by admin | sep 8, 2025 | Varia
Een nieuwe maand, nieuwe maatregelen, wijzigingen van de wetgeving, enz. Hierbij een kort overzicht.
- Gelnagellakken met TPO verboden
Ttrimethylbenzoyl diphenylphosphine oxide, de stof die de nagellak doet uitharden, is vanaf 1 september verboden in de Europese Unie. Nagellak met TPO mag naast niet meer worden verkocht ook niet meer worden gebruikt, dus heel wat nagelstylisten zullen hun voorraad moeten weggooien en een alternatief moeten zoeken. De stof, die ervoor zorgt dat de lak onder een UV-lamp hard wordt, kan huidirritatie veroorzaken en zou vermoedelijk ook schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid. Wie na 1 september gellak met de stof TPO verkoopt, krijgt een boete van 1.000 tot 120.000 euro. De website van het bekende merk Pink Gellac liet weten dat er geen TPO in hun gellak zit.
- Sportpaleis wordt AFAS Dome
Het is de eerste keer sinds de oplevering in 1933 dat de intussen bijna honderd jaar oude locatie een nieuwe naam krijgt.
Het Antwerpse Sportpaleis heeft vanaf 1 september officieel AFAS Dome Antwerpen. De nieuwe naam werd gekozen als onderdeel van een langdurige samenwerking met het Nederlandse softwarebedrijf AFAS. Het is de eerste keer sinds de oplevering in 1933 dat de intussen bijna honderd jaar oude locatie een nieuwe naam krijgt. Het is de bedoeling met het geld van de nieuwe naampartner stevig te investeren in de evenementenzaal.
- Parkeren in stad Brussel fors duurder
De tarieven voor parkeren in de stad Brussel gaan vanaf 1 september fors omhoog, tot bijna een verdubbeling. Een gratis ticket voor een korte stop blijft wel twintig minuten geldig in plaats van vijftien minuten. Een voorbeeld: twee uur parkeren in een groene zone zal vanaf september 5,50 euro kosten, tegen 3 euro nu. Twee uur parkeren in een grijze of rode zone gaat van 5 euro naar 9,20 euro. De stad Brussel sluit zich met de aanpassingen naar eigen zeggen aan bij twaalf andere Brusselse gemeenten die de tarieven toepassen die op gewestelijk niveau zijn vastgesteld.
- Artsen en tandartsen schrijven geen getuigschriften meer uit op papier
De papieren getuigschriften die een patiënt na het doktersbezoek moet binnenbrengen bij het ziekenfonds voor terugbetaling, zijn vanaf 1 september verleden tijd – op enkele uitzonderingen na. Artsen en tandartsen moeten vanaf dan verplicht elektronisch factureren, zegt het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (Riziv). Het gaat niet om een grote verandering. Nu al factureren de meeste artsen en tandartsen elektronisch, en krijgen de meeste patiënten dus ook al geen papieren getuigschrift meer. Eind 2024 factureerden huisartsen bijna 95 procent van alle verstrekkingen elektronisch, tandartsen ruim 83 procent en artsen-specialisten bijna 85 procent van de consultaties.
- Prijswijzigingen van bepaalde producten die in apotheken worden verkocht
Bepaalde producten die in apotheken worden verkocht, zoals niet-terugbetaalde cosmetica of voedingssupplementen, wijzigen vanaf 1 september van prijs. Dat volgt op de beslissing van de Algemene Pharmaceutische Bond (APB) om geen indicatieve prijzen meer te verstrekken voor producten met een ongereguleerde prijsstructuur. De beslissing is niet van toepassing op producten met een gereguleerde prijsstructuur, ongeacht of ze al dan niet terugbetaald worden. Het gaat om geneesmiddelen voor menselijk gebruik, niet-terugbetaalde geneesmiddelen of zorgverstrekkingen die door het Riziv worden vergoed. Voor alle andere producten met een ongereguleerde prijs zal elke apotheker zijn eigen verkoopprijs kunnen bepalen op basis van de inkoopprijs, de gewenste marge en andere parameters. Dat geldt met name voor niet-vergoede diergeneesmiddelen, niet-vergoede gezondheidsproducten, verzorgingsproducten, cosmetica, biociden en zelfs thuisbezorgdiensten, aldus de APB.
