by admin | jan 8, 2023 | Sectoren
Neutr-On wil een 30-urenweek. Veel werknemers zouden er sito presto voor tekenen. Terecht, want zo’n korte werkweek doet wonderen voor onze gezondheid en work-lifebalans. Helaas is het (nog) niet de realiteit.
Vierdagenwerkweek of werkdagen van zes uur
Elke week een verlengd weekend. En dat terwijl je hetzelfde salaris krijgt. Zou jij hier “nee” tegen zeggen?
Het was de 34-jarige Finse premier Sanna Marin die de piste voor de vierdagenwerkweek opperde tijdens een debat in augustus 2019. Op dat moment was ze minister van Verkeer, en dus nog geen premier. Marin sprak er over mogelijke denkpistes om een vierdagenwerkweek in te voeren of om de werkdagen in te korten tot zes uur.
In ons land lanceerde toenmalig PS-voorzitter Elio Di Rupo in 2016 al een voorstel voor een werkweek van 32 uren met behoud van loon. “Minder burn-outs bij de mensen, meer productiviteit voor de bedrijven”, klonk zijn motivatie.
Werktijdverkorting leidt tot hogere productiviteit?
Want zo’n vierdaagse werkweek zou nu eenmaal beter werken. In Scandinavië wordt al langer geëxperimenteerd met kortere werkdagen of -weken. Zo werkten in het Zweedse Göteborg 68 verpleegkundigen van het rusthuis Svartedalen twee jaar lang 30 uur per week, in plaats van 37 uur. Daarbij behielden ze het salaris van hun volledige werkweek.
De zorgkundigen gaven daarbij aan dat ze fitter en meer gemotiveerd waren, waardoor ze productiever waren, minder fouten maakten in hun werk en het aantal burn-outs afnam. En de rusthuisbewoners? Wat ‘de kwaliteit van de zorg’ betreft, rapporteerden ze een meer positieve ervaring.
Verschillende bedrijven experimenteren al langer met kortere werkdagen. Zo testte Microsoft Japan een systeem waarbij verschillende werknemers maar vier dagen per week moesten werken in plaats van vijf. De resultaten waren verbluffend: ondanks de kortere week nam de productiviteit met maar liefst 40% toe.
Minder werken met behoud van loon is niet zo evident.
Toch werd het voorstel van Elio Di Rupo afgedaan als ‘niet ernstig’. Zelfs zijn Vlaamse evenknie John Crombez brandde het voorstel af. Als we minder werken voor hetzelfde loon, stijgt het uurloon dat werkgevers betalen automatisch. Hogere loonkosten en daardoor een lagere tewerkstelling kan België zich echt niet veroorloven.
Tools en technologie voor een beter leven.
Ondanks het kostenplaatje van het Zweedse experiment, werden voor het verplegend personeel en de rusthuisbewoners uitsluitend positieve resultaten vastgesteld. Het debat over de kortere werkweek zal dus niet vlug gaan liggen. Daarvoor is de vraag naar een betere work-lifebalans en meer werkbaar werk te groot. Volgens Jack Ma (Alibaba) en Bill Gates (Microsoft) zullen we in de toekomst over de tools en technologie beschikken om minder te werken en beter te leven. Automatisering, artificiële intelligentie en robotica gaan voor werknemers en bedrijven veel zoete vruchten opleveren. Zoals een toename van de productiviteit, economische groei en minder werkuren. Volgens Neutr-On zijn het vooral de grote vakbonden die hun leden bedriegen en er voor zorgen dat de kloof tussen de armen en de rijken groter wordt.
by admin | jan 8, 2023 | Varia
Een nieuwe maand, nieuwe maatregelen, wijzigingen van de wetgeving, enz.
Hierbij een kort overzicht.
Vanaf 1 januari 2023 wijzigen enkele premies en treden ook enkele verplichtingen in voege. We lijsten het voor u op.
• Lonen van meer dan miljoen werknemers stijgen 11%
De grootste groep van werknemers die hun lonen zien stijgen op 1 januari, met 11,08%, valt onder het paritair comité 200. Ze zijn met een half miljoen. Onder meer IT’ers, maar ook werknemers van callcenters of bedienden in uitzendkantoren of in de grafische nijverheid behoren tot dat paritair comité.
Er zijn nog wel meer werknemers die hun loon vanaf januari aangepast zien aan de index. Dat is bijvoorbeeld het geval voor werknemers uit de voedingsnijverheid (10,96%), de handel in voedingswaren (11,08%), het goederenvervoer voor derden (10,96%), de bedienden van de internationale handel (11,19%), de horeca (10,964%), de verzekeringen (11,1905%) of het beheer van gebouwen en vastgoedmakelaars (11,08%). Alles samen gaat het om meer dan een miljoen werknemers. Hun lonen worden aangepast aan de stijgende inflatie. In heel wat sectoren gebeurt dat een keer per jaar, vaak op 1 januari.
• Tarief drinkwater wordt iets duurder
In 2023 zal een gemiddeld gezin met een gemiddeld verbruik op jaarbasis ongeveer 17 euro meer betalen voor de component drinkwater op de waterfactuur in vergelijking met 2022. Dat berekende de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De lichte stijging is het gevolg van de nieuwe tarieven voor drinkwater die de WaterRegulator, die deel uitmaakt van de VMM, eind december goedkeurde.
Elke zes jaar moeten de verschillende watermaatschappijen een tariefplan indienen bij de WaterRegulator. Dat was afgelopen zomer het geval voor Aquaduin, AGSO Knokke-Heist, De Watergroep en Farys voor de periode 2023-2028. De Antwerpse drinkwaterbedrijven Pidpa en Water-link kregen een jaar uitstel wegens hun fusie. Met uitzondering van Aquaduin, dat actief is in de Westhoek, vroegen alle watermaatschappijen toen een verhoging van het tarief voor drinkwater. Ze moesten daarbij hun prijswijziging staven met investeringsplannen, economische vooruitzichten of verwachtingen rond het verbruikspatroon.
Het tarief voor drinkwater het laagst ligt bij AGSO Knokke-Heist. Daar betalen verbruikers 2,1 euro per 1.000 liter water. Farys, dat vooral actief is in Oost-Vlaanderen, mag een maximumtarief van 2,53 euro per 1.000 liter aanrekenen. Drinkwaterbedrijf Aquaduin laat weten dat het, zoals verwacht, naast de indexering geen verdere prijsverhoging voorziet in 2023. Gebruikers betalen er 2,13 euro per 1.000 liter. De Watergroep tot slot, dat buiten Antwerpen in alle provincies actief is, mag op 2,26 euro per kubieke meter rekenen.
De prijswijziging van het drinkwater is slechts een component uit de waterfactuur. Naast kosten voor de productie en levering van drinkwater zijn er ook kosten voor waterzuivering en afvoer. Via de tariefregulering oordeelt de WaterRegulator enkel over de variabele prijzen die waterbedrijven de komende zes jaar mogen aanrekenen voor het verbruik per 1.000 liter. Die maximumtarieven worden elk jaar geïndexeerd.
In 2022 bedroeg de waterfactuur voor een gemiddeld gezin met een gemiddeld verbruik 400 euro. Het is nog onduidelijk hoeveel dat gemiddelde in 2023 zal bedragen, omdat de VMM pas in februari zicht heeft op de gemeentelijke saneringsvergoeding (kosten voor afvoer, red.). De WaterRegulator onderzoekt nu verder de “redelijkheid” van de vergoedingen die de waterbedrijven aanrekenen aan de gemeenten. Voor Farys, dat vooral actief is in Oost-Vlaanderen, keurde de WaterRegulator daarom een “voorwaardelijk” tarief goed.
• Algemeen rookverbod op het perron
Vanaf 1 januari geldt er aan algemeen rookverbod in alle 550 treinstations in België. Dat verbod geldt ook in open lucht: roken en vapen mag dus ook niet meer op het perron.
Het volledige rookverbod is de laatste stap in het rookvrij maken van het spoorwegdomein. Sinds 2004 mag er niet meer gerookt worden in de trein, en later kwam er ook een rookverbod in de stations en op overdekte perrons. Concreet zullen alle asbakken van de perrons worden verwijderd en zullen er verbodsborden worden opgehangen. Wie het verbod overtreedt, riskeert een boete van minstens 50 euro.
