Toen de influencer Acid en CD&V-voorzitter Sammy Mahdi de discussie over klassenjustitie op gang brachten trokken de mainstream media alle registers open om deze weer stil te leggen. In plaats van hun belangrijke maatschappelijke en kritische rol te vervullen brachten ze berichtgeving op maat van het establishment. Eigenlijk hoeft dat niet te verwonderen.
Klassenjustitie
De feiten zijn gruwelijk en barbaars: dagenlang werd Sanda vernederd en gefolterd met de dood tot gevolg. Toen de fatale afloop duidelijk werd wisten de Reuzegommers zorgvuldig alle sporen uit en op het proces dekten ze elkaar volledig in.
De rijkeluiszonen kwamen ervan af met uitermate lichte straffen: een boete van 400 euro en een werkstraf tussen 200 en 300 uur. Geen celstraf, ook niet met uitstel. Hun strafregister blijft blanco.
Facebook post van Progress Lawyers Network
Wat een contrast bijvoorbeeld met de aanpak van de relschoppers aan de kust drie jaar geleden. Hun voornaamste misdaad bestond uit het gooien met parasols. Twee ervan werden onmiddellijk gearresteerd en een maand in hechtenis gezet.
De Reuzegommers genieten ook het voorrecht van anonimiteit: de mainstream media vermeldden hun namen niet. Ook dat is zeer uitzonderlijk. “In de 27 jaar dat ik nu advocaat ben, heb ik nooit meegemaakt dat de naam van veroordeelden niet voluit werd gespeld”, zegt de advocaat van de familie van Sanda Dia.
Voor de vader van Sanda is er geen gerechtigheid geschied. “Het gerecht heeft de kans niet gegrepen om de waarheid naar buiten te brengen”, zegt hij in een interview met Humo.
Zwaar taboe
Klassenjustitie is niet nieuw, het is een hardnekkige maar verborgen (gehouden) kwaal van onze rechtspraak. Deze keer zijn de feiten echter zo flagrant dat je er niet meer naast kan kijken. Dat verklaart waarom de uitspraak zoveel beroering heeft veroorzaakt.
In verschillende steden kwamen honderden mensen op straat omdat ze niet akkoord zijn met de uitspraak in de zaak-Sanda. Ze geven aan dat ze geen vertrouwen meer hebben in het Belgische rechtssysteem.
Op de sociale media stak influencer Acid het vuur aan de lont. Hij vond de strafmaat veel te licht en noemde enkele namen van Reuzegommers. Dat veroorzaakte een storm van verontwaardiging. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi nam het in een TikTok filmpje op voor Acid en dat maakte de verontwaardiging bij de gevestigde orde alleen nog groter.
In de media werd hard van leer getrokken tegen zowel Acid als de CD&V-voorzitter. Oké, je hoeft het niet eens te zijn met de ‘milde’ uitspraak, we begrijpen dat er beroering is, maar suggereren dat zoiets bestaat als klassenjustitie, dat is een brug te ver.
Om die discussie de kop in te drukken en de geest terug in de fles te krijgen werden gebruikelijke establishmentkanonnen als Rik Van Cauwelaert en Rik Torfs in stelling gebracht. Ook moraalfilosofen, rechters en criminologen mochten komen uitleggen waarom er van klassenjustitie absoluut geen sprake is.
Op klassenjustitie berust zo te zien een zwaar taboe. Gelukkig waren er uitzonderingen op die algemene ontkenning. Uitzondering, die zoals gewoonlijk de regel bevestigen. Voor Noël Slangen in Het Laatste Nieuws schort er wel degelijk iets aan onze rechtspraak.
Volgens hem zouden de rechters “best eens een blik in de spiegel werpen, in plaats van zich te wentelen in verontwaardiging. (…) En is men niet milder en begripvoller voor daders waarin men zijn eigen klasse, of misschien zelfs zijn eigen kinderen, herkent?”
Het is niet het in vraag stellen van het arrest in de zaak-Sanda dat het vertrouwen in de rechtspraak ondermijnt. Het is juist omgekeerd. Het zijn de uitingen van klassenjustitie zelf en het ontkennen ervan die bij de publieke opinie verontwaardiging opwekken en het geloof in een fair rechtstelsel onderuit halen.
Voor Paul Marchal, de vader van An, die in 1995 door Marc Dutroux werd ontvoerd, is een discussie over klassenjustitie wel degelijk op zijn plaats. Ook Progress Lawyers Network vindt dat die discussie moet gevoerd worden.
Klassenmedia?
We zijn het misschien vergeten, maar de media hebben een belangrijke maatschappelijke opdracht. Het is hun taak om defecten in de samenleving op te sporen en aan te kaarten, de discussie daarover te openen en op een kritische manier te voeden.
In plaats van zwaar in het defensief te gaan, zouden de media heel dit voorval moeten aangrijpen om het debat over klassenjustitie op gang te brengen. Dat is des te meer het geval nu het vertrouwen in justitie een zware deuk lijkt te krijgen.
Dat de mainstream media hier de kant van het establishment kiezen hoeft op zich niet te verwonderen. Tachtig procent van het Vlaamse medialandschap is in handen van grote groepen, die op de openbare omroep na, bijna volledig gecontroleerd worden door rijke families als Van Thillo, Leysen, Vlerick-Sap en Van Waeyenberge.
Dat de media grotendeels in handen zijn van de 1% verklaart ook waarom ze in sociale conflicten steevast de antisyndicale toer opgaan. Recent was daar een mooi staaltje van te zien toen vakbonden op straat kwamen tegen de aanvallen op het stakingsrecht in de zaak Delhaize.
Het Nieuwsblad schoot hier de hoofdvogel af: “Mocht er in het Guinness Book of Records een categorie bestaan voor de meest nutteloze actie van het jaar, die van 22 mei 2023 zou veel kans maken.” Je moet beseffen dat het hier om het stakingsrecht ging, een fundamentele pijler van onze welvaartsstaat. De 1% denkt daar blijkbaar anders over.
Zoals klassenjustitie het vertrouwen in het gerecht ondermijnt, zo ondergraaft berichtgeving op maat van het establishment vroeg of laat het vertrouwen in de media. Lincoln zei ooit: “Je kunt alle mensen soms voor de gek houden, en sommige mensen de hele tijd, maar je kunt niet alle mensen altijd voor de gek houden.”
Bij de jonge generatie heeft geen 40 procent nog vertrouwen in de media. De huidige opstelling van de mainstream media in de zaak-Sanda zal dat vertrouwen alleen nog verder ondermijnen.
Bron: DeWereldMorgen.be