- Nieuw godsdienst-leerplan basisonderwijs uitgerold
Het project kwam tot stand op basis van een bevraging bij 14.000 leerlingen, ouders en leerkrachten.
Het nieuwe leerplan rooms-katholieke godsdienst wordt vanaf 1 september geleidelijk ingevoerd in alle basisscholen. In 2027 wordt het verplicht. Het gaat om de eerste update in 26 jaar. De grootste vernieuwing is de focus op religieuze geletterdheid: leerlingen moeten meer kennis verwerven over de christelijke traditie en leren hoe die in verband staat met actuele maatschappelijke thema’s zoals migratie, ecologie en vrede. Het nieuwe leerplan telt 196 pagina’s. Het project kwam tot stand op basis van een bevraging bij 14.000 leerlingen, ouders en leerkrachten. Volgens Jürgen Mettepenningen, die in naam van de bisschoppen meewerkte aan het plan, beantwoordt het plan onder meer aan de vraag van leerlingen om meer lessen over vrede en samenleven.
- Basisscholen mogen al aan de slag met nieuwe minimumdoelen
Basis- en kleuterscholen kunnen met de start van het nieuwe schooljaar vrijwillige de nieuwe kennisrijke minimumdoelen invoeren. Pas vanaf schooljaar 2026-2027 worden ze verplicht voor de eerste drie leerjaren. Minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) stelde in juni de nieuwe minimumdoelen voor. Die bepalen wat leerlingen zeker moeten leren in de kleuter- en lagere school. De vorige versie dateerde al van 1997. De rode draad doorheen de nieuwe doelen is een hernieuwde focus op kennis. Ze worden ook veel specifieker. In het schooljaar 2025-2026 blijven de huidige eindtermen overal van kracht, maar scholen krijgen de mogelijkheid om de nieuwe leerdoelen al vrijwillig in hun curriculum op te nemen. Een schooljaar later (2026-2027) worden de vernieuwde doelen voor Nederlands, wiskunde en wetenschappen & techniek verplicht voor kleuters en voor de eerste drie leerjaren. Voor de overige leergebieden blijft de invoering daar nog optioneel, terwijl de oudere klassen voorlopig bij de oude eindtermen mogen blijven.
- Minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) stelde in juni de nieuwe minimumdoelen voor.
Het tempo versnelt in 2027-2028. Dan gelden voor kleuters en voor het eerste tot en met het derde leerjaar alle nieuwe minimumdoelen, zoals geschiedenis, aardrijkskunde, muzische vorming en ICT. In het vierde en vijfde leerjaar worden dat schooljaar de vernieuwde doelen verplicht voor de kernvakken Nederlands, wiskunde en wetenschappen & techniek, maar kunnen scholen voor de andere vakken nog kiezen. Het zesde leerjaar mag de nieuwe doelen al uittesten, maar is daar nog niet toe verplicht.
Vanaf 2028-2029 stapt ook het vierde leerjaar volledig over op de nieuwe doelenset, terwijl in het vijfde en zesde leerjaar de vernieuwing beperkt blijft tot de kernvakken Nederlands, wiskunde en wetenschappen en techniek. In 2029-2030 volgen alle nieuwe minimumdoelen voor het vijfde leerjaar en worden ook in het laatste jaar van het basisonderwijs de vernieuwde doelen voor Nederlands, wiskunde en wetenschap verplicht. De overige vakken kennen daar nog een laatste overgangsperiode.
- Extra lessen Nederlands voor leerlingen met taalachterstand
Vanaf 1 september krijgen leerlingen in het basis- en secundair onderwijs met een taalachterstand extra uren Nederlands. De Vlaamse regering wil zo de dalende taalvaardigheid bij kinderen aanpakken. In het basisonderwijs kan de klassenraad beslissen om leerlingen wekelijks drie uur bijkomende taallessen te laten volgen. Ook in het middelbaar komt er een gelijkaardige regeling: leerlingen kunnen verplicht worden tot drie uur extra Nederlands per week. Daarnaast worden de bestaande OKAN-klassen (onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers) hervormd tot volwaardige taalklassen met een kennisrijk curriculum, zodat anderstaligen sneller kunnen doorstromen naar het reguliere onderwijs. Ook de eerste graad van de B-stroom wordt aangepast om het hoge aandeel anderstalige leerlingen beter te ondersteunen.
- Smartphoneverbod op school
Dergelijke taferelen behoren binnenkort tot het verleden.