• Terugkeer naar normale procedure voor invoeren tijdelijke werkloosheid
Op 1 januari komt er een einde aan de vereenvoudigde regeling voor tijdelijke werkloosheid. Vanaf dan gelden opnieuw de normale procedures om tijdelijke werkloosheid in te voeren, wat betekent dat werkgevers en werknemers vanaf 1 januari opnieuw aan een aantal administratieve verplichtingen zullen moeten voldoen.
Zo zullen de werkgevers opnieuw genummerde controlekaarten C3.2A moeten afleveren aan elke werknemer die tijdelijk werkloos is, ongeacht de reden is van die tijdelijke werkloosheid. De werkgever moet daarnaast ook opnieuw een papieren of elektronisch validatieboek bijhouden, als het gaat om tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en slecht weer.
Samen met het einde van de vereenvoudigde regeling komt er ook een einde aan de vereenvoudigde uitkeringsaanvraag. Naast de klassieke regeling voor arbeiders en bedienden kunnen energie-intensieve bedrijven nog tot eind maart het bijzondere stelsel tijdelijke werkloosheid voor de energiecrisis inroepen.
• Capaciteitstarief doet intrede op stroomfactuur van Vlaamse gezinnen
Op 1 januari doet het capaciteitstarief zijn intrede op de stroomfactuur van de Vlaamse gezinnen. Een deel van de factuur wordt voortaan bepaald door ons piekverbruik. “Voor de meeste gezinnen zal dat niet zo heel veel veranderen”, verzekert de Vlaamse energieregulator Vreg. Mensen hoeven hun dagelijkse dus routine niet om te gooien en het nieuwe tarief zal niet leiden tot een torenhoge stroomfactuur. Wie zijn verbruik spreidt, zal minder betalen dan wie dat niet doet. Concreet zal 7% van de factuur worden bepaald door het piekverbruik of hoe zwaar het stroomnet wordt belast. Het overgrote deel van de factuur blijft dus afhankelijk van het verbruik.
De berekening gebeurt op basis van gemeten maandpieken. Dat kan enkel voor wie een digitale meter heeft. Wie nog een klassieke meter hangen heeft, betaalt een vast bedrag. Er is overigens ook een minimumbedrag voor het gebruik van het net. Het nettarief is ook op elk moment hetzelfde: het verschil tussen dag- en nachturen verdwijnt op die manier voor het netgebruik.
16% van de Vlaamse gezinnen heeft een sociaal tarief. Voor hen verandert er niets en is het capaciteitstarief niet van toepassing.
Bedoeling is om gezinnen en bedrijven ertoe aan te zetten om het verbruik van vooral zware toestellen, denk aan een warmtepomp of een elektrische wagen, te spreiden. Door de energietransitie zullen we immers steeds minder fossiele brandstoffen gebruiken, en meer elektriciteit. Dat zorgt voor een hogere belasting van het stroomnet. Door het net efficiënt te gebruiken en het verbruik te spreiden, kunnen miljarden zware investeringen in dat net worden vermeden. Op die manier blijven de nettarieven in de toekomst voor iedereen betaalbaar, argumenteert de regulator.
• Maximale aantal uren studentenarbeid stijgt naar 600
Het maximale aantal uren dat studenten kunnen werken aan een voordelig tarief zonder het kindergeld te verliezen stijgt op 1 januari van 475 naar 600 uur per jaar. Dat staat in de meerjarenbegroting voor 2023-2024 van de federale regering. De maatregel duurt zeker tot en met 2024. Daarnaast wordt het systeem van de flexi-jobs uitgebreid naar de landbouw, de evenementen- en cultuursector, de zorg en de sport.
Het voorstel voor de maatregel rond studentenarbeid kwam uit de koker van Open Vld-vicepremier Vincent Van Quickenborne. Ook Horeca Vlaanderen en Unizo zijn voorstander. “Het zijn zeer nuttige maatregelen waar we al lang voor pleiten. Deze uitbreiding van de uren verstoort de markt dus niet, maar is wel cruciaal voor die bedrijven die er een beroep op doen.”
Toch klinkt er ook kritiek. Volgens de christelijke vakbond ACV is de maatregel vooral goed nieuws voor de werkgevers. De studenten zullen langer werken aan een lager loon, luidt het. “Je betaalt na je 475 uren namelijk wel een hogere sociale zekerheidsbijdrage, maar krijgt er een werkbonus en vakantiegeld voor in de plaats.”
• Nieuwe huiseigenaars krijgen vijf jaar tijd voor energiezuinige renovaties
Wie in 2023 een huis of appartement koopt, krijgt vijf jaar de tijd om de woning EPC-label D te doen behalen. De renovatieplicht is een eerste stap in het plan van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) om uiteindelijk alle residentiële gebouwen energiezuinig te maken. Voor niet-residentiële gebouwen bestond zo’n verplichting al, en die wordt nu uitgebreid.
• Koffiecapsules mogen voortaan in pmd-zak
Vanaf 1 januari mogen alle koffiecapsules in de blauwe pmd-zak. Fost Plus, het bedrijf achter de pmd-zakken, heeft daarvoor een akkoord gesloten met de producenten Nespresso, Nestlé (voor de Starbucks by Nespresso, Nescafé Farmers Origins en Nescafé Dolce Gusto) en JDE Peet’s (L’Or en Douwe Egberts).
• Sociale tarieven voor elektriciteit en aardgas gaan omhoog
De sociale tarieven voor elektriciteit en aardgas gaan op 1 januari omhoog. Het elektriciteitstarief stijgt gemiddeld met 7,8% en dat van aardgas met 9,7%. Dat blijkt uit gegevens van de federale energieregulator CREG.
Het sociaal tarief enkelvoudig voor elektriciteit gaat naar 28,579 cent per kilowattuur inclusief btw. Het sociaal tarief voor aardgas zal 3,729 cent per kilowattuur bedragen, inclusief btw.
Het sociaal tarief is een verminderd tarief voor bepaalde categorieën personen of huishoudens, bijvoorbeeld mensen die recht hebben op een leefloon, bewoners van een sociale woning of ouderen met inkomensgarantie. Naar schatting 2 miljoen mensen hebben er recht op. Het tarief is bij alle energieleveranciers hetzelfde, en wordt elke drie maanden vastgelegd door de CREG.
• Zowat 17.000 meewerkende echtgenoten krijgen toegang tot minimumpensioen
Partners – gehuwd of wettelijk samenwonend – van zelfstandigen die minstens 90 dagen per jaar meewerken in de zaak en geen andere inkomsten hebben, krijgen het statuut van meewerkende echtgenoten. Al meer dan 15 jaar kunnen zij ook pensioenrechten opbouwen, maar voor veel oudere meewerkende partners kwam dat te laat, omdat ze niet voldoende loopbaanjaren op de teller hebben staan om een minimumpensioen te kunnen krijgen.
• Premie voor zonnepanelen halveert
De premie voor wie zonnepanelen op een dak installeert in Vlaanderen, wordt in 2023 gehalveerd tot maximaal 750 euro. De premie wordt berekend op basis van het vermogen van de zonnepanelen zelf (en dus niet het vermogen van de omvormer). Ze bedraagt 150 euro per kilowattpiek (kWp) voor installaties tot maximaal 4 kWp en bijkomend 75 euro per kWp van 4 tot 6 kWp. Dat komt overeen met maximaal 750 euro. De premie is bovendien begrensd tot 40% van de investeringskosten inclusief btw, vermeld op de facturen.
In 2024 zal de premie normaal gezien nog eens halveren, vanaf 2025 zal ze verdwijnen. Het is de datum van de keuring van de installatie die telt voor de premie. Zij moet worden aangevraagd bij netbeheerder Fluvius. Onder meer Nelectra, de federatie voor de elektrosector, had erop aangedrongen om het premiebedrag van 2022 – maximaal 1.500 euro – te verlengen. Veel mensen die dit jaar zonnepanelen hebben besteld en dus rekenden op een hogere premie, wachten er al maanden tevergeefs op omdat de installateurs door leveringsproblemen grote achterstand hebben opgelopen.
