| Een nieuwe maand, nieuwe maatregelen, wijzigingen van de wetgeving, enz. Hierbij een kort overzicht. |
- Nieuwe regels rond afzondering en fixatie in onderwijs
In het onderwijs gelden vanaf 1 september nieuwe regels rond afzondering en fixatie, twee verregaande vrijheidsbeperkende maatregelen. Bedoeling is om duidelijkheid te scheppen over de regels, die vanuit de bescherming van de rechten van het kind vertrekken.
Tot nog toe was er in het onderwijs geen echt regelgevend kader. Nu zullen afzondering of fixatie van leerlingen in principe enkel mogelijk zijn in acute situaties waarbij een leerling andere leerlingen of onderwijspersoneelsleden in gevaar brengt. De school moet elke afzondering of fixatie registreren en bespreken met de ouders. De maatregelen als straf gebruiken, is verboden.
Als een school een afzonderingsruimte heeft, moet die voldoen aan welbepaalde vereisten. Zo moet die altijd veilig zijn voor de leerling en moet hij of zij ook altijd een personeelslid kunnen contacteren.
Afzondering is het verblijf van een leerling in een ruimte die hij of zij niet zelfstandig kan verlaten. Het gaat niet over een leerling in de hoek of op de gang zetten of de leerling in een gesloten kamer plaatsen. Fixatie is elke handeling die of elk gebruik van materiaal dat de bewegingsvrijheid van de leerling beperkt, verhindert of belemmert zodat die niet zelfstandig zijn bewegingsvrijheid kan herwinnen.
- Niet langer automatisch toegang tot derde jaar BSO
Scholieren mogen vanaf dit schooljaar niet langer automatisch op een leeftijd van 15 jaar naar het derde jaar beroepssecundair onderwijs gaan. Dan kan nu enkel met een toelating van de klassenraad.
Tot vorig schooljaar konden leerlingen na het tweede jaar secundair onderwijs sowieso overgaan naar het derde jaar beroepsonderwijs, ook al waren ze niet geslaagd. Scholieren met een B-attest of zelfs een C-attest konden naar het derde jaar BSO, enkel omdat ze de leeftijd van 15 jaar bereikt hadden.
Dat ondergraaft volgens aftredend Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts het gezag van de klassenraad en de uitstraling van het beroepsonderwijs. Het heeft volgens de N-VA-minister ook “een pervers effect” omdat leerlingen minder hun best gaan doen omdat ze sowieso toch overgaan naar de tweede graad.
Vanaf nu kan dat enkel nog met toestemming van de klassenraad. “Het zijn immers de leerkrachten verzameld in de klassenraad die het best geplaatst zijn om in te schatten of een overgang naar het derde jaar beroepsonderwijs wel een goed idee is en of de leerlingen wel beschikken over de nodige kennis en competenties”, legt de minister uit.
- Opnieuw boetes voor laattijdige autokeuring
Vanaf 1 september moeten bestuurders die hun auto minder dan een maand te laat aanbieden bij de autokeuring, opnieuw een boete betalen. Die bedraagt 9,80 euro. In juni vorig jaar was de boete tijdelijk geschrapt vanwege de lange wachttijden bij de keuringscentra. (Lees verder onder de foto)
Door een verhoogde capaciteit bij de keuringscentra, minder uitval van controleurs en een aantal nieuwe maatregelen rond (her)keuringsplicht, zijn de wachttijden weer ingekort, zegt het departement Mobiliteit en Openbare Werken. De in juni 2024 aangekondigde stapsgewijze overgang naar een tweejaarlijkse keuring zal de druk verder doen afnemen, luidt het nog.
Na zes maanden kan de boete oplopen tot maximaal 35 euro.
- De Lijn past dienstregeling aan
De Vlaamse openbaarvervoermaatschappij De Lijn past op 2 september haar aanbod in de verschillende provincies aan, behalve in Limburg.
Aan het begin van de zomervakantie, op 1 juli, werd het aanbod van De Lijn reeds aangepast. Als gevolg daarvan worden verschillende schoolritten gewijzigd bij de start van het nieuwe schooljaar.
Maar er worden nog andere aanpassingen doorgevoerd. In de regio’s Antwerpen en Kempen bijvoorbeeld zullen tot het einde van het jaar op vier lijnen sommige ritten niet rijden. De Lijn benadrukt dat het erom gaat het aanbod betrouwbaarder te maken en dat er enkel op routes waar veel bussen rijden tijdelijk iets minder ritten zullen zijn. Belangrijke lijnen en schoolritten wijzigen niet, luidt het.
