Kathleen Van Brempt (Vooruit) Europarlementslid voor SP.A

‘Ook als we kijken voorbij de moeilijke maanden die ons te wachten staan, heeft de Europese Unie de sleutels in handen om deze energiecrisis structureel aan te pakken’, schrijft europarlementslid Kathleen Van Brempt. ‘Werd de Green Deal begin deze legislatuur nog gepresenteerd als een duurzame groeistrategie, dan is ze vandaag onze weg uit de crisis.’

Vorige week vertelde een vrouw me hoe ze in haar appartementsgebouw op elke verdieping de helft van de spots had losgeschroefd. Meer kosten kan ze zich niet permitteren. Het is geen alleenstaand geval. Dergelijke verhalen illustreren feilloos de paniek die vandaag onder de bevolking leeft. Gezinnen zetten alles op alles om met elke kleine ingreep energie te besparen en bedrijven gaan op zoek naar creatieve manieren om de kosten te drukken of zetten noodgedwongen hun activiteiten al dan niet gedeeltelijk stop.

In een crisis van deze omvang moeten we vaststellen dat geen enkel beleidsniveau in staat is een afdoende antwoord te formuleren op de snijdende energiecrisis. Elk niveau heeft haar eigen verantwoordelijkheid te dragen. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn, maar het vergt wel de nodige samenwerking en solidariteit. Net daar knelt vandaag het schoentje.

Op korte termijn blijven snelle ingrepen op de markt onontbeerlijk, willen we dat gezinnen en bedrijven deze winter het hoofd boven water kunnen houden. Een prijsplafond voor de import van gas, het verzekeren van de bevoorrading, het afromen van overwinsten en een loskoppeling van de prijs van elektriciteit en die van gas blijven de eerste prioriteit. Dat de Europese Ministers van Energie en de Europese Commissie er deze week opnieuw niet in slagen om met een duidelijk pakket aan maatregelen te komen, is compleet onbegrijpelijk. Hoeveel tijd denkt de Europese Commissie eigenlijk nog te hebben?

Maar ook als we kijken voorbij de moeilijke maanden die ons te wachten staan, heeft de Europese Unie de sleutels in handen om deze energiecrisis structureel aan te pakken. Werd de Green Deal begin deze legislatuur nog gepresenteerd als een duurzame groeistrategie, dan is ze vandaag onze weg uit de crisis. Al wordt dat allerminst een evidentie. Opnieuw gaan er in verschillende lidstaten stemmen op om de Green Deal af te zwakken. Zo kwam er vorige week het nieuws dat de Raad de doelstellingen rond energie-efficiëntie naar beneden wil bijstellen, pleitte de Europese Volkspartij voor een moratorium op nieuwe wetgeving en wordt openlijk gepleit om het Europese klimaatbeleid ‘on hold’ te zetten.

En zo dreigt Europa zichzelf een tweede keer in de voet te schieten. Dat blijkt ook uit onderzoek van de universiteit van Oxford. In een studie die ze twee weken geleden presenteerde, schrijven ze: “De wereld wordt geconfronteerd met een gelijktijdige inflatiecrisis, nationale veiligheidscrisis en klimaatcrisis, allemaal veroorzaakt door onze afhankelijkheid van onzekere, vervuilende, fossiele brandstoffen met volatiele prijzen. De transitie naar schone energie zo snel mogelijk drastisch versnellen is niet alleen dringend nodig om klimaatredenen, maar kan de wereld biljoenen aan toekomstige energiekosten besparen, met goedkopere, propere energie en meer energiezekerheid als gevolg.”

Een snelle en duurzame transitie is dus niet enkel haalbaar en betaalbaar, ze is ook wenselijk. Voor het klimaat en de economie, maar bovenal om sociale redenen. Vandaag kunnen overheden niet anders dan het sociaal tarief uitbreiden om een steeds groter wordende groep van mensen in energiearmoede te ondersteunen. Maar het blijft dweilen met de kraan open. Verwarming is vandaag een zaak van the haves en the have nots geworden. Maar beeld je in dat we die groep toegang kunnen geven tot een goed geïsoleerde woning. Beeld je in dat we de energiefactuur voor die groep structureel omlaag kunnen halen. Beeld je in dat we onze huizen, onze klaslokalen, onze kantoren en winkels kunnen verwarmen met schone energie, zonder angst voor het einde van de maand.

De Europese Unie kan dat. Niet door met de voeten te slepen of terug te deinzen voor de tegenstanders van dat beleid, maar door alle zeilen bij te zetten voor een ambitieus, breed en bovenal sociaal klimaatbeleid. Wie weet dient er zich dan, na een moeilijke winter, misschien wel een Europese lente aan.

Bron: Knack