• Bijkomende RSZ-bijdrage moet overmatig gebruik van dagcontracten in interimsector beperken
Vanaf 1 januari 2023 moeten bedrijven een bijkomende RSZ-bijdrage per uitzendkracht per dag betalen vanaf ze per semester meer dan 40 opeenvolgende dagcontracten toekennen. Dat moet het overmatige gebruik van dagcontracten in de interimsector aan banden leggen. In juli werd daarover een akkoord bereikt in de Nationale Arbeidsraad, dat ook van toepassing is op jobstudenten.
Tussen 2015 en 2020 was de helft van alle interimcontracten dagcontracten. Die worden lang niet alleen gebruikt om onvoorspelbare piekmomenten op te vangen, laakten de vakbonden in juli. “Door te werken met opeenvolgende dagcontracten schuiven bedrijven de kost voor superflexibele arbeid af op de sociale zekerheid. Mensen die met dagcontracten werken, zijn vaker werkloos en kunnen bij ziekte niet terugvallen op gewaarborgd loon betaald door de werkgever”, klonk het bij de vakbonden. “Dagcontracten resulteren ook in zeer veel onzekerheid voor de betrokken interimmers, zowel financieel als in de planning van hun privéleven.”
“Tienduizenden uitzendkrachten worden, soms zelfs weken of maanden aan een stuk, tewerkgesteld met opeenvolgende dagcontracten. Ze bevinden zich daardoor in een precaire situatie, waarin het combineren van werk en privéleven allerminst evident is”, erkent ook federaal minister van Economie en Werk, Pierre-Yves Dermagne (PS).
Volgens het akkoord stijgt de bijzondere RSZ-bijdrage die bedrijven moeten betalen naarmate het aantal opeenvolgende dagcontracten stijgt: bij 40 tot 59 opeenvolgende dagcontracten gaat het om 10 euro per uitzendkracht per dag, bij meer dan 100 opeenvolgende dagcontracten loopt het bedrag op tot 40 euro per uitzendkracht per dag. Naast het ontraden van dagcontracten door de bijkomende bijdrage blijft het principe overeind dat dagcontracten enkel gebruikt kunnen worden wanneer daarvoor een noodzaak is, zonder dat dat een businessmodel mag worden, werd bevestigd in de Nationale Arbeidsraad.
• Leerkrachten kunnen eenvoudiger terug naar de klas na lange ziekte
Leerkrachten kunnen vanaf 1 januari na een langdurige ziekte eenvoudiger terugkeren naar de klas. Voorheen moesten ze minstens de helft van hun opdracht weer opnemen, maar nu wordt tewerkstelling vanaf 20% mogelijk.
“Op dit moment zien we dat veel langdurig zieken volledig in ziekteverlof blijven omdat halftijds starten te zwaar is. De regelgeving stond een stapsgewijze en menselijke terugkeer al lang in de weg”, legt Weyts uit. Zo kan je na een periode van ziekteverlof deeltijds gaan lesgeven via het stelsel van verlof voor verminderde prestaties wegens ziekte. Dat moet dan wel meteen halftijds en bovendien kunnen jonge leerkrachten vaak geen beroep doen op dat stelsel.
Nu zullen leerkrachten na een langdurige ziekte aan 20% tewerkstelling kunnen herstarten. Tijdens het verlof voor verminderde prestaties wegens ziekte zou wie kan, dus al één dag per week kunnen terugkeren of enkele uren per dag opnemen. Het loon zou dan worden aangevuld met een ziekte-uitkering.
De nieuwe regelgeving zorgt er ook voor dat een gewoon doktersbriefje volstaat om ziekte te verantwoorden. Vroeger was een speciaal medisch attest verreist dat enkel voor leerkrachten bestond, maar minister Weyts schrapt dat attest nu volledig.
• Tolken bij theoretische rijexamens voortaan vervangen door hoofdtelefoon
In plaats van tolken, krijgen niet-Nederlandstaligen vanaf 1 januari 2023 bijstand van een audiovertaling bij het afleggen van hun theoretisch rijexamen. Die is beschikbaar in het Frans, Duits of Engels.
Bij het afleggen kan iemand kiezen om met een hoofdtelefoon de vragen op het blad ook voorgelezen te krijgen. Dat gebeurt dan eerst in het Nederlands en dan in de gekozen taal. Wettelijk is voorzien dat de kandidaat het examen kan afleggen in vier talen, voor andere talen zijn dus geen vertalingen beschikbaar.
De maatregel kadert in een breder traject om fraude bij rijexamens tegen te gaan. Ook is het bijbehorende prijskaartje een stuk kleiner. De retributie voor het inschakelen van een beëdigd tolk, die de kandidaat zelf bijlegt, bedraagt vandaag 55 euro, ten opzichte van 35 euro voor de audiovertaling. Dit tarief wordt wel nog geïndexeerd op basis van de gezondheidsindex van eind december 2022.
• Diesel op basis van palm- en sojaolie wordt gebannen
De federale regering doet het gebruik van palm- en sojaolie voor transport in de ban. Voor palmolie is dat op 1 januari, voor sojaolie op 1 juli 2023. De zogenaamde biobrandstoffen hebben vanuit klimaatoogpunt geen voordeel ten opzichte van fossiele brandstoffen, zei minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen).
Palm- en sojaolie worden soms bijgemengd in diesel. Het gaat in principe om biobrandstoffen, maar ze veroorzaken wel ontbossing op grote schaal. “Ze kosten de consument geld aan de pomp en in plaats van minder veroorzaken ze méér uitstoot door de massale ontbossing om deze gewassen te telen. Gekker dan dit moet het niet worden”, aldus Van der Straeten.
• Motorfietsen ook verplicht naar de keuring
Motorfietsen moeten voortaan na een ongeval of bij een doorverkoop verplicht naar de keuring. Dat heeft het Departement Mobiliteit en Openbare Werken gemeld. Eigenaars kunnen terecht bij vijftien van de huidige Vlaamse keuringscentra.
Op basis van een Europese richtlijn voert de Vlaamse regering vanaf 1 januari 2023 voor motorfietsen, net als voor auto’s, een keuring in. Die zal niet periodiek gebeuren, maar wel bij een tweedehandsverkoop of als de motoren betrokken waren bij een ongeval. Minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) schat dat het in het eerste geval om jaarlijks 300.000 keuringen zal gaan en ongeveer 200 in het tweede. Voor een afspraak bij de technische keuring betalen eigenaars 48,10 euro. De nadruk zal liggen op de verkeersveiligheid en de milieu- en consumentenbescherming.
De keuring wordt verplicht voor motorfietsen, driewielers en vierwielers met een verbrandingsmotor met een cilinderinhoud van meer dan 125 cc. Ook elektrische en hybride motorfietsen zijn onderhevig, als ze een maximumvermogen hebben van meer dan 11 kilowatt en een maximumsnelheid hoger dan 45 km/ uur.
• Langdurig werklozen moeten gemeenschapsdienst doen
Wie langer dan twee jaar werkloos is, moet vanaf begin 2023 gemeenschapsdienst doen. Dat heeft de Vlaamse regering beslist. Weigeraars dreigen hun uitkering te verliezen. De beslissing voor de invoering van de verplichte gemeenschapsdienst, maakte deel uit van het Vlaamse regeerakkoord.
Een langdurig werkloze zal een taak krijgen bij een lokaal bestuur, zoals straatveger, begeleider op de schoolbus of bij de groendienst. Dat kan voor maximaal 64 uur per maand. De werk¬loze behoudt zijn uitkering, die wordt aangevuld met een vergoeding van 1,30 euro per uur. Het is aan de arbeidsbemiddelaar VDAB om samen met de werkloze te bepalen of die verplicht aan de slag moet.
In Vlaanderen zijn 70.000 mensen langer dan twee jaar werkloos. Voormalig Vlaams minister van Werk Hilde Crevits, die de drijvende kracht is achter de invoering van de gemeenschapsdienst, redeneerde dat de gemeenschapsdienst de arbeidsattitude, zoals stiptheid of samenwerken met collega’s, kan aanscherpen. “Mensen die meer dan twee jaar op zoek zijn, staan erg ver van de arbeidsmarkt. Ik wil hen weer zin geven om de stap naar de arbeidsmarkt te zetten”, zei ze daarover. Zieken zijn vrijgesteld van de plicht, net als werklozen van wie de VDAB meent dat het niet past in hun traject naar een baan.