In de provincie West-Vlaanderen zijn er wijzigingen aan het aanbod in de regio’s Brugge, Oostende, Kortrijk, Midwest en Westhoek; in Oost-Vlaanderen komt er één nieuwe lijn tussen Aalter, Ursel en Eeklo.
In Vlaams-Brabant zullen sommige ritten tijdelijk niet rijden op lijnen in de vervoerregio’s Leuven en Vlaamse Rand, maar ook hier zegt De Lijn dat het om routes gaat waar veel bussen rijden.
- Tarieven MIVB worden geïndexeerd
De Brusselse vervoersmaatschappij MIVB indexeert vanaf september haar prijzen. Daardoor stijgen de prijzen voor verschillende formules. (Lees verder onder de foto)
Vanaf 1 september kost een enkele rit 2,20 euro, 10 eurocent meer dan vandaag. Een dagticket slaat een halve euro op tot 8 euro. Een rit Airport2City kost 7,50 euro, eveneens een opslag met een halve euro. Een tienrittenkaart voor de luchthaven wordt 3,20 euro duurder tot 49,20 euro.
Ook een tienrittenkaart (Brupass, ook geldig op NMBS, De Lijn en TEC in Brussel) wordt duurder, van 16,80 euro vandaag tot 18 euro in september. Een Brupass XL-tienrittenkaart kost in september 24,50 euro, in plaats van 22,40 euro. Een Brupass-ticket voor 1 rit kost voortaan 2,60 euro (+20 cent), één Brupass XL-rit 3,50 euro (+30 cent).
Het tarief voor de taxibus slaat 10 cent op tot 1,80 euro, dat van een dagticket voor schoolgroepen (-18 jaar) 1 euro tot 16 euro. Een maandabonnement kost vanaf 1 september 52 euro in plaats van 49 euro, het jaarabonnement 520 euro tegenover 499 euro vandaag.
De voorkeurtarieven – de tarieven voor de mensen met recht op een verhoogde tegemoetkoming en de 12 euro-abonnementen voor jongeren en senioren – ontsnappen aan de indexering.
- Strengere regels voor vloeistof in handbagage
De strenge regels voor vloeistof en gels in handbagage worden vanaf 1 september opnieuw van kracht in alle luchthavens in de Europese Unie. In de hele EU zullen reizigers zo voortaan opnieuw verpakkingen van maximaal 100 milliliter mogen meenemen. Ze zullen ook verpakkingen met vloeistof opnieuw moeten inpakken in één doorzichtige plastic zak, met een maximaal volume van 1 liter.
De veiligheidsregels voor vloeistoffen en gels werden ingevoerd in 2006. Maar ze werden in sommige luchthavens versoepeld als de bagage gecontroleerd kon worden met CT-scanners. De EU heeft twijfels bij de betrouwbaarheid van die nieuwe CT-bagagescanners, waardoor de nieuwe regels ten minste voorlopig worden opgeschort in afwachting van een doorlichting van de nieuwe scanners.
Op Brussels Airport waren de oude regels nog steeds van kracht.
- Strengere regels voor kansspelen: minimumleeftijd 21 jaar
De regels voor kansspelen worden vanaf 1 september een pak strenger. De wijzigingen zijn het gevolg van een nieuwe gokwet, die de spelers beter moet beschermen tegen gokverslaving. (Lees verder onder de foto)
Als gevolg van de nieuwe wet wordt de minimumleeftijd voor kansspelen dus opgetrokken tot 21 jaar. Er geldt enkel een uitzondering voor de loterijspelen en krasloten van de Nationale Loterij, waarvoor de leeftijdsgrens op 18 jaar blijft liggen. De weddenschappen van de Nationale Loterij kunnen wel pas vanaf 21 jaar worden gespeeld.
Bovendien mogen websites niet langer verschillende gokvergunningen combineren. Het was al langer verboden om weddenschappen en casinospelen op dezelfde fysieke locatie aan te bieden. Die lijn wordt nu online doorgetrokken.
Er mogen ook geen ‘bonussen’ of andere cadeaus meer worden uitgedeeld om spelers (opnieuw) aan het gokken te krijgen.
De nieuwe wetgeving maakt voorts een einde aan de wildgroei van de zogeheten 3.3-gokautomaten, die onder meer in jeugdhuizen en tankstations opduiken. Omdat die gokautomaten symbolen van kaarten en dobbelstenen gebruiken, werden ze tot nu toe niet als kansspelen beschouwd en ontsnapten ze aan elke vorm van controle. Nu worden die apparaten verboden.