Vanaf dit schooljaar geldt er een smartphoneverbod in Vlaamse lagere en middelbare scholen. In de derde graad secundair geldt het verbod enkel tijdens de lesuren en kunnen scholen kiezen of ze de smartphone toelaten buiten de lesuren. Het verbod is er niet alleen voor smartphones, maar ook voor andere slimme apparaten zoals smartwatches. Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften kan een uitzonderingsregel gelden, net als voor leerlingen die om medische redenen een slim apparaat gebruiken. Denk aan kinderen met diabetes die hun suikerwaarden moeten controleren.
De maatregel is volgens onderwijsminister Zuhal Demir (N-VA) “een kwestie van gezond verstand”. Het verbod zou tegemoet komen aan verschillende doelstellingen. “We willen het aantal extra prikkels op school verminderen. Dat is beter voor de concentratie en voor de schoolprestaties. Het is ook de bedoeling om het sociaal klimaat op school te verbeteren. Het nodigt leerlingen ook uit om actiever te zijn tijdens de pauzes”, meent Demir.
- Strengere voorwaarden voor opleidingsverlof
De voorwaarden om te kunnen gebruikmaken van het Vlaams opleidingsverlof worden vanaf 1 september strenger. Alleen wie minstens vier vijfde werkt en gemiddeld minstens 28 uur per week komt er nog voor in aanmerking. Opleidingsverlof is er voor werknemers in de privésector. Zij kunnen in bepaalde gevallen afwezig zijn van het werk om een opleiding te volgen of om ervoor te studeren, met behoud van hun loon. Tot nu toe moest de werknemer minstens 50 procent werken als werknemer in loondienst. De verstrenging maakt deel uit van een besparing van 79,1 miljoen euro op arbeidsmarktsubsidies die Vlaams minister van Werk Zuhal Demir (N-VA) moest doorvoeren. Vakbonden en werkgevers reageerden ontevreden op de verstrenging.
- Dienstenchequebedrijven moeten extra kosten melden
De maatregel moet leiden tot meer transparantie voor de gebruikers van dienstencheques, maar ook tot meer concurrentie tussen de bedrijven.
Dienstenchequebedrijven in Vlaanderen moeten vanaf 1 september de eventuele extra kosten die ze de klanten aanrekenen, bij de overheid registreren. Dat moet leiden tot een online prijsvergelijker. Veel dienstenchequebedrijven rekenen gebruikers niet alleen de kost van de cheques aan, maar ook bijkomende administratieve kosten. Dat geld gebruiken ze bijvoorbeeld voor schoonmaakproducten, verplaatsingskosten of opleidingen voor het personeel. De ondernemingen moeten de extra kosten nu melden en aangeven waar ze het extra geld aan besteden. Die zaken zullen worden gepubliceerd, “zodat het voor de consumenten van bij aanvang duidelijk is welke dienstenchequeonderneming welke financiële tussenkomsten aanrekent”, aldus de Vlaamse regering. De maatregel moet dus leiden tot meer transparantie voor de gebruikers van dienstencheques, maar ook tot meer concurrentie tussen de bedrijven.
- Gentest voor vrouwen in atletiek
Zo’n test is een betrouwbare indicator voor het bepalen van het biologische geslacht.
De wereldatletiekbond World Athletics voert vanaf 1 september een gentest in voor atleten die willen deelnemen aan vrouwencompetities op topniveau. Zij moeten eenmalig zo’n test ondergaan. Het gaat om een onderzoek naar het SRY-gen, dat vaststelt of het Y-chromosoom bij de geteste persoon aanwezig is of niet. Zo’n test is een betrouwbare indicator voor het bepalen van het biologische geslacht – wie geen Y-chromosoom heeft wordt biologisch als vrouw beschouwd. De test wordt uitgevoerd via een wanguitstrijkje of een bloedtest, afhankelijk van wat het meest geschikt is.
De test is van toepassing voor de wereldkampioenschappen die op 13 september van start gaan in Tokio, Japan.