Deze maatregel is bedoeld als een positief traject voor langdurig werkzoekenden, niet als straf. De werkzoekende krijgt de kans enkele competenties aan te scherpen, krijgt een laagdrempelige opstart en levert een maatschappelijke bijdrage.
• Pony’s, paarden of paardachtigen mogen niet meer gebruikt worden in kermiscarrousels
Vanaf 1 januari 2023 mogen pony’s, paarden of paardachtigen niet langer gebruikt worden op kermissen, jaarmarkten en aanverwante evenementen. Dat besliste minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA).
Het zal vanaf nu dus afgelopen zijn met een ritje op een paard of pony die rondjes draait in een carrousel op een kermis of jaarmarkt. Om een einde te maken aan deze achterhaalde praktijk werkte Weyts in 2020 een uitdoofbeleid uit.
Kermisponyhouders kregen een overgangsperiode tot en met 31 december 2022 en er werd een compensatieregeling voorzien waarbij het welzijn van de dieren gegarandeerd zal worden.
• Responsabilisering langdurig zieken gaat van start
Bedrijven met relatief veel langdurige werknemers kunnen vanaf 1 januari een financiële sanctie krijgen. De langdurig zieken zelf verliezen 2,5% van hun uitkering als ze na lang aandringen blijven weigeren om mee te werken aan het re-integratieproces. De nieuwe maatregelen maken deel uit van het ‘Terug naar Werk’-plan van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit).
De regering kondigde in oktober vorig jaar al aan dat er werk gemaakt werd van de responsabilisering van langdurig zieken, maar ook van bedrijven, mutualiteiten en artsen. De plannen maken deel uit van het voornemen van de regering om de werkzaamheidsgraad op te krikken tot 80%.
De wet roept een mechanisme in het leven om zowel langdurig zieke werknemers als hun werkgevers financieel te sanctioneren, zij het na een hele cascade aan verwittigingen. Langdurig zieken kunnen zo 2,5% van hun uitkering verliezen als ze na lang aandringen blijven weigeren om mee te werken aan hun re-integratie op de werkvloer. Bedrijven waar in de laatste vier kwartalen zeker drie werknemers zijn uitgevallen voor minstens twaalf maanden én waarbij het aantal langdurig zieken drie keer hoger ligt dan het gemiddelde in de privé en twee keer hoger dan het gemiddelde in de eigen sector, betalen per kwartaal een bijdrage van 0,635% op de lonen, wat neerkomt op 2,5% op jaarbasis.
Vanuit het middenveld komt kritiek op het ontwerp. Volgens de christelijke vakbond ACV en het christelijke ziekenfonds CM gaat het om maatregelen die niet effectief zijn, duwen ze zieken verder in de miserie en leiden ze de aandacht af van de hoofdoorzaak van een half miljoen langdurig zieken: het niet aanpakken van ziekmakend werk.
• Fiscaal voordeel voor installeren van laadpalen wordt verlaagd
Het fiscaal voordeel voor het installeren van laadpalen vermindert, zowel voor particulieren als bedrijven. De regeling werd in september 2021 door de federale regering ingevoerd om een versnelde aangroei van de laadinfrastructuur voor elektrische wagens mogelijk maken in ons land.
Het fiscaal voordeel voor particulieren, zowel eigenaars als huurders, zakt op 1 januari 2023 van 45 naar 30%, op 1 januari 2024 naar 15%. Het voordeel wordt volgens federaal minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) stelselmatig afgebouwd om mensen aan te zetten tot een snelle investering. Het bedrag waarvoor een belastingvermindering kan worden verleend is wel beperkt tot 1.500 euro per laadpaal en per belastingplichtige. Het laadstation moet bovendien “intelligent” zijn en mag enkel gebruikmaken van groene stroom.
• Brieven en pakjes verzenden wordt duurder
Postbedrijf Bpost verhoogt vanaf 1 januari een aantal posttarieven fors. Het bedrijf verwijst naar stijgende kosten door de inflatie, loonindexeringen en dalende postvolumes.
Voor een non-priorzegel betaal je vandaag 1,19 euro per stuk en vanaf 1 januari betaal je 1,39 euro. Wie een vel van tien stuks koopt, betaalt 1,36 euro per non-priorzegel. Tegenover 2019, toen deze postzegel werd ingevoerd, steeg de prijs al met bijna de helft.
Het priortarief stijgt begin volgend jaar met tot 2,17 euro per stuk. Nu kost een priorzegel 1,89 euro. Wie een vel met tien priorzegels koopt, betaalt 2,14 euro per stuk. Tegenover 2017 verdrievoudigde de prijs.
Ook de prijs om een pakje te verzenden, stijgt begin volgend jaar. Zo zal de Mini Colis Small-eenheidsprijs (max. 1 kilo) van 4,60 euro naar 5,60 euro gaan. Internationale zendingen worden tot 21% duurder. “Met deze prijsaanpassing kunnen we elke burger een hoogwaardige universele postdienst blijven garanderen zonder subsidie van de Belgische staat”, zegt Bpost.
• Dienstencheques worden een euro duurder in Brussel
Een dienstencheque kost vanaf 1 januari 10 in plaats van 9 euro in Brussel. Voor frequente gebruikers zal de prijs zelfs oplopen tot 12 euro.
De belastingaftrek blijft echter op 15% op de eerste 163 gekochte dienstencheques per persoon per belastingjaar. De belastingvermindering zal dus 1,50 euro per dienstencheque bedragen, aldus het kabinet van Brussels minister van Werkgelegenheid, Bernard Clerfayt.
Brusselaars kunnen maximaal 500 dienstencheques per kalenderjaar bestellen. De eerste 300 kosten 10 euro per stuk, de volgende 200 gaan voor 12 euro per stuk over de toonbank. Vroeger was dat respectievelijk 9 en 10 euro per dienstencheque.
• Premie zonnepanelen Fluvius halveert
De premie wordt berekend op basis van het vermogen van de zonnepanelen zelf (dus niet het vermogen van de omvormer).
Vanaf 1 januari 2023 zal de premie 150 euro/kWp bedragen voor installaties tot maximaal 4 kWp en bijkomend 75 euro/kWp van 4kWp tot 6 kWp, wat overeenkomt met maximaal 750 euro (dus bij ingebruikname/keuring vanaf 1 jan 2023).
Vanaf 2024 daalt de premie verder. In 2021 en 2022 bedroeg de premie 300 euro/kWp voor installaties tot maximaal 4 kWp en bijkomend 150 euro/kWp van 4kWp tot 6 kWp, wat overeenkomt met maximaal 1.500 euro. Meer info
• Premie thuisbatterij daalt vanaf 1 januari 2023 en wordt stopgezet op 1 april 2023
Natuurlijke personen die een thuisbatterij plaatsen en deze laten keuren/in gebruik nemen vanaf 1 januari 2023 tot en met 31 maart 2023, komen in aanmerking voor volgende premie:
0 tot 4 kWh: 150 euro per kWh
4 tot 6 kWh: 125 euro per kWh
De maximale premie wordt bereikt bij 6 kWh en bedraagt 850 euro.
Voor ingebruikname/keuring vanaf 1 april 2023 stopt de premie volledig. Meer info
• Mijn VerbouwPremie
Een aantal overgangsmaatregelen stopt vanaf 1 januari 2023 (heeft vooral te maken met een aantal doe het zelf werken, met factuur tot 30/6/22, die enkel nog tot eind 2022 kunnen aangevraagd worden en de premie voor gascondensatieketel voor de middelste inkomensgroep eigenaar-bewoner met factuur voor 1/7/22).
Inkomensgrenzen worden jaarlijkse aangepast. (volgens gezondheidsindex). De geïndexeerde bedragen voor aanvragen vanaf 1 januari 2023 zijn zopas bekendgemaakt. Zie ook nieuwsbericht hierover.
De nieuwe inkomensgrenzen voor aanvragen Mijn VerbouwPremie vanaf 2023 zijn:
U behoort als eigenaar-bewoner tot de laagste inkomenscategorie en komt in aanmerking voor de hoogste premiebedragen voor alle categorieën van werken, als uw jaarlijks inkomen gelijk aan of lager is dan:
40.730 euro voor alleenstaande persoon
57.020 euro voor een alleenstaande persoon met 1 iemand ten laste, te verhogen met 4.160 euro per bijkomende persoon ten laste
57.020 euro voor een koppel, te verhogen met 4.160 euro per bijkomend persoon ten laste.