Tot slot stelt de wet ook een principieel verbod op gokreclame in. Het algemeen verbod dat al sinds 1 juli 2023 van kracht was, wordt daarmee steviger in de wet verankerd. Concreet betekent dit dat alle gokreclame verboden is, al kan de regering daar via een Koninklijk Besluit nog uitzonderingen op voorzien. Tot nu toe was de redenering omgekeerd: wat verboden is, stond opgelijst in een KB.
In de praktijk houdt dit geen grote aanpassing voor de regels rond gokreclame in. Zo blijft de overgangsperiode voor de sportsector van kracht. Vanaf 1 januari 2028 is ook elke vorm van shirtreclame in het professionele voetbal verboden.
- Laagste tarief kinderopvang voor moeders die secundair onderwijs volgen
Vanaf 1 september hebben alle moeders die secundair onderwijs volgen, recht op het laagste tarief in de kinderopvang.
Het minimumtarief geldt momenteel alleen voor minderjarige moeders in het secundair onderwijs. Maar niet iedereen heeft het middelbaar afgerond op de 18-jarige verjaardag. Jonge moeders in die situatie, zien dan plots het kinderopvangtarief berekend worden op basis van het gezinsinkomen, en “dat kan natuurlijk een aanzienlijk verschil betekenen”, zo stond in het voorstel van decreet, dat in mei in het Vlaams Parlement werd goedgekeurd. Zo’n plotse tariefverhoging kan leiden tot schooluitval, klonk het nog.
- Geen fiscaal voordeel meer voor laadpaal
Wie thuis een laadstation voor een elektrische wagen installeert, komt niet langer in aanmerking voor een belastingvermindering. (Lees verder onder de foto)
Uitgaven tot en met 31 augustus komen in aanmerking voor de belastingvermindering, die vanaf 1 januari van dit jaar nog 15 procent bedroeg. Wie de investering deed tussen 1 september 2021 en 31 december 2022 kon rekenen op een belastingvermindering van 45 procent, voor uitgaven in 2023 was dat nog 30 procent.
Voor bedrijven loopt de verhoogde kostenaftrek van 150 procent voor laadstations af op 31 augustus. Die verhoogde aftrek was aan dat tarief van kracht sinds begin 2023 en bedroeg de periode voordien 200 procent.
Het gaat om maatregelen die de federale regering in 2021, samen met nieuwe fiscale regels voor bedrijfswagens, beslist had om tot een groener wagenpark te komen. Het voordeel wordt stelselmatig afgebouwd om mensen aan te zetten tot een snelle investering, luidde het.
- TV Vlaanderen stopt met televisie via antenne
TV Vlaanderen trekt op 1 september de stekker uit Antenne TV, zijn aanbod om televisie te kijken via de ether. Het bedrijf verwijst naar de dalende belangstelling en de snelle ontwikkeling van alternatieve manieren van kijken.
Eind 2017 lanceerde TV Vlaanderen, onderdeel van de Luxemburgs-Franse M7 group, met Antenne TV een televisieabonnement waarvoor geen kabelaansluiting, internet of satellietschotel nodig is.
Analoge uitzendingen via de ether waren in Vlaanderen al sinds 2008 verdwenen. Met een digitale ontvanger (DVB-T) bleef het daarna nog tot eind 2018 mogelijk om gratis naar de VRT-zenders te kijken via een antenne. Daarna kon het enkel nog tegen betaling: TV Vlaanderen stuurde een pakket van een vijftiental zenders in de ether.
Intussen is het aantal klanten voor die service “onvoldoende om verdere noodzakelijke investeringen te rechtvaardigen”, zegt het bedrijf in een mededeling. TV Vlaanderen stopt daarom vanaf 1 september met Antenne TV en verwijst de klanten door naar zijn andere diensten: televisie via satelliet of een tv-app waar internet voor nodig is.
- Logopedie terugbetaald voor kinderen met IQ lager dan 86
Ook kinderen met een IQ lager dan 86 en met een taalontwikkelingsstoornis of dysfasie krijgen vanaf 1 september een-op-eensessies bij de logopedist terugbetaald.
Voor die kinderen is al sinds 1996 geen terugbetaling meer voorzien. De redenering was dat kinderen met zo’n laag IQ terechtkunnen in een Centrum voor ambulante revalidatie en het buitengewoon onderwijs, omdat zij baat hebben bij een multidisciplinaire aanpak. In de centra zijn er echter lange wachttijden, waardoor ouders van de betrokken kinderen al langer aan de alarmbel trekken. De federale regering bereikte in maart een akkoord rond de problematiek.