- Regelgeving rond spijbelen in het onderwijs verstrengt
Vanaf dit schooljaar worden de regels rond spijbelen strenger. Zo zullen ouders van leerlingen die dertig halve dagen of meer afwezig zijn zonder geldige reden, na een schooljaar de schooltoeslag verliezen. Tot nu was dat pas na twee opeenvolgende schooljaren. De schooltoeslag is een jaarlijkse steun in Vlaanderen voor gezinnen met schoolgaande kinderen en een laag inkomen. De toeslag wordt automatisch berekend en toegekend. In het schooljaar 2023-2024 kregen gezinnen van 502.911 leerlingen in Vlaanderen een schooltoeslag. In het schooljaar 2022-2023 werd de schooltoeslag teruggevorderd voor in totaal 8.109 leerlingen en in het schooljaar 2023-2024 steeg dat cijfer naar 8.223 leerlingen.
Bron: GVA
by admin | sep 8, 2025 | Varia
4 maanden gratis lidmaatschap voor nieuwe leden.
Vanaf 01 september 2025 begint Neutr-On een nieuw werkjaar.
September is traditioneel onze promotiemaand voor nieuwe leden. Wie nu lid wordt, vanaf 1 september 2025, blijft lid tot 01 januari 2027. Het voordeel voor het nieuwe lid is dus 4 maanden gratis lidmaatschap.
Vanaf 1 oktober 3 maanden, vanaf 1 november 2 maanden, enz.
Deze promotieactie is alleen geldig als u lid wordt voor minstens een volledig jaar. De actie eindigt eind
december 2025.
Wij proberen al jaren de bijdrage zo minimaal mogelijk te houden. Neutr-On is dan ook de goedkoopste vakbond van het land en veel goedkoper dan de andere vakbonden. Door de gelijkschakeling van het arbeiders- en bediendenstatuut betalen ALLE leden dezelfde bijdrage.
Er zijn twee mogelijkheden om uw bijdrage te betalen:
• Ofwel betaalt u 120 euro voor 2 jaar.
• Of u betaalt 65 euro per jaar.
Nieuwe leden kunnen zich inschrijven via het inschrijvingsformulier op de site, waarna u info ontvangt.
Betaal per overschrijving op rekeningnr. BE51001235883262, met vermelding: lidgeld Neutr-On / Vakbond.
Inschrijven kan via volgende link op de website: https://www.neutr-on.be/hoe-lid-worden/ Dit is een ideale gelegenheid om collega’s, familie, vrienden en kennissen lid te maken.
by admin | sep 8, 2025 | Antipestteam
Het ANTIPESTTEAM heeft voor de veertiende keer de “Boterhammen met KAKtussen”-prijs toegekend.
Waar de meeste prijzen een initiatief willen belonen dat wezenlijk heeft bijgedragen voor het stoppen van pesterijen wordt deze prijs gegeven aan een persoon of een groepering die, volgens het Antipestteam, te weinig heeft bijgedragen om pesterijen te voorkomen. Deze prijs is jaarlijks en hij wordt normaliter op 1 september toegekend. Met dit initiatief wil het APT personen of instellingen, zoals scholen of bedrijven, aansporen tot het effectief beteugelen of doen verdwijnen van pestgedrag.
Voor dit jaar waren er twee genomineerden:
- Minister van Justitie Verlinden, werd genomineerd omdat de wetgeving rond pesten te theoretisch is en in de praktijk te weinig concrete resultaten oplevert. Slechts 1% van de pesters wordt via de rechtbank daadwerkelijk bestraft. In de wetgeving heeft men het wel steeds over preventie, overleg, bemiddeling en oplossingen zoeken, maar in de praktijk komt daar niet veel van terecht. Vooral de gewone burgers worden gepest omdat Verlinden er niet in slaagde Justitie behoorlijk te hervormen zodat er in België geen enkele garantie is op een vlug en eerlijk proces. De huidige desorganisatie heeft het systeem nog problematischer gemaakt zodat een gewone burger nog moeilijker zijn rechten kan verdedigen via de rechtbank. Daarbij is de werking van Justitie, volgens het APT, nog altijd een “corrupte knoeiboel” en klassenjustitie. Rechtszaken die je op 15 dagen kunt oplossen duren soms 15 jaar of langer, of laat men bewust verjaren.
- De tweede genomineerde is de Arizona-regering. De term is een Belgische politieke bijnaam voor een coalitie van vijf partijen:
- N-VA
- CD&V
- Open VLD
- Vooruit
- Les Engagés
Deze combinatie werd gevormd na de federale verkiezingen van 2024 en kreeg de naam “Arizona” omdat de kleuren van de partijen lijken op die van de vlag van de Amerikaanse staat Arizona — een knipoog die in de Wetstraat is blijven hangen.