U behoort als eigenaar-bewoner tot de middelste inkomenscategorie en komt in aanmerking voor aanzienlijke premies voor alle categorieën van werken (behalve gascondensatieketel), als uw jaarlijks inkomen tussen volgende inkomensgrenzen ligt:
40.730 euro – 51.840 euro voor een alleenstaande persoon
57.020 euro – 74.060 euro voor een persoon met 1 iemand ten laste, te verhogen met 4.160 euro per bijkomende persoon ten laste
57.020 euro – 74.060 euro voor een koppel, te verhogen met 4.160 euro per bijkomend.
U behoort als eigenaar-bewoner tot de hoogste inkomenscategorie en hebt recht op premies voor dakisolatie, muurisolatie, vloerisolatie, hoogrendementsbeglazing, warmtepomp, zonneboiler en warmtepompboiler, als uw jaarlijks inkomen hoger is dan:
51.840 euro voor een alleenstaande persoon
74.060 euro voor een alleenstaande persoon met 1 iemand ten laste, te verhogen met 4.160 euro per bijkomend persoon ten laste
74.060 euro voor een koppel, te verhogen met 4.160 euro per bijkomend persoon ten laste
Ook indien u geen eigenaar-bewoner bent, valt u onder deze doelgroep.
Door de indexatie kan het voor eigenaar-bewoners mogelijks interessanter zijn om de premieaanvraag uit te stellen tot 2023, op voorwaarde dat de facturen dan nog geen 2 jaar oud zijn. Dit geldt zowel voor tussentijdse facturen als voor de eindfactuur. Bij de premieaanvraag wordt er rekening gehouden met het meest recente aanslagbiljet beschikbaar op de datum van de premieaanvraag.
Alle info vindt u ook in de aanpaste informatiefolder 2023 over Mijn VerbouwPremie
• Renovatieverplichting bij verkoop van woning of appartement
Vanaf 1 januari 2023 start de renovatieverplichting voor residentiële gebouwen, dus voor eengezinswoningen en appartementen. Alle woningen en appartementen die vanaf 2023 zijn aangekocht met label E of F, moeten verplicht gerenoveerd worden naar label D of beter, binnen de 5 jaar na aankoop. Nieuwe eigenaars van energieverslindende woongebouwen (met een EPC-label E of F) zullen verplicht worden om binnen de 5 jaar na overdracht (zoals aankoop, erfpacht,…) de woning grondig energetisch te renoveren tot minimum EPC-label D. Dit moet bewezen worden met een nieuw EPC. De renovatieverplichting geldt enkel bij een notariële overdracht in volle eigendom, het vestigen van een opstalrecht of het vestigen van een erfpacht. Voor alle andere vormen van overdracht, zoals de overdracht van aandelen of bij erfenis, is de renovatieverplichting niet van toepassing.
De termijn van 5 jaar start op de datum van het verlijden van de authentieke akte of op de datum van het vestigen van het opstalrecht of de erfpacht. Voorbeeld: als de akte verlijdt op 1 februari 2023 dan moet voor 1 februari 2028 aan de verplichting voldaan zijn. Indien het label niet tijdig behaald wordt, kan een administratieve geldboete opgelegd worden van 500 euro tot 200.000 euro. Er wordt dan een nieuwe termijn opgelegd waarbinnen het label moet behaald worden. Meer info
• Hervorming renteloos renovatiekrediet tot rentesubsidie
Het renteloos renovatiekrediet (bij aankoop van een woning met slechte energieprestatie (label E of F), waarbij je extra kan lenen aanvullend bij het hypothecair krediet voor de verwerving van de woning) wordt hervormd en omgevormd tot een rentesubsidie vanaf 2023. Hoe hoger de ambitie inzake te behalen energielabel, hoe hoger de korting zal zijn op de rente (bv. renovatie tot label A: krijg je 3,5% korting, bij label B 3%, bij label C 2,5% en bij renovatie tot label D krijg je 2% korting). Meer info
• Sloop- en heropbouwpremie wordt verlengd
De sloop- en heropbouwpremie van 10.000 euro wordt verlengd met 1 jaar voor bouwaanvragen tot eind 2023. De eis inzake E-peil zal wel strenger worden: E24 ipv E30 als je in aanmerking wil komen voor een slooppremie. Meer info
• Verplicht EPC voor gemeenschappelijke delen van appartementen
We gaan de laatste fase in. Tegen eind 2022 moet dit EPC beschikbaar zijn voor de middelgrote appartementsgebouwen (5-14 eenheden), tegen eind 2023, moet dit ook het geval zijn voor de kleinste appartementsgebouwen (2 tot 4 wooneenheden). Meer info
• Uitbreiding energiedelen en energiegemeenschappen
Vanaf 2023 is het niet meer nodig dat de betrokken partijen dezelfde elektriciteitsleverancier hebben in geval van het energiedelen en persoon-aan-persoonverkoop. Meer info
Korting / vrijstelling op de onroerende voorheffing wordt afgeschaft voor nieuwbouw met aanvraag omgevingsvergunning vanaf 2023. Enkel bij herbouw/gedeeltelijke herbouw loopt de korting verder. Ook voor Ingrijpende energetische renovatie loopt de korting verder.
• EPB-eisen worden strenger voor aanvragen omgevingsvergunningen vanaf 2023.
Minimumaandeel hernieuwbare energie stijgt. Nieuwbouw: 25 kWh/m² ipv 15 kWh/m². Ingrijpende energetische renovatie: 20 kWh/m² ipv 15 kWh/m².
Maximaal S28 voor een nieuwe wooneenheid, ofwel S29, S30, S31 behalen én een maximaal E20 als E-peil. (ipv E25).
Bij nieuwbouw: Verwarming met lage watertemperatuur, bij de keuze voor centrale verwarming.
Aardgasaansluitingen bij nieuwe grote verkavelingen, appartementsgebouwen of groepswoningbouwprojecten
Een aardgasdistributienetbeheerder mag geen aardgasaansluiting meer voorzien bij nieuwe grote verkavelingen, appartementsgebouwen of groepswoningbouwprojecten waarvan de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen is aangevraagd sinds 1 januari 2021, behalve als het aardgas gebruikt wordt
als bijverwarming in combinatie met een systeem op hernieuwbare energie dat de hoofdverwarming vormt
of als het aardgas gebruikt wordt voor collectieve verwarming via warmtekrachtkoppeling.
Dit geldt zowel voor residentiële als voor niet-residentiële gebouwen.
Voor verkavelings- en omgevingsvergunningsaanvragen vanaf 2023 spreken we al van ‘grote’ verkavelingen en groepswoningbouwprojecten als het gaat over 5 of meer woningen en niet-residentiële gebouwen. Daar mag enkel aardgas gebruikt worden als het om de bovenstaande toepassingen gaat.
Vanaf 2025 wordt een aardgasaansluiting algemeen verboden bij nieuwbouw, zowel voor woongebouwen als bij niet-residentiële gebouwen. Meer info
Verplicht digitaal melden van onderhoudsbeurt en keuring bij indienstname van een centraal stooktoestel
Verplicht digitaal melden vanaf 1 januari 2023 van een onderhoudsbeurt en van de keuring bij indienstname van een centraal stooktoestel. Deze meldingsplicht geldt voor erkende technici en moet gebeuren binnen de maand na de uitvoering van de keuring of het onderhoud. De melding gebeurt via het webplatform van het VEKA. Een erkende technicus die de meldingsplicht niet opvolgt, dreigt zijn erkenning te verkiezen.
Deze melding maakt het op termijn mogelijk dat particulieren via de Woningpas kunnen verwittigd worden over het nodige onderhoud, over een ketel die aan vervanging toe is,… Ook komt er op die manier meer aandacht voor onderhoud (kan een energiebesparing van 5% opleveren!). Meer info voor de technici
by admin | jan 8, 2023 | Varia
Beste leden,
In 2022 beheerste de oorlog in Oekraïne ons dagelijkse leven. Onze gesprekken en de wereldwijde nieuwsstroom werden gedomineerd door de doden, de gewonden en de zinloze oorlogsvernielingen.
Onze economie werd ernstig verstoord door de dure energieprijzen.
