eventueel ingrijpen in de werkloosheidsuitkering onethisch is als je dat niet koppelt aan een stevig activeringsbeleid. Het kan toch niet de bedoeling zijn om mensen in de armoede te duwen?”
“De uitkering beperken in de tijd is geen wondermiddel, al zeker niet als je denkt daarmee de betaalbaarheid van de sociale zekerheid te kunnen garanderen”, zegt Ludo Struyven. “Bovendien verandert zo’n ingreep niets aan het échte probleem van onze arbeidsmarkt: het grote aantal inactieven.” Van de 6,7 miljoen mensen op werkzame leeftijd in België zijn er 1,667 miljoen inactief, zo becijferde Statbel eerder dit jaar. Bijna een kwart. Bron: Het Nieuwsblad
‘Dat Sammy Mahdi nu de duur van de werkloosheidsuitkering wél wil beperken, is opmerkelijk’
zegt Ewald Pironet in Knack.
Toen de CD&V de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd kon realiseren was ze tegen, nu het voorstel geen kans maakt is de partij voor’, schrijft Ewald Pironet.
Zo hoopt Mahdi stemmen te winnen, denkt hij volgens Pironet.
Voor het eerst heeft een partijvoorzitter het openlijk toegegeven: de kiescampagne 2024 is losgebarsten. Het was Vooruit-voorzitter Conner Rousseau die dat het afgelopen weekend op zijn partijcongres onomwonden verklaarde. Het doet meteen vragen rijzen over de ambitie van premier Alexander De Croo (Open VLD). Die wil in het voorjaar de begroting op orde zetten én de pensioenen en fiscaliteit hervormen. Waar zijn regering de voorbije twee jaar niet in slaagde, moet de volgende maanden wel lukken.
Dat de partijvoorzitters zich al in campagnemodus bevinden, bleek ook toen CD&V-voorzitter Sammy Mahdi verklaarde dat hij de uitkering van de werkloosheidssteun in de tijd wil beperken. De onbeperkte duur van werkloosheidsuitkeringen bestaat nergens ter wereld en velen zijn ervan overtuigd: ze beperken in de tijd zal langdurige werklozen aanzetten om aan de slag te gaan.
Het hoeft niet te verbazen dat een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd altijd zal stuiten op een njet van de PS.
Toch noemt arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) zich een ‘koele minnaar’ van dat plan omdat je dan meer mensen richting inactiviteit duwt: ze hebben geen werk en gaan er ook niet meer naar op zoek. En 22 procent van onze 25- tot 64-jarigen is al inactief. Daarmee staan we op de 23e plaats van de 27 landen van de Europese Unie. Inactiviteit is vandaag een groter probleem dan werkloosheid en dreigt met het beperken van de werkloosheidsuitkering nog groter te worden.
De werkloosheidsgraad staat in ons land met 6 procent historisch laag. De regionale verschillen zijn wel erg groot: 4 procent in Vlaanderen, 9 procent in Wallonië en 12 procent in Brussel. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd altijd zal stuiten op een njet van de PS, die niet nóg meer stemmen wil verliezen aan de extreemlinkse PTB. Daarom is wat werkgeversorganisatie VBO ooit opperde een beter en haalbaarder idee: houd de werkloosheidsuitkeringen de eerste twee jaar federaal, daarna zijn ze voor rekening van de regio’s. De regio’s die vasthouden aan een werkloosheidsuitkering én veel werklozen tellen, dragen dan zelf de financiële gevolgen. Hoe dan ook, dat Mahdi nu pleit om de werkloosheidsuitkeringen te beperken in de tijd is des te opmerkelijker omdat de CD&V zich daar in de ‘rechtse’ regering-Michel fel tegen verzette, en zich nu met ‘linkse’ coalitiepartners plots een grote voorstander toont. Toen de CD&V het kon realiseren was ze tegen, nu het voorstel geen kans maakt is de partij voor. Zo hoopt Mahdi stemmen te winnen. Bron: Knack