“Eén ding mag je zeker niet doen”
Liefst 20.327 kredietnemers kunnen hun hypothecaire lening niet betalen, zo blijkt uit nieuwe cijfers. Tijdens de dure maand september zal het bij veel mensen krabben zijn, maar wat doe je als het water je financieel aan de lippen staat en je je woonlening niet meer kan aflossen?
Kristof Simoens, Jeroen Deblaere
Vandaag om 19:18
Volgens de laatste cijfers van de Nationale Bank konden afgelopen juli 264.301 kredietnemers hun lening niet meer afbetalen. Bij de overgrote meerderheid gaat het om consumentenkredieten, maar bij 20.327 gezinnen gaat het dus om de woonlening. Dat is een daling van 6,5 procent tegenover het jaar voordien, maar het gemiddelde achterstallige bedrag wordt wél groter. Dat bedraagt gemiddeld 3.500 euro voor een consumentenkrediet, gemiddeld 41.504 euro tegenover 40.516 euro het jaar voordien.
“Als je bedrijf de deuren sluit en je werkloos wordt of bij andere onvoorziene gebeurtenissen zoals een slepende ziekte, heeft dat een impact op je financiële situatie. Je hypothecaire krediet weegt dan plotseling veel meer op je budget”, zegt Isabelle Marchand van Febelfin. “Steek je kop dan niet in het zand, maar neem maatregelen. De eerste stap: praat erover met je bankier. In goede verstandhouding kan je naar oplossingen zoeken. Want die bestaan.”
“Je hebt daar overigens alle baat bij”, zegt Yves Evenepoel, expert hypotheekleningen bij Test-Aankoop. “Zolang je de maandelijkse aflossingen niet betaalt, komen er nalatigheidsintresten bovenop. En ook aan herinneringsbrieven en ingebrekestellingen zijn kosten verbonden.” Wie drie aflossingen niet (volledig) op tijd betaalt, riskeert zelfs op de ‘zwarte lijst’ van wanbetalers te komen bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren. “Er wordt dan een procedure opgestart voor de beslagrechter, waarbij de bank beslag kan leggen op je loon en in het meest extreme geval zelfs op je huis. Dat wordt dan openbaar verkocht om met de opbrengst je schuld aan te zuiveren.”
Wat je zeker niet mag doen? Een tweede lening nemen om de eerste af te betalen. “Dan is de kans groot dat je je alleen maar dieper in de financiële nesten werkt”, klinkt het bij Test-Aankoop. “Als je de eerste lening al niet kon afbetalen, kun je er wellicht geen twee aflossen. Bovendien is die tweede lening dan wellicht een consumentenkrediet, met een hogere intrestvoet en een kortere looptijd.”
Deze pistes kunnen mogelijk wel een uitweg bieden.
Piste 1: Terugbetaling van kapitaal tijdelijk opschorten
De aflossing van een hypotheek bestaat zoals net uitgelegd dus uit twee delen: een stukje kapitaal en de intrest. Is je afbetalingsprobleem slechts tijdelijk, vraag je bankier dan om de terugbetaling van het kapitaal tijdelijk op te schorten (voor de intrest is dat in principe niet mogelijk). “Je maandelijkse aflossing ligt dan lager”, zegt Yves Evenepoel, “maar ze is wel beperkt in de tijd, bijvoorbeeld zes maanden. Daarna betaal je weer de volle pot. En het kan ook maar een paar keer tijdens de looptijd van de lening.”
Sommige banken spreiden de terugbetaling van het niet-betaalde kapitaal uit over de rest van de looptijd, andere verlengen de looptijd van de lening met het aantal maanden dat je geen kapitaal afloste. Reken op enkele honderden euro’s dossierkosten.
LEES OOK. Zelfs de staatssecretaris voor Begroting maakte ooit een geldblunder: “Daar kan die gratis koffiemachine niets aan veranderen”
Piste 2: Looptijd van de lening verlengen
Dreigt het probleem langer aan te slepen, bijvoorbeeld omdat jullie allebei in hetzelfde bedrijf werkten dat over de kop is gegaan, dan is de verlenging van de looptijd een betere optie. “Die optie verlicht de maandelijkse afbetalingslast blijvend”, zegt Yves Evenepoel, “maar je betaalt dan wel langer af. Overigens is de verlenging die de bank zal toestaan, vaak beperkt in de tijd – bijvoorbeeld 5 jaar – en sommige banken doen het alleen voor een lening met variabele rentevoet.”
Qua kosten moet je rekenen op maximaal 250 euro dossierkosten. “Voor een verlenging mag de bank geen wederbeleggingsvergoeding – doorgaans drie maanden intrest – vragen, omdat het om een wijziging van de lening gaat en niet om een vervroegde terugbetaling.” De specialist waarschuwt wel: “Een verlenging van je lening verlaagt dan wel je maandelijkse aflossing, maar zelden het totale afbetalingsbedrag: op het einde van de rit heb je vaak meer betaald dan bij je oorspronkelijke lening.”
LEES OOK. Jonge ondernemer die bank oprichtte geeft tips om met geld om te springen: “Zonder risico’s zou het leven maar saai zijn”
Piste 3: Je huis verkopen
De meest drastische oplossing is misschien wel je huis verkopen. “Probeer hoe dan ook een gedwongen verkoop door de bank te vermijden”, klinkt het bij Test-Aankoop. “Een verkoop ‘uit de hand’ levert vaker een hogere prijs op tegen lagere kosten dan een openbare verkoop.”
Veel hangt af van je plannen. “Ga je huren, dan zal je jouw lening vervroegd moeten terugbetalen – dat betekent dus een wederbeleggingsvergoeding betalen aan de bank – en notariskosten ophoesten om de hypotheek te schrappen. Koop je daarentegen een kleiner huis, dan brengt een ‘pandwissel’ of ‘hypotheekoverdracht’ soelaas, tenminste als de bank die toestaat”, zegt Yves Evenepoel. Omdat de lening dan blijft bestaan, zal je in principe lagere notariskosten betalen en bespaar je de wederbeleggingsvergoeding, de handlichtingskosten en de registratierechten bij de inschrijving van een nieuwe hypotheek. “Onderhandel dan met je bankier over betere voorwaarden – een lagere rente of een langere looptijd – en laat die vastleggen in een bijlage aan het contract. Bijkomend pluspunt: aangezien je lening blijft bestaan, speel je de eventuele woonbonus niet kwijt en behoud je de eerdere fiscale voordelen.”