Ook ons land had daar onder te lijden. Velen raakten tijdelijk werkloos of verloren definitief hun baan. Het aantal faillissementen was hoog en ook dit jaar verwacht men nog
lange periodes van werkloosheid en van hogere armoedecijfers.
Sommige mensen verloren hun werk of hadden tegenslag door ziekte of ongeval en zitten in
een periode van onzekerheid.
Anderen verloren hun dierbare ouder, familieleden of vrienden.
Zij verdienen onze steun.
Wat zal het nieuwe jaar brengen? We hopen met zijn allen dat 2023 beter wordt.
Zal de werkloosheid verminderen, vermindert de staatsschuld,
gaan onze politici nog meer besparen, hoeveel wordt het leven duurder, …?
Tijdens de feestdagen wensen we elkaar het allerbeste en staan we even stil bij de armen, de eenzamen, de zwakkeren en de zieken die het niet zo goed hebben.
Bij het begin van het nieuwe jaar maakt iedereen voor zichzelf wel eens de balans op.
Welke doelstellingen heb je gehaald en welke niet?
Wat ging er vorig jaar fout en wat wil je dit jaar beter doen?
Wat ga je in 2023 anders aanpakken?
Je kunt ook een aantal mooie momenten hebben meegemaakt. Een nieuwe vriendschap of juist een nieuwe leuke baan of een nieuwe uitdaging, een nieuwe woonst of wagen.
Neutr-On bestaat dit jaar 18 jaar, wij gaan op ons elan verder.
Onze taak is duidelijk. Neutr-On moet, als neutrale en onafhankelijke vakbond, voor iedereen goede werkomstandigheden blijven eisen en al uw sociale rechten blijven verdedigen.
Onze basisdoelstellingen zijn concreter geworden: de rijkdom MOET beter verdeeld worden! De kloof tussen de rijken en de armen MOET verkleinen en daarvoor moeten we naar een 30-urenweek, een eerlijke belasting voor bedrijven en een vermogensbelasting voor de allerrijksten!
Ondertussen zijn de feestdagen achter de rug en is het nieuwe jaar weer ingezet. Neutr-On wenst u een jaar vol rust,
een jaar zonder groot verdriet of tegenslag.
En moge dit jaar voor u gevuld zijn met vreugde en een lach.
Hierbij wensen wij al onze leden en sympathisanten,
een gelukkig en gezond 2023.
by admin | jan 6, 2023 | Economie
Onze belabberde overheidsfinanciën leiden ons naar het faillissement
Twee weken lang blikt de Doorbraak-redactie in een aantal eindejaarsinterviews terug én vooruit. Wat waren de meest spraakmakende trends en gebeurtenissen van het voorbije jaar? En wat brengt 2023 ons? Gaande van de gruwel in Oekraïne over de migratiecrisis of de politieke chaos in eigen land tot de toekomst van onze landbouw. Vandaag: econoom en hoogleraar overheidsfinanciën Herman Matthijs.
De desastreuze overheidsfinanciën met een federale begroting die op negatieve wijze alle records breekt, zijn voor econoom een hoogleraar Overheidsfinanciën Herman Matthijs het belangrijkste fenomeen van 2022. Zijn die nu het gevolg van de covid- en energiecrisis, van de oorlog, of ligt het aan jarenlang gebrek aan echt beleid? Kan een land failliet gaan en vooral, wat kunnen we doen om deze situatie recht te trekken? Als voorzitter ad interim van de Hoge Raad van Financiën is Matthijs goed geplaatst om daar een antwoord op te geven.
Hoe diep kunnen we nog zakken in dit financiële moeras, waar gaat dit naar toe?
Herman Matthijs: ‘Je kan altijd dieper gaan. Maar door de budgettaire ontsporing zullen we in het beste geval op middellange termijn en in het slechtste geval op korte termijn een enorme neergang van de welvaart van de bevolking zien. Die ontsporing is er gekomen door de coronacrisis en de huidige energiecrisis. Maar het feit dat men in de voorgaande jaren nooit tot een sanering van de overheidsfinanciën is overgegaan, heeft er wel de basis voor gelegd. Op een gegeven moment botsen we tegen de muur. Dat zal bij ons de komende jaren gebeuren.’
De 40 miljard die we dit jaar moeten herfinancieren zullen al een hogere rentevoet kennen
‘We moeten natuurlijk onze schulden aflossen op vervaldatum. Dat gaat over 40 miljard per jaar. Daarbovenop zitten we – alleen federaal al – aan een jaarlijkse rentelast van rond de 11 miljard. De laatste jaren is men er altijd van uit gegaan dat we door de lage rente en inflatie goedkoop kon lenen. Dat was ook zo, maar op termijn is dat dodelijk, zeker wanneer de rente snel begint te stijgen, zoals nu het geval is. De 40 miljard die we dit jaar moeten herfinancieren zullen al een hogere rentevoet kennen.’
De Belgische staatsschuld is vooral een binnenlandse schuld. Sommigen gebruiken dit als argument om te zeggen dat het allemaal wel meevalt. Wat betekent het eigenlijk?
‘Dat we voor onze schuld weinig beroep moeten doen op buitenlandse banken en kapitaalmarkten. Wij hebben in ons land genoeg spaargeld. Tijdens de covidperiode zijn de spaarquota nog toegenomen. Belgen behoren samen met de Zwitsers, de Nederlanders en de Japanners tot de betere spaarders van de wereld.’
‘Daardoor zijn buitenlandse banken minder afhankelijk van ons. Zij bekijken onze schuld vooral als een binnenlands probleem waaraan zij minder zijn blootgesteld. Al zijn er ook wel een aantal buitenlandse banken die hier ook op staatsleningen hebben ingeschreven. Een Belgische staatslening aan 1% is nog altijd kredietwaardiger dan een lening aan Congo Brazzaville aan 100%. Een bankier zoekt de zekerheid op. Zo zien we dus dat er een paar Franse banken, ING en enkele Duitse Länderbanken meegestapt zijn in de Belgische staatsschuld, maar dat is beperkt. Stel je voor dat we voor onze leningen naar de Amerikaanse kapitaalmarkt waren getrokken: dat was heel wat anders geweest.’
Hoezo?
Mochten we niet kunnen beschikken over onze spaarquota in dit land, bij een volledige buitenlandse schuld, waren de US Marines hier al neergedaald
‘Dan was er veel meer druk geweest om de boel hier op orde te krijgen. Mochten we niet kunnen beschikken over onze spaarquota in dit land, bij een volledige buitenlandse schuld, waren de US Marines hier al neergedaald.’
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft zich kritisch uitgelaten over onze budgettaire situatie. We moeten volgend jaar 4,6 miljard besparen en de automatische loonindexering moet hervormd worden. Wat betekent zo’n vingerwijzing?
‘Dat is vrijblijvend. Het IMF geeft al jaren opmerkingen, waarvan de meeste telkens weer terugkomen. Zij kennen de problemen hier ook. Ze willen dat we iets doen aan de pensioenen, de arbeidsmarkt, de hoge fiscale druk, al die thema’s waarover in dit land oeverloos gediscussieerd wordt. Maar op zich heeft dat geen impact. Het IMF komt pas tussenbeide wanneer we bij hen om geld gaan vragen, als we niets meer los krijgen op de reguliere kapitaalmarkt. Elk land moet een quotum storten bij het IMF, de dekkingsrechten. Tot 25% kan je gratis terugvragen. Wanneer je daar over gaat, grijpt het IMF in en gaan ze voorwaarden stellen. Argentinië wordt momenteel de facto door het IMF bestuurd.’
‘Bij het IMF weten ze ook dat we vastzitten in een institutioneel politiek systeem: de bijzondere financieringswet. Zolang daar politiek niets aan gedaan wordt, zal er weinig veranderen. En zolang we niet bij het IMF moeten aankloppen, blijven hun opmerkingen vrijblijvend. Politieke partijen kunnen met dat advies schermen, maar het zal de politiek zijn die beslist of ze daar effectief iets mee doen. Ik verwacht daar niet veel van.’
Hoelang kunnen we dit volhouden? De internationale ratingbureau’s houden ons toch ook in het oog en die bepalen via hun ratings onze toegang tot de kapitaalmarkt.
‘De komende maanden gaat er een herziening komen van die ratings. België heeft nu een AA+ maar ik heb al geruchten gehoord dat die rating naar beneden kan aangepast worden. Vlaanderen heeft een hogere rating, maar Wallonië en Brussel zitten dan weer lager.’