Deze regering voert een strenge besparingspolitiek, zeg maar een pestbeleid.
- Hervorming van pensioenen en werkloosheid
- Beperking van sociale uitgaven
- Te weinig belastingen voor vermogenden
De regering wordt geleid door premier Bart De Wever (N-VA) en heeft een centrumrechts profiel, met stevige discussies over sociale rechtvaardigheid en begrotingstekorten. Vakbonden en linkse organisaties noemen het soms een “afbraakregering” vanwege de impact op sociale zekerheid. De regering-De Wever voert een stevig besparingsbeleid dat draait rond het terugdringen van het federale begrotingstekort, dat momenteel rond de 5,2% van het BBP ligt — veel hoger dan de Europese norm van 3%. Hier zijn de kernpunten:
- Pensioenhervorming: Afbouw van ambtenarenvoordelen, invoering van een bonus-malussysteem. Verwachte opbrengst: 2,4 miljard euro.
- Werkloosheidsuitkeringen: Strenger beleid en snellere activering. Besparing: 1,9 miljard euro.
- Welvaartsenveloppe: Uitkeringen blijven geïndexeerd, maar stijgen niet meer bovenop de index. Besparing: 2,8 miljard euro.
De laureaat van 2025 werd dit jaar dan ook deze afbraakregering geleid door premier De Wever. Hij ontvangt daarom de veertiende “Boterhammen met KAKtussen”-prijs.
Vorige laureaten van de “Boterhammen met KAKtussen”-prijs, in het jaar:
2012 – Minister van Onderwijs Pascal Smet
2013 – Mieke Van Hecke, toen nog directeur-generaal van het VSKO
2014 – Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuurder van het GO!, Gemeenschapsonderwijs
2015 – Minister van Justitie Koen Geens
2016 – Minister van Justitie Koen Geens
2017 – Minister van Justitie Koen Geens
2018 – Minister van Justitie Koen Geens
2019 – Dries Van Langenhove
2020 – Minister van Justitie Koen Geens
2021 – Studentenclub Reuzegom
2022 – Minister van Justitie Van Quickenborne
2023 – Minister van Justitie Van Quickenborne
2024 – Minister van Justitie Van Tigchelt
2025 – Premier de Wever Hij kan zijn prijs, die bestaat uit wat boterhammen met choco en een pot cactussen, opvragen via de site waarna die aan hem bezorgd wordt.
by admin | sep 8, 2025 | Economie
De regering hervormt de werkloosheidsuitkeringen waardoor het recht op uitkeringen wordt beperkt in de tijd, afhankelijk van de duur van de werkloosheid en het beroepsverleden.
De Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening (RVA) zal vanaf half september de eerste verwittigingsbrieven versturen over de beperking van werkloosheidsuitkeringen in de tijd. De eerste brieven zullen onder meer gaan naar mensen die meer dan 20 jaar werkloos zijn.
Werkzoekenden op wie de hervorming een impact heeft, zullen een verwittigingsbrief van de RVA ontvangen. De verzending daarvan zal in golven gebeuren, zo meldt de RVA in een persbericht. De brieven komen zowel via de post als via de digitale eBox.
De eerste brieven vertrekken vanaf 15 september via de post en vanaf 13 september via de eBox. Tijdens de eerste verzendingsgolf gaat het om brieven aan circa 10.700 werkzoekenden die minstens 20 jaar volledig werkloos zijn. Zij verliezen het recht op een uitkering al vanaf 1 januari.
Ook voor werkzoekenden met inschakelingsuitkering
Daarnaast zullen ook circa 18.100 werkzoekenden met een inschakelingsuitkering een brief krijgen. Op 1 januari eindigt het recht van wie op dat moment minstens een jaar inschakelingsuitkeringen heeft gekregen. Het gaat om een uitkering voor jongeren die nog niet gewerkt hebben.
Midden oktober en midden november volgen nog twee golven waarin brieven zullen worden verstuurd, voor mensen die hun recht op uitkering verliezen op respectievelijk 1 maart en 1 april volgend jaar. Daarna zullen nog brieven volgen. Over de exacte verzenddata zal de RVA nog communiceren.