Vanaf 1 september worden een-op-eensessies dan ook terugbetaald voor patiënten met een taalontwikkelingsstoornis of dysfasie en met een performantieel of non-verbaal IQ of een ontwikkelingsquotiënt van lager dan 86. Om recht te hebben op een terugbetaling moet een IQ-test gebruikt worden uit een limitatieve lijst van het RIZIV en moet de IQ-score doorgegeven worden aan het ziekenfonds.
- Jongeren in gesloten jeugdhulp kunnen tijdelijk onderwijs aan huis krijgen
Jongeren die verblijven in een voorziening veilig verblijf of in het Vlaams detentiecentrum kunnen dit schooljaar ‘Tijdelijk Onderwijs Aan Huis’ (TOAH) krijgen. Bedoeling is dat ze een band houden met hun thuisschool en kansen krijgen op het behalen van een diploma, liet uittredend minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) eerder optekenen.
TOAH bestaat al langer voor leerlingen die ziek zijn of een ongeval hebben gehad en daardoor tijdelijk niet naar school kunnen, maar kan nu ook gebruikt worden voor jongeren die verblijven in een voorziening veilig verblijf of in het Vlaams detentiecentrum. Per erkende plaats kunnen de jongeren voortaan vier lesuren thuisonderwijs krijgen.
Een veilig verblijf is er voor jongeren die in het verleden negatieve ervaringen meegemaakt hebben of jongeren die kampen met complexe problematieken. Het gaat bijvoorbeeld om jonge meisjes die slachtoffer werden van tienerpooiers of mensenhandelaars, jongeren die zelfdestructief gedrag vertonen of minderjarigen met psychiatrische problemen. In het Vlaams detentiecentrum komen dan weer jongeren vanaf 16 jaar terecht, die (zware) delicten hebben gepleegd en uit handen gegeven zijn door een jeugdrechter.
- Leerkracht met buitenlands diploma kan tijdelijk aangesteld worden
Vanaf 1 september kan een school een kandidaat-personeelslid met een buitenlands diploma voorlopig een tijdelijke aanstelling geven. Voorwaarde is dat het personeelslid bij de overheid, meer bepaald NARIC-Vlaanderen, een geldige aanvraag indiende voor de gelijkwaardigheid van zijn buitenlands diploma. (Lees verder onder de foto)
Totdat het buitenlandse diploma is erkend, ontvangt het personeelslid een salaris op basis van de laagste salarisschaal voor die functie. Wanneer NARIC het diploma erkent, wordt overgeschakeld op een volwaardige aanstelling en krijgt het personeelslid een geregulariseerd salaris. Als het diploma niet erkend wordt, eindigt de tijdelijke aanstelling.
De maatregel geldt voor alle functies in het onderwijs, behalve voor gezondheidsberoepen in het buitengewoon onderwijs.
- Aantal diploma’s toegevoegd als bekwaamheidsbewijs in onderwijs
De Vlaamse regering heeft een aantal diploma’s toegevoegd als vereist bekwaamheidsbewijs, in het basis-, het secundair en het deeltijds kunstonderwijs. Zo mag iemand met een masterdiploma uitgereikt vanaf academiejaar 2023-2024 aangevuld met een diploma educatieve bachelor of educatief graduaat algemene vakken en gelijknamige technische of praktische vakken geven in de derde graad aso, tso en kso.
Eerder riep de Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten (OVSG) al op om het systeem van bekwaamheidsbewijzen te vereenvoudigen zodat scholen een modern en flexibel HR-beleid kunnen voeren. Het is nog wachten op de definitieve goedkeuring van de Vlaamse regering, die in de tussentijd dus wel al enkele diploma’s toevoegde als vereist bekwaamheidsbewijs.
- Huisartsen kunnen premie aanvragen voor ondersteunend personeel
Huisartsen kunnen vanaf 1 september een aanvraag tot premie indienen bij het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) om ondersteunend personeel in hun praktijk aan te werven wanneer het om een eerste aanwerving gaat. (Lees verder onder de foto)
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) maakte dit voorjaar 16,7 miljoen euro vrij om de financiële drempel te verlagen voor huisartsen die zich willen laten bijstaan door ondersteunend personeel om zo meer ademruimte en tijd voor patiënten te krijgen. De huisartsen en huisartsenpraktijken kunnen rekenen op een eenmalige tussenkomst voor opleidings-, werkings- en infrastructuurkosten die ze maken bij de eerste aanwerving van ondersteunend personeel. De tegemoetkoming, die ze kunnen aanvragen van 1 september tot 31 oktober, zal afhankelijk van het aantal aanvragen tussen 5.000 en 7.500 euro liggen. Naar schatting 5.477 praktijken – 4.872 solo- en 605 groepspraktijken – komen voor de tegemoetkoming in aanmerking.