‘Dat wordt stilaan problematisch. Als België globaal zakt, deelt Vlaanderen ook in de klappen. De situatie in Wallonië en Brussel is stilaan onhoudbaar. Getuige daarvan hoe de Waalse huisbankier Belfius enkel maanden geleden liet weten dat ze niet meer geïnteresseerd zijn om in te schrijven op de leningen van het Brusselse en het Waalse Gewest.’
‘Belfius is een volledige staatsbank, waar de Franstalige socialisten een serieuze greep op hebben. Het is opmerkelijk dat zij zo’n verklaring aflegden. Zeker omdat dat de reden politiek was: ze zien een eventuele regeringsdeelname van de PTB/PVDA niet zitten.’
De energiecrisis hakt er stevig in. Wat dat betreft wordt alle schuld op Poetin gestoken. Maar dragen we niet zelf ook een grote verantwoordelijkheid?
‘De Europese Unie draagt een verpletterende verantwoordelijkheid. We hebben ons afhankelijk gemaakt van Russisch gas en nu plots, na de inval van Poetin in Oekraïne, wil men dat niet meer. Het is niet dat we de problemen met Poetin niet zagen aankomen. In 2014, bij de bezetting van de Krim, heeft Europa niet gereageerd. Als Poetin dan enkele jaren later het volgende deel van Oekraïne aanpakt, schieten ze wakker. Waarom hebben ze dat destijds niet al gedaan? Voordien waren er ook al problemen, met de situatie in Georgië en Tsjetsjenië. We weten dus al jaren dat Poetin niet zuiver op de graat is.’
We zijn blijven vastzitten in het Duitse systeem van Schröder, met de Russische pijpleidingen. Nu zitten we met de gebakken peren
‘Waarom hebben we al die jaren geen diversiteitspolitiek gevoerd qua energie en elders gas gaan zoeken? We zijn blijven vastzitten in het Duitse systeem van Schröder, met de Russische pijpleidingen. Nu zitten we met de gebakken peren. Daar gaan we nog jaren last van hebben. Zeker omdat Europa geen deftig energiebeleid heeft.’
Speelt er geen ideologische verblinding in het energiebeleid? Geen schaliegas, de Europese gasvoorraden mogen niet worden ontgonnen, geen kernenergie…
‘Hadden we net zoals in Canada en de VS schaliegas toegelaten, was ons energieprobleem vandaag van een andere orde geweest. Nu, ondertussen voeren we het wel in vanuit die landen.’
Ondertussen gaan we voor groene waterstof en gas ook aankloppen bij landen die niet tot de meest stabiele behoren, waar ook heel wat problemen zijn met mensenrechten. Leren we het dan nooit?
‘Dat is al jaren het probleem in Europa. Ze maken veel tamtam over kleinere landen, zoals Rwanda of Qatar. Maar die problemen heb je ook met China. Dat is dan te groot en daar durven ze niets op zeggen. Ook met Iran hebben we al jaren problemen. Daar prutsen ze al jaren gewoon mee verder. Rusland hebben ze laten begaan. Dat Poetin nu dacht dat hij kon doen wat hij wilde, mag niet verbazen.’
‘Het inzicht begint nu wel te groeien bij sommige landen. Frankrijk, Nederland , Zweden en Finland zetten in op kernenergie. Wij zouden dat beter ook doen. Maar veel van de huidige problemen hebben te maken met de energieprijszetting in Europa. Destijds heeft men beslist om de prijs te verbinden aan de duurste productiemethode. Dat hele systeem is ingevoerd om groene energie, die per definitie altijd duurder gaat zijn, te ondersteunen en te redden. Nu zitten we met een gemanipuleerd systeem dat met de vrije markt niets te maken heeft en dat handenvol geld kost. Ofwel is er vrije mededinging, ofwel is die er niet. Die keuze moet je consequent maken.’
‘En daar wordt niet over gepraat. Als je morgen die Europese energiebeurs in Parijs naar de geschiedenis verwijst, is de helft van het probleem opgelost. Maar men wil absoluut de groene stroom redden. Dan staat Europa natuurlijk niet meer voor een vrije markt. Ik ben niet tegen groene energie, maar de laatste tijd geven ze ook toe dat je daar bij gebrek aan zon en wind niets aan hebt. Je hebt een aantal stabiele energiebronnen nodig, of dat nu gas, nucleair, mazout of steenkool is. Europa heeft daar geen visie op.’
‘Sinds het begin van de eeuw zit er qua Europese visie niet veel fut meer in. Waar je vroeger nog kon zeggen dat de Europese Gemeenschap ons heel wat bijbracht op het gebied van handel en landbouw, stel ik mij daar de laatste twintig jaar vragen bij. Is de EU nog wel het instrument om vooruit te gaan?’
Heeft dat niet te maken met de unanimiteitsvereiste om beslissingen te nemen?
‘Voor een stuk wel. Maar er zitten vooral te veel landen bij de EU die er niet in thuis horen en er enkel bijzitten om geld te krijgen. Het is niet normaal dat de veertien landen uit de vorige eeuw nog steeds 89% van het budget ophoesten terwijl de de dertien nieuwe lidstaten die er in de 21ste eeuw zijn bijgekomen maar 11% voor hun rekening nemen. Daar zit ook geen beterschap in.’
Er zitten een hoop landen bij de EU die er economisch, sociaal en politiek niet bijhoren
‘Wanneer je morgen zegt dat we stoppen met de structuurfondsen, zijn al die landen gelijk terug weg. Dit is gewoon een zoveelste transfer naar die landen, zonder vooruitzicht op beterschap in de nabije toekomst. Er zitten een hoop landen bij de EU die er economisch, sociaal en politiek niet bijhoren.’
Met de oorlog in Oekraïne zie je nochtans dat de NAVO het meeste heeft aan dwarsliggers zoals Polen. Die investeren nu waanzinnig veel in hun defensie, terwijl het oude Europa aarzelend achter blijft… Militair worden zij het nieuwe machtscentrum.
‘Dat is logisch. De grens van de NAVO is ook opgeschoven. Laatst las ik nog een commentaar over die Poolse militaire inspanningen waarin werd gesteld dat Duitsland mocht gaan oppassen. Maar wat Polen nu plots doet, is een totale verrassing.’
‘Met Duitsland is het overigens gedaan, op economisch vlak. Historisch is Duitsland binnen Europa altijd het probleem geweest. Ze kennen hoogtepunten om dan domme beslissingen te nemen waardoor ze voor tientallen jaren uitgespeeld zijn. Dat is zo gebeurd met de twee wereldoorlogen en nu ook met hun energiepolitiek. De hele energiewende van Merkel is een fatale economische blunder geweest. De Duitsers worden nu stilaan wakker en beginnen te beseffen hoe hoog de rekening wel niet zal oplopen.’
‘Op dat vlak hebben de Fransen het veel beter aangepakt. Zij kennen meer stabiliteit door hun economische roots in eigen handen te houden. Hun energievoorziening is meer nationaal verankerd. Je ziet dat Macron daar nu mee kan spelen. Hij kan het tanken voor de burgers relatief goedkoop houden, want TotalEnergies is een staatsbedrijf. De energieprijzen liggen in Frankrijk lager, omdat ze via staatsbedrijven gemanipuleerd kunnen worden. En als er dan toch een gat zit in de begroting van bijvoorbeeld Engie, slaan ze de prijzen in België op. Dan betalen wij wel. De winsten van Fortis BNP Paribas België gaan ook naar Parijs. Frankrijk zal deze crisis wel overleven. Voor Duitsland zie ik het pessimistischer in. Evenals voor België…’
Er wordt steeds beweerd dat een land niet failliet kan gaan. Maar voor alles is er een eerste keer…
‘Da’s juist.’
…maar in welk scenario kan het verkeerd lopen en wat betekent dat voor de burgers?
‘Een faillissement zou kunnen wanneer we op een gegeven moment onze leningen niet meer kunnen terugbetalen en we op de kapitaalmarkt geen geld meer kunnen vinden. Daar heeft Belfius reeds voor gewaarschuwd door duidelijk te stellen dat ze Brussel en Wallonië een probleem vinden. Als een staatsbank dat al zegt, mag je er van uitgaan dat de andere banken dit ook hebben gehoord.’