Wie vragen heeft over de verwittigingsbrieven, kan volgens de RVA in de eerste plaats terecht bij zijn uitbetalingsinstelling. Dat is een van de 3 vakbonden of de Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen.
VDAB heeft al 25.000 werkzoekenden geïnformeerd
Ook de Vlaamse arbeidsbemiddelingsdienst VDAB heeft al actie ondernomen naar aanleiding van de beperking van de werkloosheidsuitkering. Sinds juli werden al meer dan 25.000 werkzoekenden in Vlaanderen geïnformeerd over de nieuwe regelgeving, zegt de VDAB donderdag in een persbericht.
Dit najaar schakelt de dienst nog een versnelling hoger, waarbij elke provincie met een eigen actieplan komt. De focus ligt daarbij op het matchen van kandidaten met vacatures, bijvoorbeeld via jobbeurzen. Daarnaast worden ook bedrijven gezocht die kandidaten willen opleiden en worden hierrond infosessies georganiseerd. Voor werkzoekenden met fysieke, psychische of sociale belemmeringen wordt de overdracht georganiseerd naar andere instanties.
“Ons doel is helder: zoveel mogelijk uitkeringen omzetten in lonen, door mensen te begeleiden naar een job die bij hen past”, zegt gedelegeerd bestuurder van de VDAB Wim Adriaens.
Bron: vrt.nws
by admin | sep 8, 2025 | Economie
Volgens een artikel in Knack kunnen ook langdurig zieken financieel gestraft worden als ze vroeger met pensioen willen. Het plan van minister van Pensioenen Jan Jambon (N-VA) doet de wenkbrauwen fronsen bij hoogleraar arbeidsgeneeskunde Lode Godderis.
Minister van Pensioenen Jan Jambon (N-VA) legde vorige week een voorontwerp van wet op tafel van de werkgevers en vakbonden. Daarin wordt de invoering van de bonus-malus verder uitgewerkt. Dat betekent dat het pensioenbedrag verlaagd of verhoogd wordt per jaar dat iemand vroeger of later dan de wettelijke pensioenleeftijd stopt met werken. Het verschil zou 2 tot 5 procent per jaar bedragen.
De financiële straf (malus) kun je ontlopen als je minstens 35 jaar gewerkt hebt én 7020 gewerkte dagen hebt verzameld. Na hevige discussies deze zomer binnen de regering, blijkt nu dat ziektedagen fors zullen aangerekend worden.
Volgens Het Laatste Nieuws zal dat gebeuren door een complexe berekening: het aantal ziektejaren wordt gedeeld door het aantal loopbaanjaren, en vermenigvuldigd met het aantal maanden dat ze langer zouden moeten werken om de malus te ontlopen.
Lode Godderis vindt de koppeling van langdurige ziekte aan de pensioenmalus een opvallende maatregel. Als ceo van preventiedienst IDEWE en hoogleraar arbeidsgeneeskunde (KU Leuven) schat hij de impact in.
Is het de eerste keer dat er geraakt wordt aan het pensioen van langdurig zieken?
Lode Godderis: Ja, want tot nu toe werd het pensioen van een langdurig zieke, net zoals bij iedereen, gebaseerd op zijn of haar laatste geïndexeerde loon. Met deze maatregel zouden velen getroffen worden die langdurig ziek waren én vervroegd met pensioen willen. Langdurig ziek zijn koppelen aan de pensioenmalus is een maatschappelijke gamechanger.
Begrijpt u de maatregel?
Godderis: Economisch absoluut. Deze besparingsmaatregel moet helpen de pensioenen betaalbaar te houden. Maar moeten we echt geld besparen bij de kwetsbare groep langdurig zieken? Willen we mensen straffen die ziek zijn geweest? Dat is een belangrijk debat in onze zorgende welvaartsstaat.
Wie langdurig ziek is, heeft minder bijgedragen aan de pensioenpot. Is het dan niet logisch dat die ook minder krijgt uitgekeerd?
Godderis: Onze sociale zekerheid bestaat uit twee systemen. Enerzijds is er het sociaal verzekeringsprincipe: wie werkt, draagt bij en kan daarom later op een pensioen rekenen. Voor het opbouwen van je pensioenrechten moet je dus voldoende gewerkt hebben. Anderzijds hebben we het systeem waarbij we de geïnde bijdragen verdelen om niemand achter te laten. Doordat we beide systemen combineren is die vraag moeilijk te beantwoorden.
Als je het puur economisch bekijkt, volgens het eerste systeem dus, snap ik dat wie (om welke reden dan ook) niet bijdraagt, minder recht heeft op vervroegd pensioen, maar dus niet volgens het solidariteitsprincipe.
Iedereen weet dat hij of zij voldoende moet werken om recht te hebben op pensioen.
Godderis: Klopt. Ik geef even een stereotiep voorbeeld. Als een verpleegkundige, die gelukkig is getrouwd met twee kinderen, minder gaat werken voor haar gezin, dan weet zij dat ze later minder pensioen zal krijgen. Zij maakt een geïnformeerde vrije keuze. Zo’n keuze maakt iemand die een hartinfarct, kanker of een burn-out krijgt niet. Zo’n ziekte overkomt je. Dat is geen keuze om niet meer bij te dragen aan de pensioenkas. Deze maatregel straft die overmacht onterecht af.
Verbaast deze maatregel u?
Godderis: Niet echt. Dit past in de tendens van de Arizona-regering: de uitkeringen verlagen, vanuit het idee om mensen uit de ‘hangmat’ te duwen. Door mensen te raken in hun portefeuille hopen de ministers mensen te motiveren om sneller het werk te hervatten.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat zulke negatieve financiële pushes niet werken. Daardoor hervatten vooral kwetsbare laagopgeleiden het werk uit noodzaak, wat funest is voor hun gezondheid en waardoor ze in een slechtere job terechtkomen. Dat moeten we goed beseffen.
Dat gaat over uitkeringen tijdens de loopbaan. Dit gaat over de pensioenen. Kan deze maatregel misschien wel een activerend effect hebben?
Godderis: Heel zeker niet. Dit zal geen enkele impact hebben op de ziektecijfers. Een veertiger of vijftiger die kanker krijgt, is op dat moment bezig met het overwinnen van die ziekte en niet met het mogelijk effect jaren later op zijn of haar pensioen.
Hoe houden we het pensioen betaalbaar met een half miljoen Belgen die langdurig ziek zijn?
Godderis: De oplossing is heel simpel en tegelijk zeer complex: mensen aanzetten om weer het werk te hervatten. Als langdurig zieken kunnen werken, dan dragen ze bij.
Ja, we moeten met z’n allen langer werken. En ja, daardoor groeit de groep van (oudere) werknemers met een chronische aandoening. Zij kunnen niet op 100 procent van hun capaciteit werken. We moeten hen op de werkvloer inzetten. Zij kunnen voldoende productief zijn voor een bedrijf én tegelijkertijd gezonder worden door te werken.
In de Scandinavische landen zijn bijna de helft minder langdurig zieken dan in België. Wat maakt onze aanpak minder succesvol?
Godderis: Ons systeem is gebouwd op wantrouwen tegenover ‘de profiteurs’ die uitvallen. Vanaf dag één moet een arts bewijs leveren dat je ziek bent door een ziektebriefje. Na één maand kom je terecht bij het ziekenfonds voor een uitkering. Ook daar gaat men onderzoeken of je wel récht hebt op een uitkering.
‘In landen waar de uitval van langdurig zieken lager is, het systeem is gebouwd op genezing die hand in hand gaat met werken.’
Terwijl in landen waar de uitval van langdurig zieken lager is, het systeem is gebouwd op genezing die hand in hand gaat met werken. In Scandinavië zien ze werk niet per definitie als slecht voor een zieke. Daar focust men op werk als onderdeel van de behandeling, mensen aan het werk houden of snellere re-integratie. Terugkeer naar het werk is er een duidelijke gezondheidsdoelstelling. Een behandeling is pas geslaagd als iemand opnieuw kan werken en zo opnieuw bijdraagt aan de pensioenpot. Klinkt mooi in theorie.
Godderis: Dit vraagt een mentaliteitswijziging van de zorgsector en de werkgevers. Politiek is dit nog veel moeilijker dan de pensioenhervorming. De bevoegdheden zijn zo verdeeld dat je een tiental ministers nodig hebt om dit te regelen. In het federale regeerakkoord staan goede dingen over terugkeer naar werk, maar ze staan onder de hoofding ‘controle en sanctie’. Dan is er nog werk aan de winkel.
Bron: Knack Neutr-On sluit zich aan bij de visie van Godderis in knack.