‘Door het feit dat er nog relatief veel spaargeld is – ook al is dat voornamelijk Vlaams spaargeld – zullen we het nog wel een aantal jaar kunnen uitstellen. Maar ooit is het op. Kijk naar wat er met Griekenland gebeurd is. Die konden hun leningen niet terugbetalen. Het IMF, de Europese Centrale Bank en de landen van de Eurozone zijn ter hulp geschoten. Op een bepaald moment is er aan gedacht om Griekenland uit de Eurozone te smijten, maar niemand wist hoe ze dat moesten doen. Griekenland is uiteindelijk gered door zijn geopolitieke positie. Stel je voor dat Poetin en de Chinezen hun handen hadden kunnen leggen op Griekenland: dat was een geopolitieke ramp geweest voor Europa. Dat is overigens al voor een deel gebeurd. Europa heeft massa’s geld gepompt in Piraeus, de enige Griekse haven. Ze hebben dan alles laten opkopen door de Chinezen. Dat heb ik nooit begrepen. Wat hebben ze daar in de Europese Commissie zitten doen? Ze hadden beter moeten opletten.’
‘Een ander voorbeeld van een land dat failliet gaat is Argentinië. Die zijn nu wel wereldkampioen maar economisch spelen die niet meer mee. De middenklasse is daar volledig aan het verdwijnen. Maar kan dit gebeuren in de Eurozone? Theoretisch is dat mogelijk. De euro is een zwakke munt aan het worden die de laatste tijd de facto zwaar gedevalueerd is. Van de euro als sterke munt schiet niet veel meer over.’
Ook hier gaat de middenklasse achteruit. Maar we hebben natuurlijk de loonindexering.
De lonen stijgen nu wel met 10%, maar het grootste deel daarvan gaat naar belastingen en sociale bijdragen. Netto hou je daar in de meeste gevallen maar 40% van over en ga je dus 6% achteruit door de inflatie
‘Dat is zo, maar de mensen beseffen niet dat ze er ondanks de indexering enorm op achteruit gaan door de inflatie. De lonen stijgen nu wel met 10%, maar het grootste deel daarvan gaat naar belastingen en sociale bijdragen. Netto hou je daar in de meeste gevallen maar 40% van over en ga je dus 6% achteruit door de inflatie.’
‘In de jaren ’70 ging de inflatie gepaard met enorm hoge rentes op het spaargeld. Dat is nu niet het geval. De automatische indexering is een peperduur systeem dat er, indien je het een paar jaar moet gebruiken, voor zorgt dat de burger zwaar achteruit gaat. Maar blijkbaar zijn er velen die dat mechanisme niet kunnen of willen begrijpen. De armoede gaat enorm stijgen. De grote klappen moeten nog vallen.’
WM
Wat kunnen we doen om dat te voorkomen?
‘Er is al veel te veel tijd verloren gegaan. Niet alleen deze regering, maar ook de voorgaanden hebben nooit beslissingen genomen om concreet beleid te voeren. Kijk naar de sanering van de overheidsfinanciën . Men zegt steeds dat het moeilijk is en dat we van de ene crisis naar de andere gaan, maar hoe komt het dat dit wel gelukt is in de Scandinavische landen en Nederland? Dat zijn vergelijkbare landen en qua sociaal beleid ook niet de meest hardvochtige. Zij hebben een sanering doorgevoerd en keuzes gemaakt. Het maakt een verschil als je, zoals Denemarken, een crisis ingaat met een tekort op de begroting van 2,3% en 38% schuld tegenover een tekort van 6% en 110% schuld zoals bij ons.’
‘Het probleem in dit land is dat één keer er geld aan iets wordt uitgegeven, dit steeds in de begroting blijft staan zonder dat dat in vraag wordt gesteld. Ga eens door die begrotingstabellen en kuis die op! En niet met de kaasschaaf, maar echt keuzes maken, want overal een beetje wegnemen zorgt er voor dat er uiteindelijk niets meer werkt. Niet alleen federaal moeten we dat doen, ook in Vlaanderen zijn we in dat bedje ziek. Als we in Vlaanderen de puntjes op de i zetten qua dotaties en subsidies, hebben we gelijk een overschot. Op federaal vlak is dat hetzelfde, al zal die operatie daar veel moeilijker zijn. De Franstaligen hebben geen oog voor openbare financiën, tekorten en schuld.’
‘In 2014 heb ik de regering-Michel voorgesteld om vijf jaar lang in voorlopige twaalfden te gaan. Dan hadden ze in 2019 automatisch een overschot gehad, zonder politieke beslissingen te moeten nemen. Ze hebben dat niet willen doen. Dit land heeft historisch, sinds 1830, permanent problemen gehad met de openbare financiën. Er is nooit een periode geweest waarin dat echt is opgelost, behalve eind jaren ’50 van de vorige eeuw. Ik zie hier ook na verkiezingen niet direct een oplossing voor. In dit land is het onmogelijk om duidelijke beslissingen te nemen.’
Begin deze eeuw hebben de liberalen er alles aan gedaan om de christendemocraten uit de regering te houden, Daarom zijn ze met de Groenen in zee gegaan, met de kernuitstap tot gevolg. In 2020 deden ze alles om de N-VA buiten spel te zetten, weer door de Groenen er bij te nemen. Het land betaalt voor die politieke rancune een zware prijs…
‘De liberalen zijn de enigen die nu al 25 jaar onafgebroken federaal aan de macht zijn. Zij gaan aan hun kiezers moeten uitleggen hoe het komt dat destijds de fiscale druk, de schuld, het begrotingstekort en het overheidsbeslag lager waren dan nu. Dat zijn de vier kernpunten waar een liberale partij voor zou moeten gaan. Zij hebben voor hun achterban niets gedaan. Het resultaat zal zijn dat ze de verkiezingen zwaar gaan verliezen. Of toch zeker de Open Vld. Voor Bouchez en de MR zal het anders liggen. Die heeft het op tijd ingezien. Die gaat winnen.’
Heeft u de indruk dat u als economist en academicus enige invloed heeft op het beleid en de politiek? Dat er naar u geluisterd wordt?
‘Wij hebben vanuit de academische wereld nooit invloed gehad op de politiek. De politiek staat los van ons en is ook irrationeel. Wij hebben intellectueel die macht niet en we moeten die ook niet hebben. Wij kunnen de problemen aankaarten maar de politiek heeft de democratische legitimiteit om daar iets mee te doen. Alleen doen ze er niets mee.’
‘De wetgevende macht, het parlement, staat buitenspel. De macht ligt binnen de regeringen, maar daar beweegt niemand. Je ziet dan dat de rechterlijke macht zich met het politieke begint te moeien, wat in een normaal goed werkend systeem niet kan. Dat is een groot probleem aan het worden. Binnen de regeringen verklaren ze zichzelf voor alles bevoegd maar weigeren ze daarna de verantwoordelijkheid op te nemen. Dit land wordt op geen enkel niveau geleid. We hebben geen leiders. Op geen enkel niveau vind je nog verantwoordelijkheidsbesef.’
by admin | jan 5, 2023 | Boeken
Een bewezen werkzaam programma op basis van positieve psychologie
Dit boek leert je niets minder dan een gelukkiger leven te leiden. Het laat zien hoe je meer kunt genieten van de dingen om je heen en geluk kunt halen uit kleine, mooie momenten. Je leert om niet alsmaar te streven naar meer, maar juist stil te staan bij wat er nu is. Ook helpt het je om positieve gedachten over de toekomst te formuleren.
In vier modules met oefeningen op basis van positieve psychologie vergroot je je levensgeluk en optimisme stapje voor stapje. De thema’s van de modules zijn:
• zelfcompassie vergroten
• positieve emoties versterken door meer aandacht te krijgen voor leuke dingen
• leren genieten van dingen
• toekomstgericht optimisme versterken
De oefeningen kun je gemakkelijk inpassen in je dagelijks leven. Voorafgaand aan het praktische gedeelte lees je meer over positieve psychologie, de rol van positieve emoties en de onderliggende psychologische mechanismen van geluk en optimisme.
Dit bewezen werkzame zelfhulpprogramma voor het bevorderen van geluk en optimisme is ontwikkeld aan de Universiteit van Maastricht.
